“Từ ngữ là những thứ tầm thường và lụi tàn ngay khi được thốt ra. Những lời nói xấu xa có thể tồn tại một thời gian, gây náo động rồi biến mất. Nhưng những lời chứa đầy niềm hy vọng, sự tốt đẹp và khích lệ thì chạm đến trái tim con người và đơm hoa kết trái mãi mãi. Có rất nhiều lời hay ý đẹp — trong sách, những bài hát và câu chuyện — vẫn còn truyền cảm hứng cho con người và làm cho thế giới đẹp đẽ hơn! Những lời bạn viết ra, không phải trên giấy, mà là lên trái tim của con người….”

Booker T. Washington (Nhà văn nổi tiếng người Mỹ) đã kể về sự khích lệ của Tướng Armstrong ảnh hưởng tới tương lai anh ấy như thế nào. Washington – một chàng trai trẻ ngày ngày lấp đầy thế giới rộng lớn và hữu ích bằng cách viết sách, đã kiên trì với mục đích cao cả của mình trong thời điểm chán nản nhất chỉ vì một lời động viên từ người đàn ông mà anh vô cùng ngưỡng mộ – Tướng Armstrong. Những lời của vị Tướng đó sẽ sống mãi và phát triển theo tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của nhà văn trẻ tuổi. Thế giới này đầy rẫy những người bị ám ảnh bởi những lời cay nghiệt được nghe từ thuở thiếu thời nay vẫn còn nhớ mãi. Hãy nói những lời đầy hy vọng mỗi khi có cơ hội. Hãy luôn gửi đến những người xung quanh những lời mà họ sẽ nhớ mãi theo năm tháng và sống trọn vẹn theo như vậy.” – The Enlargement of Life (1903) – Tác giả Frederick Henry Lynch

Một chàng trai chơi bóng ở trường trung học, chậm chạp và béo ú. Nhưng cậu đã tập luyện chăm chỉ nhất có thể trong ba năm trước khi lên đại học. Vào cuối mùa giải cuối cùng, huấn luyện viên đã kéo cậu sang một bên, đặt tay lên vai và nói, “Có rất nhiều chàng trai khác trong đội có khả năng thể thao bẩm sinh hơn em. Em không có năng khiếu bẩm sinh, nhưng tài năng em thiếu cái gì, em đã bù đắp lại tất cả bằng sự nỗ lực và cả trái tim.”

Cuộc trò chuyện đó sẽ ảnh hưởng đến phần còn lại của cuộc đời cậu. Giúp cậu bắt đầu thực sự tin vào con người của mình. Khi cậu phải đối mặt với những thử thách mà cậu cảm thấy không thể hoàn thành, cậu sẽ nhớ lời khích lệ rằng cậu có một trái tim mạnh mẽ và điều đó giúp cậu tiếp tục. – Câu chuyện của Brett McKay/Tác giả tạp chí cho nam được quan tâm nhất trên web.

Đó là sức mạnh của lời khen

Những lời khen ngợi là động lực mạnh mẽ mang lại lợi ích tích cực cho cả người cho và người nhận. Nhưng thật tiếc sự thực là hầu hết mọi người đều khá keo kiệt với chúng. Hãy thay đổi điều đó và nâng đỡ nhau thường xuyên hơn bằng những lời động viên. Đây là lý do tại sao bạn nên đưa ra nhiều lời khen hơn và cách thực hiện.

Tại sao chúng ta nên khen ngợi nhiều hơn?

Khen ngợi khuyến khích người đang gặp khó khăn

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi giúp ai đó đạt được mục tiêu, thì việc nhận xét tích cực mang lại hiệu quả nhất đối với những người mới trong công việc. Đưa ra những nhận xét tiêu cực sẽ thúc đẩy nhân viên mới muốn tiến xa hơn và nhanh hơn. Mặt khác, những người mới bắt đầu trong công việc lại quan tâm nhất đến việc người khác đánh giá nỗ lực của họ (Bản thân tôi có thể làm được công việc này không?) Và họ coi những lời khen ngợi là dấu hiệu cho thấy mình đang đi đúng hướng và sẽ có thể gắn bó với công việc này. Một lời khen có thể thực sự là tất cả những gì ngăn cách giữa việc ai đó thành công và bỏ cuộc. Bạn hãy đứng ngay khoảng trống đó và đưa ra một lời động viên.

Khen thưởng giúp trẻ em học thêm nhiều thứ mới

Với quan điểm trên thì trẻ em cũng là người mới làm quen với mọi thứ. Các nhà nghiên cứu cho rằng phản hồi tích cực cũng hiệu quả hơn nhiều phản hồi tiêu cực trong việc dạy trẻ các nhiệm vụ và hành động mới, bởi vì nó đơn giản hơn là nhận xét tiêu cực và việc khen ngợi sẽ khuyến khích trẻ học hỏi thêm từ những sai lầm.

