Kỷ nguyên VUCA và TUNA – Cơ hội phát triển và chuyển đổi mạnh mẽ nhờ cuộc cách mạng 4.0
Last updated: August 26, 2024 Xem trên toàn màn hình
Recommended for you
- 04 Sep 2021
Tào lao là gì? Các bí quyết để tránh tào lao trong giao tiếp 1753 - 28 Apr 2023 Mô hình Why, How, What là gì? 1203
- 04 Aug 2021 Đừng sợ đi chậm, chỉ sợ đứng yên 1156
- 16 Mar 2022 [INFOGRAPHIC] 32 Thiên kiến nhận thức làm sai lệch quyết định của bạn (Phần I) 961
- 01 Aug 2022 20 bài học kinh nghiệm rút ra từ Tam Quốc Diễn Nghĩa 842
- 11 May 2021 Khác nhau giữa Padding và Buffer trong quản lý rủi ro dự án 771
- 10 Sep 2023 Định luật Murphy giải thích tại sao chúng ta luôn gặp xui xẻo vào những lúc tưởng thuận lợi 727
- 29 Jul 2020 Câu chuyện mài chiếc rìu trước khi chặt cây: Bài học từ tổng thống vĩ đại nhất của nước Mỹ - Abraham Lincoln 667
- 15 Aug 2024 Kỹ năng thuyết trình với kỹ năng ABC (Accuracy, Brevity, Clarity) 628
- 24 Mar 2021 Hiệu ứng Dunning-Kruger – Ảo tưởng sức mạnh về năng lực của bản thân 625
- 29 Sep 2022 Từ chuyện người ăn xin và chiếc cần câu cá, điều gì là quan trọng nhất: Kiến thức, kỹ năng hay thái độ với cuộc sống 599
- 15 Feb 2021 Ứng dụng thuyết ngũ hành trong quản lý 590
- 04 Mar 2019 Quản trị Team là gì? Team và Group khác nhau như thế nào? 546
- 12 Jul 2023 Vì sao ngày càng nhiều dự án phần mềm thất bại? 502
- 16 Mar 2022 [INFOGRAPHIC] 32 thiên kiến nhận thức làm sai lệch quyết định của bạn (Phần II) 394
- 11 Oct 2024 "Kham Nhẫn" Trong Kinh Doanh: Sức Mạnh Của Sự Kiên Nhẫn 382
- 10 Jul 2021 Chuyên gia chia sẻ các nguyên tắc tư duy sáng tạo hệ thống với tên gọi Systematic Inventive Thinking (SIT) 379
- 08 Nov 2022 16 phong cách làm việc của người Nhật Bản mà Việt Nam cần học hỏi 356
- 08 Mar 2021 PMO là gì? Vai trò của PMO trong quản trị doanh nghiệp? 323
- 08 Sep 2024 Da Thịt Trong Cuộc Chơi - Skin In The Game 306
- 22 Jan 2025 Khi ngư dân không thể ra khơi, họ sửa lưới 286
- 20 Dec 2022 Bài học quản lý nhân sự từ một trận chung kết bóng đá 268
- 01 Dec 2022 Quản trị rủi ro trong dự án phần mềm 265
- 11 Sep 2022 Sức mạnh của lời khen 259
- 10 Jul 2021 Padding là gì? Tại sao padding cần thiết cho Project Estimation? 247
- 13 Apr 2021 Ví sao thuê nhân sự bên ngoài (staffing outsourcing) là xu hướng mới trong thời đại 4.0? 210
- 01 May 2022 Nghệ thuật quản lý rủi ro của người Nhật - kinh nghiệm cho BrSE 177
- 12 Jul 2021 Để chuyển đổi số, cần “bẻ gãy” (disrupt) trong tư duy 171
- 15 Sep 2020 Hai câu chuyện về dòng nước - Ao tù hay suối nguồn tươi trẻ? 156
- 01 Aug 2022 Bí quyết số 1 cho doanh nghiệp 4.0 với 10 chiến lược phát triển năng lực nhân sự CNTT 135
- 26 Aug 2025 Ảo tưởng về sự lựa chọn – Bài học từ Silo 23
- 31 Jul 2025 Quản lý sản phẩm và đội ngữ kỹ thuật: Liệu có thực sự HÒA HỢP? 19
- 28 Aug 2025 Tổng quan tất cả các RỦI RO trong cuộc sống 17
Thời đại VUCA là gì?
