Vai trò của Chủ nghĩa Khắc kỷ (Stoicism) trong thời đại VUCA: Bài học về sự bình tĩnh và kiên cường
Last updated: October 18, 2024 Xem trên toàn màn hình
- 04 Aug 2021 Đừng sợ đi chậm, chỉ sợ đứng yên
- 04 Sep 2021 Tào lao là gì? Các bí quyết để tránh tào lao trong giao tiếp
- 28 Apr 2023 Mô hình Why, How, What là gì?
- 08 Nov 2022 16 phong cách làm việc của người Nhật Bản mà Việt Nam cần học hỏi
- 24 Mar 2021 Hiệu ứng Dunning-Kruger – Ảo tưởng sức mạnh về năng lực của bản thân
Thời đại VUCA (Volatility - Biến động, Uncertainty - Bất định, Complexity - Phức tạp, Ambiguity - Mơ hồ) đã đưa chúng ta vào một thế giới đầy thử thách và thay đổi không ngừng. Mỗi ngày, giới trẻ phải đối mặt với sự bất định trong công việc, áp lực xã hội, và những mối đe dọa từ các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu hay bất ổn kinh tế. Trong bối cảnh này, triết lý Chủ nghĩa Khắc kỷ (Stoicism) trở thành một liều thuốc tinh thần, giúp con người đối diện với những khó khăn một cách bình tĩnh và kiên định hơn.
Chủ nghĩa Khắc kỷ và thời đại VUCA
Đọc thêm:
- Kỹ năng thời VUCA: Tận mắt thấy tai nghe chưa chắc đã đúng
- Cây dừa giữa giông bão: Bình tĩnh sống giữa trạng thái “VUCA”
- Kỷ nguyên VUCA và TUNA – Cơ hội phát triển và chuyển đổi mạnh mẽ nhờ cuộc cách mạng 4.0
- Chủ nghĩa khắc kỷ (Stoicism): Triết lý thực tế mà bạn thực sự có thể vận dụng trong thời đại VUCA
Chủ nghĩa Khắc kỷ, một triết lý xuất phát từ Hy Lạp cổ đại, hướng đến việc kiểm soát bản thân và chấp nhận những điều không thể thay đổi. Trong thời đại VUCA, khi mọi thứ xung quanh ta thay đổi liên tục, khả năng tự điều chỉnh và ứng phó với sự bất định trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Stoicism dạy chúng ta rằng không phải những sự kiện bên ngoài gây ra nỗi đau khổ, mà là cách chúng ta đánh giá và phản ứng với chúng. Đây là chìa khóa để vượt qua sự biến động và tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn.
Trong Stoicism, bốn đức tính cốt lõi – trí tuệ thực tiễn (practical wisdom), chừng mực/tiết độ (temperance), công bằng (justice), và dũng cảm (courage) – giúp chúng ta phát triển khả năng tự kiểm soát và đối mặt với những thử thách bằng sự bình tĩnh. Trong thời đại VUCA, những phẩm chất này rất cần thiết để giúp giới trẻ kiên định và không bị lôi kéo bởi những cảm xúc tiêu cực hay sự hoảng loạn khi mọi thứ không như ý.
Bài học từ Chủ nghĩa Khắc kỷ
Nhờ khám phá Stoicism, bạn trẻ học được các kỹ năng:
Bình tĩnh đối diện với khó khăn
Thay vì lo sợ những thay đổi bất ngờ, tôi học cách chấp nhận rằng sự bất định là một phần của cuộc sống và điều quan trọng là giữ cho tâm trí tỉnh táo. Stoicism dạy tôi không nên tìm cách thay đổi những thứ ngoài tầm kiểm soát, mà nên tập trung vào cách phản ứng trước chúng.
Tự chủ trong mọi tình huống
Triết lý này giúp tôi nhận ra rằng, chúng ta có thể kiểm soát được cảm xúc và cách ứng xử của bản thân, ngay cả khi không thể kiểm soát những yếu tố bên ngoài. Điều này giúp tôi giữ được sự điềm tĩnh trong những tình huống căng thẳng và bất định.
Phát triển sự bền bỉ
Stoicism khuyến khích tôi phát triển khả năng kiên trì, không lùi bước trước khó khăn. Như lời của Marcus Aurelius, "Hãy nhớ rằng, khó khăn chỉ là một thử thách để chúng ta trưởng thành."
Trạng thái bình yên (Nirvana) và Chủ nghĩa Khắc kỷ: Liều thuốc tinh thần cho giới trẻ
Cả Stoicism và trạng thái bình yên (Nirvana trong Phật giáo) đều chia sẻ một mục tiêu chung: giúp con người giải phóng tâm trí khỏi sự lo âu và rối ren của cuộc sống. Trong thế giới hiện đại, khi giới trẻ ngày càng bị áp lực từ công việc, xã hội và mạng xã hội, hai triết lý này cung cấp một lối thoát tinh thần cần thiết.
Nirvana trong Phật giáo, giống như ataraxia (sự yên bình tinh thần) trong Stoicism, là một trạng thái tâm trí không bị xáo trộn bởi cảm xúc tiêu cực hay những mong muốn không đạt được. Sự tĩnh tâm này là điều mà giới trẻ có thể tìm đến khi đối diện với những thử thách không lường trước trong thời đại VUCA.
Như một liều thuốc tinh thần, Stoicism giúp giới trẻ:
- Bình tĩnh trước sự bất ổn: Thay vì tìm kiếm sự hoàn hảo hoặc tránh né khó khăn, Chủ nghĩa Khắc kỷ dạy chúng ta chấp nhận thực tế và rèn luyện sự kiên cường.
- Xây dựng khả năng ứng phó: Tập trung vào những điều trong tầm kiểm soát của bản thân và buông bỏ những lo âu không cần thiết.
- Tìm thấy sự an nhiên: Bằng cách phát triển bốn đức tính của Stoicism, giới trẻ có thể duy trì sự yên bình trong tâm hồn, ngay cả khi cuộc sống đầy sóng gió.
Kết luận
Trong thời đại VUCA, nơi mà sự bất định và thay đổi không ngừng diễn ra, Chủ nghĩa Khắc kỷ và trạng thái bình yên trong tâm trí đóng vai trò quan trọng trong việc giúp giới trẻ đối mặt với cuộc sống. Bằng cách chấp nhận những gì không thể thay đổi, tập trung vào cải thiện bản thân, và giữ cho tâm trí yên bình, chúng ta có thể tìm thấy sự ổn định giữa những biến động của thế giới.
Winly Nguyễn