Sự khen ngợi củng cố (và xoa dịu) các mối quan hệ

Khen ngợi thể hiện sự tôn trọng. Trong khi các mối quan hệ được xây dựng dựa trên sự tôn trọng.

Khen ngợi cũng tạo hòa khí giữa bạn và kẻ thù. Vì việc đưa ra một lời khen đòi hỏi một chút khiêm tốn và nó cũng cho người nhận biết rằng ngay cả khi bạn không thích điều gì ở họ, thì ít nhất bạn cũng có thể thừa nhận mình ngưỡng mộ một phẩm chất nào đó. Việc đó thường có thể làm dịu bầu không khí căng thẳng và giúp bạn có thêm một người bạn, hoặc ít nhất là một mối quan hệ công việc mới.

Khen ngợi tạo sự quyến rũ và gia tăng tầm ảnh hưởng của chúng ta

Mọi người thích vây quanh mình với những người khiến họ cảm thấy dễ chịu, và không có gì khiến một người cảm thấy tốt hơn về bản thân họ ngoài một lời khen ngợi chu đáo. Nếu bạn muốn kết bạn mới hoặc tăng cường sự ảnh hưởng của mình giữa các đồng nghiệp với nhau, hãy cố gắng “bắt gặp khi họ đang làm tốt một điều gì đó” và sau đó khen ngợi họ về điều đó.

Khen ngợi giúp bạn bớt hoài nghi hơn

William George Jordan đã nói, “Chúng ta chú ý quá nhiều đến những người xấu xa và đánh mất niềm tin của mình vào nhân loại chỉ vì những hành động sai trái của họ. Chúng ta phải tin tưởng rằng chúng ta có thể nhận được điều tốt lành từ người khác. Khi bạn bắt đầu tìm kiếm lý do để đưa ra lời khen ngợi người, bạn sẽ nhanh chóng quen với việc tìm thấy những những điều tích cực và đáng ngưỡng mộ mà mọi người làm hàng ngày. 

Những lý do khiến bạn không thường xuyên khen ngợi người khác

Bộ não của chúng ta được thiết kế để tập trung vào điều tiêu cực

Tâm trí con người được thiết kế với thiên hướng tiêu cực – chúng ta chú ý nhiều hơn và coi trọng những trải nghiệm tiêu cực hơn là tích cực.

Có một lý do tiến hóa giải thích điều này đó là chính sự nhạy cảm với những trải nghiệm tiêu cực đã giúp tổ tiên thượng cổ của chúng ta an toàn trước những rủi ro đe dọa tính mạng. Thật không may, chính hành động giữ chúng ta an toàn này lại thường ngăn cản chúng ta nhận thấy những điều tốt đẹp và đáng khen ngợi mà những người xung quanh chúng ta làm. Chúng ta sẽ nhận thấy và phàn nàn người phục vụ thối tiền hơi lâu, nhưng khi người ấy cung cấp dịch vụ hoàn hảo, thì chúng ta lại hiếm khi khen ngợi họ.

Bước đầu tiên để trở thành một người khen giỏi hơn đơn giản là nhận thức được thành kiến ​​tiêu cực của bạn. Hãy hiểu rằng bộ não của bạn sẽ luôn tìm kiếm thứ gì đó để nghiền ngẫm và xét nét, vì vậy hãy cố gắng điều khiển ý thức vượt qua thành kiến ​​đó bằng cách tìm kiếm điều tốt – thường ở ngay trước mắt bạn.

Bạn đang coi mình là trung tâm của vũ trụ

Bất kể chúng ta có thể nghĩ mình vị tha đến đâu, tất cả chúng ta đều tự cho mình là trung tâm ở những mức độ khác nhau. Chúng ta thường quan tâm nhiều hơn đến hành vi của chính mình, chứ không của người khác. Tính tự cao tự nhiên của chúng ta giải thích tại sao ta thường nghĩ rằng mọi người đều nhận thấy chúng ta đang cảm thấy lo lắng khi thực hiện một bài phát biểu lớn hay thuyết trình. Bởi vì chúng ta chú ý nhiều đến cảm giác của bản thân và cho rằng những người khác cũng vậy. Nhưng không vì họ cũng bị cuốn vào suy nghĩ và hành vi của chính họ như bạn vậy! Tính tự cao tự nhiên này của chúng ta có thể khiến ta không thực sự chú ý và lắng nghe người khác và bỏ lỡ cơ hội đưa ra lời khen. Đừng bao bọc bản thân đến mức bỏ qua những điều tốt đẹp mà những người xung quanh đang làm.