Như chúng ta được biết, VUCA là một thuật ngữ đã xuất hiện từ đầu những thập kỷ 90s nhằm mô tả về đặc tính của một thế giới (hậu Chiến tranh lạnh đa phương) luôn biến động không ngừng. Khái niệm về VUCA được mô tả với 04 đặc tính chính bao gồm:
- V – Volatility (Sự biến động)
- U – Uncertainty (Sự bất định, không chắc chắn)
- C – Complexity (Sự phức tạp)
- A – Ambiguity (Sự mơ hồ)
Khái niệm ‘Kỷ nguyên VUCA’ dần được ứng dụng và xuất hiện trên hầu hết các nền tảng nghiên cứu về chiến lược kinh doanh, chiến lược quản trị, kỹ năng lãnh đạo, chiến lược tự động hóa, phát triển của các doanh nghiệp cũng như xu hướng phát triển, nâng cấp các hệ thống quản trị doanh nghiệp đặc thù tương ứng.
Kỹ năng giải quyết vấn đề thời đại VUCA: Thay vì chăm chăm vào giải quyết thách thức, hãy biến thách thức thành điểm khác biệt trong dịch vụ, sản phẩm của bạn.
Chúng ta có thể xem VUCA là một cơ hội để chuyển bại thành thắng, hóa rủi thành may. Trong đó các yếu tố: vision (Tầm nhìn), understanding (sự thấu hiểu), clarity (sự minh bạch), and agility (sự linh hoạt) không loại trừ lẫn nhau. Đúng hơn, đó là các yếu tố đan xen giúp các nhà quản lý trở thành nhà lãnh đạo mạnh mẽ hơn trong thời đại đầy biến động. Các nhà lãnh đạo VUCA phải có tầm nhìn xa để biết họ sẽ đi đâu nhưng cũng phải linh hoạt về cách họ đến đó. Họ phải tự nhận thức được điểm mạnh của mình và điểm yếu, từ đó dễ dàng thích nghi, sẵn sàng thay đổi. Cuối cùng, họ là mẫu lành đạo hợp tác và là người giao tiếp xuất sắc để phát triển trong một môi trường VUCA phức tạp. Cuối cùng, người đãnh đạo VUCA phải có khả năng học nhanh bởi vì sự thay đổi là liên tục.
Điều quan trọng nhất là phải kiên định với tầm nhìn của mình nhưng linh hoạt trong chi tiết. (The most important thing is to be stubborn on your vision but flexible on details - Jeff Bezos).
Thời đại TUNA là gì?
Ngày nay, khái niệm VUCA đang dần chuyển hóa một cách âm thầm sang một biến thể mới, mà các nhà lãnh đạo hay gọi là “TUNA”.
TUNA là viết tắt của Turbulent, Uncertain, Novel và Ambiguous.
- T – Turbulence (Sự đa chiều và hỗn loạn)
- U – Uncertainty (Sự bất định, không chắc chắn)
- N – Novel hoặc "Novel change" (Sự khác lạ, không lường trước được)
- A – Ambiguity (Sự mơ hồ, khó xác định)
Chúng ta hiểu TUNA theo nghĩa: Môi trường bên ngoài thay đổi nhanh chóng và khó lường, khiến các nhà lãnh đạo ngày càng "ngơ ngác" trước thời cuộc. Một điều dễ nhận thấy lằ: "What worked yesterday won’t work tomorrow". Tạm dịch: Những gì hiệu quả ngày hôm qua sẽ không hiệu quả vào ngày mai. Hoặc như theo Heraclitus - triết gia Hy Lạp cách đây 2500 năm - đã từng nói: Không ai tắm 2 lần trên cùng một dòng sông (You don't step into the same river twice).
