Ngoại suy (extrapolation) là gì? Ứng dụng trong định giá chi phí phần mềm
Phương pháp ngoại suy (extrapolation) là phương pháp ước tính giá trị (tương lai) chưa biết dựa vào các giá trị (quá khứ) đã biết (trong phân tích dãy số thời gian). Phương pháp ngoại suy gắn với việc dự báo giá trị của biến phụ thuộc dựa vào giá trị của biến độc lập nằm ngoài các giá trị quan sát được của nó. Cần chú ý rằng khi vượt ra ngoài khoảng biến thiên của kết quả quan sát cho biến độc lập, đường xu thế có thể không chính xác, vì mối liên hệ làm cơ sở cho nó có thể khác đi trong một khoảng biến thiên rộng. Ngược lại, khi nội suy, tức dự báo giá trị của biến phụ thuộc từ giá trị của biến độc lập nằm trong khoảng biến thiên của các kết quả quan sát cho nó, kết quả dự báo đáng tin cậy hơn.
Trong toán học, phép ngoại suy là quá trình ước tính giá trị của một biến trên cơ sở mối quan hệ của nó với biến khác, vượt ra ngoài phạm vi quan sát ban đầu. Nó tương tự như phép nội suy, mà tạo ra các ước tính nằm giữa các quan sát đã biết, nhưng phép ngoại suy có độ không chắc chắn cao hơn và nguy cơ tạo ra kết quả vô nghĩa cao hơn. Phép ngoại suy cũng có thể có nghĩa là mở rộng một phương thức, với giả sử là các phương thức tương tự sẽ được áp dụng. Phép ngoại suy cũng có thể áp dụng cho kinh nghiệm của con người để phóng chiếu, mở rộng hoặc mở rộng kinh nghiệm đã biết vào một khu vực chưa được biết hoặc đã có kinh nghiệm trước đó để đi đến một kiến thức (thường là phỏng đoán) về điều chưa biết (ví dụ như người lái xe ngoại suy điều kiện đường bộ vượt quá tầm nhìn trong khi lái xe). Phương pháp ngoại suy có thể được áp dụng trong bài toán định giá giá trị thực của dự án nâng cấp phần mềm, phát triển phiên bản 2.0...
Ngược lại với phương pháp ngoại suy là phương pháp nội suy - là phương pháp ước tính giá trị của các điểm dữ liệu chưa biết trong phạm vi của một tập hợp rời rạc chứa một số điểm dữ liệu đã biết.
Thí dụ về phương pháp nội suy trong định giá chi phí phát triển phần mềm:
Ngoại suy từ các yếu tố đầu vào đã biết (inputs, constraints, cost drivers)
Kết luận
Mặc dù ngoại suy là một phương pháp toán học chủ yếu dùng trong công tác dự báo, nhưng xét về mặt định tính, ngoại suy đem lại cách giải quyết vấn đề thông minh để định giá chi phí một dự án không chỉ trong CNTT mà còn trong các lĩnh vực xây dựng nhà ở, lĩnh vực công nghệ cao, các lĩnh vực có độ phức tạp lớn...