Bạn xem mọi thứ như một cuộc thi

Khen ngợi là một cách để thể hiện sự tôn trọng hoặc ngưỡng mộ của bạn đối với một người nào đó. Đối với nhiều người, đưa ra một lời khen có vẻ như một sự thừa nhận rằng họ kém cỏi và người nhận được lời khen sẽ tốt hơn. Những người này coi mọi thứ trong cuộc sống như một cuộc cạnh tranh và không muốn cho ai đó thêm “điểm” bằng một lời khen.

Trên thực tế, thường chỉ có người giỏi mới có thể tôn trọng những người khác vì sự xuất sắc của họ, và biết rõ những gì mà họ muốn cải thiện. Việc tặng cho người khác một lời khen ngợi có thể giúp bạn tìm được một người hướng dẫn cho mình. “Tôi thực sự thích bài thuyết trình của bạn ngày hôm nay. Làm thế nào mà bạn cảm thấy thoải mái khi nói trước đám đông vậy? “

Bạn xấu hổ

Nếu việc nói một câu “xin chào” đơn giản với ai đó đã khiến bạn rùng mình lo lắng, thì việc đưa ra một lời khen có thể gây ra một cơn hoảng loạn toàn diện. Nếu sự nhút nhát là một vấn đề đối với bạn, thì những lời khen ngợi là một cách ít rủi ro và hiệu quả cao để vượt qua chứng lo âu xã hội của bạn. Hầu hết mọi người đều thích được nghe khen họ tuyệt vời như thế nào và hầu như sẽ không bao giờ đáp lại bằng sự lạnh nhạt cho một lời khen đơn giản và chân thành. Đây cũng là một cách tuyệt vời để bắt đầu cuộc nói chuyện nhỏ, “Bạn làm cái bàn này đẹp thật. Bạn học được cách chế tác gỗ ở đâu thế?“.

Bạn không muốn làm một kẻ nịnh bợ / ngốc nghếch

Không ai muốn trở thành một người như vậy. Nhưng đừng keo kiệt lời khen chỉ vì sợ bị gán ghép như vậy. Để tránh bị gán cho cái mác nịnh bợ, bạn cần tuân thủ một số nguyên tắc khi đưa ra lời khen cho mọi người, đặc biệt là cấp trên của bạn. Đầu tiên, hãy chân thành. Thứ hai, hãy thận trọng với những lời khen ngợi của bạn. Đừng quá khen ngợi sếp / giáo viên của bạn. Thứ ba, khen ngợi khi người được khen không ở bên cạnh.

Bạn cho rằng họ đã biết

Một lý do khác khiến chúng ta đôi khi kìm hãm những lời khen là chúng ta cho rằng mọi người đã biết chúng ta nghĩ gì về họ, hoặc họ có thể đã được khen về phẩm chất đó trước đây. Nhưng có nhiều khả năng hơn là lời khen của bạn sẽ được chào đón bằng “Thật không? Trước đây chưa ai nói với tôi điều đó hết. Cảm ơn bạn!”. Hãy nhớ rằng, hầu hết mọi người đều khá keo kiệt với những lời khen ngợi, vì vậy, khả năng cao lời khen của bạn sẽ là một bất ngờ được chào đón và vui mừng nhất. Ngoài ra, ngay cả khi họ biết bạn nghĩ gì về họ, thì việc diễn đạt những suy nghĩ đó thành lời là một điều rất mạnh mẽ. Nó làm cho cảm giác ngưỡng mộ vô hình trở nên cụ thể và có thật.

Bạn không biết phải nói gì

Nếu bạn không đưa ra lời khen vì đơn giản là bạn không biết phải nói gì, thì bạn gặp may rồi! Phần tiếp theo sẽ cho bạn biết chính xác cách đưa ra một lời khen hiệu quả để bạn không sử dụng lý do đó nữa!

Làm thế nào để đưa ra một lời khen ngợi? 

Bắt đầu chú ý

Bước đầu tiên để trở thành một người khen ngợi lão luyện là tìm ra các cơ hội đưa ra lời khen. Để vượt qua những thành kiến ​​tiêu cực và ích kỷ, chúng ta cần khai thác thám tử bên trong bằng cách quan sát thường xuyên hơn, sắc sảo hơn và bạn sẽ dễ dàng tìm thấy rất nhiều điều để khen ngợi người khác.