"Mối nguy lớn nhất trong thời đại hỗn loạn (turbulence) này không phải là sự hỗn loạn mà là hành động với tư duy của ngày hôm qua." - Peter Drucker
TUNA được xem là một nâng cấp của VUCA dựa trên hàng loạt những thay đổi không lường trước được về tình hình thế giới, đặc biệt là sau đại dịch Covid-19. Những biến động không chỉ riêng về kinh tế, mà còn là an ninh quốc gia, chiến tranh kéo dài tại Ukraine, những cuộc xung đột ở khu vực Trung Đông giữa Israel - Hamas, thay đổi về chiến lược hợp tác kinh tế giữa các quốc gia và các khu vực.
Điều này cũng giúp chúng ta nhận thức rõ rằng chúng ta đang sống trong một thế giới mà sự kết nối giữa các quốc gia thay đổi không ngừng, môi trường doanh nghiệp và thị trường kinh doanh cũng mang tính bất khả định khi mà phải đối mặt với quá nhiều sự kiện chung không lường trước của cả thế giới và khu vực.
Không phải vốn tạo ra tăng trưởng kinh tế. Mà là con người. Và không phải lợi ích cá nhân thúc đẩy lợi ích công cộng. Mà là sự có đi có lại. Không phải sự cạnh tranh tạo ra sự thịnh vượng của chúng ta. Mà phải là sự hợp tác. (It isn't capital that creates economic growth. It is people. And it isn't self-interest that promotes the public goods. It is reciprocity. It isn't competition that produces our prosperity. It is cooperation.)
Với riêng VUCA được xem là một kỷ nguyên thúc đẩy những nhà lãnh đạo doanh nghiệp phải luôn trong trạng thái sẵn sàng đón đầu và thay đổi để thích ứng, thì hiện tại với khái niệm TUNA, đòi hỏi các nhà lãnh đạo phải giữ vững được tâm thế bình tĩnh, cân nhắc kĩ càng và quyết đoán trong việc ra quyết định cũng như linh động hơn trong việc xây dựng chiến lược để tối ưu hóa sự thích ứng khi mà có quá nhiều sự thay đổi về thị trường, về nền kinh tế diễn ra cùng lúc.
Từ bức tranh tổng thể trên, câu hỏi đặt ra cho các nhà lãnh đạo và các doanh nghiệp tại Việt Nam hiện nay: Liệu chúng ta có nên tiếp tục giữ nguyên cách thức hoạch định chiến lược cho doanh nghiệp như từ trước tới nay hay chúng ta nên đột phá bằng việc nâng cấp với các công nghệ có thể hỗ trợ doanh nghiệp hoạch định chiến lược thức thời, nhanh chóng và dễ thích ứng với sự hỗn loạn và đa chiều của nền kinh tế?
Đối với kỷ nguyên TUNA, một lời khuyên dành cho các nhà lãnh đạo đó là: hãy đẩy mạnh những giá trị cốt lõi mà doanh nghiệp đang làm tốt. Đồng thời, hãy lược bỏ tư duy cũ và đầu tư vào việc cải tiến phương thức hoạch định chiến lược đi kèm việc nâng cấp các nền tảng công nghệ lập kế hoạch ngân sách (như Quản lý Hiệu suất Doanh nghiệp - Enterprise Performance Management/EPM) để thích nghi và phát triển trong thời kỳ quá nhiều sự hỗn loạn và thay đổi liên tục.
Làm thật tốt, tinh gọn, cải tiến và đẩy mạnh các nền tảng cốt lõi để khẳng định giá trị doanh nghiệp và linh động hơn về hoạch định chiến lược là những chìa khóa mấu chốt để doanh nghiệp chúng ta xuyên qua một kỷ nguyên TUNA với trạng thái bền vững, thích ứng nhanh và trường thịnh.
Đọc thêm: Kỹ năng thời VUCA - Tận mắt thấy tai nghe chưa chắc đã đúng
Phạm Đình Trường,
CEO, TIGO Solutions
Khám phá thêm các chủ đề sau
Đọc thêm: Hướng dẫn hợp tác viết bài (guest blogging)
Các chủ đề được quan tâm nhiều nhất
CHIA SẺ BÀI VIẾT
Mới cập nhật