Khen ngợi những điều nhỏ nhặt

Bạn không cần phải chờ đợi một thành tích lớn nào đó để đưa ra lời khen cho ai đó. Nếu đó là điều gì đó thực sự rõ ràng, có lẽ họ đã được khen ngợi về nó rất nhiều lần trước đây. Vì vậy, hãy bày tỏ sự ngưỡng mộ của bạn đối với những điều nhỏ nhặt. Điều gì có vẻ tầm thường đối với bạn lại có thể có ý nghĩa rất lớn đối với người khác. Thích áo khoác của ai đó?Hãy cho họ biết! Ấn tượng với chữ viết tay của ai đó? Hãy nói với họ.

Hãy cụ thể

Tính cụ thể truyền tải sự chân thành. Khi bạn cụ thể hóa lời khen của mình, điều đó cho thấy bạn đang thực sự chú ý đến người đó.

Hơn nữa, nếu bạn muốn khuyến khích sự thay đổi tích cực ở một cá nhân, thì lời khen càng cụ thể, người nhận càng có xu hướng tiếp tục hành vi tích cực. Tính cụ thể giúp họ xác định những gì họ đang làm đúng. Vì lý do này, những đứa trẻ lớn lên với cha mẹ đã dành cho chúng lời khen ngợi chung chung, “Con thật thông minh!” hoặc, “Con thật đặc biệt!” có xu hướng cảm thấy lạc lõng ở tuổi trưởng thành, vì bọn trẻ sẽ chưa học được cách trau dồi tài năng và khả năng của mình.

Hãy chân thành

Những lời khen ngợi không chân thành sẽ không giúp bạn giành được bất kỳ ấn tượng nào; trên thực tế, chúng sẽ có tác dụng ngược lại. Nếu một người biết bạn đang nói dối, điều đó sẽ làm xói mòn lòng tin của họ đối với bạn và làm giảm giá trị của những lời khen ngợi trong tương lai của bạn.

Bạn có thể khen ai đó vì bạn đang cố gắng thu phục họ hoặc bán cho họ thứ gì đó, nhưng nếu đó là lý do duy nhất khiến bạn khen ngợi, người đó sẽ nhìn thấu bạn và sẽ muốn từ chối hơn là bị thuyết phục. Vì thế bạn phải thực sự, thực sự ngưỡng mộ điều mà bạn khen ngợi để thể hiện nó  một cách chân thành.

Khen sự chân thành cũng sẽ ngăn bạn đưa ra lời khen quá thường xuyên khiến lời khen của bạn có vẻ giả mạo. Những lời khen ngợi không dựa trên sự chân thành thực sự sẽ tạo ra sự thụ động. Khi ai đó được khen khen ngợi bất kể có làm gì, họ sẽ thấy rằng việc được chú ý và khen ngợi không phụ thuộc vào việc cư xử tốt hay làm tốt gì đó. Điều này lấy đi động lực để người ấy cố gắng và thử thách bản thân. Điều này đặc biệt quan trọng cần ghi nhớ khi bạn khen trẻ con.

Tránh những lời khen có cánh

Lời khen lố thậm chí không phải là một lời khen, mà là một sự xúc phạm được ngụy trang thành một lời khen. Nó có thể trở thành công cụ để bày tỏ sự khinh thường mà bạn không hề nhận biết.

“Bức tranh của bạn đẹp một cách đáng ngạc nhiên.”

“Bạn thông minh hơn vẻ ngoài của bạn.”

“Tôi thực sự ấn tượng khi bạn đã giữ một công việc trong hơn 6 tháng.”

“Bạn trông khá ổn nếu xét về độ tuổi của bạn.”

Cách tốt nhất để tránh khen lố đó là không thêm bất kỳ bổ ngữ nào vào lời khen ban đầu. Nếu ai đó đã hoàn thành tốt bài thuyết trình, chỉ cần nói, “Thuyết trình hay đó!” và không nói gì thêm. Nếu người đó không xứng đáng được khen ngợi, thì bạn chỉ cần không nói gì cả.

Giải thích những phẩm chất tuyệt vời của người đó ảnh hưởng đến bạn như thế nào

Nếu bạn gặp khó khăn trong việc nghĩ ra điều gì đó để nói khi khen ai đó, hãy đơn giản chia sẻ cách những phẩm chất tuyệt vời của người đó tạo nên sự khác biệt, dù nhỏ, trong cuộc sống của bạn – kết hợp lời khen với sự biết ơn. “Nụ cười của bạn thực sự làm rạng rỡ ngày hôm nay của tôi!”, “Sự tỉ mỉ của bạn thực sự khiến công việc của tôi trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Cảm ơn!”. 

Nói lên suy nghĩ của bạn

Một phần lý do khiến chúng ta thường keo kiệt với những lời khen không phải là chúng ta không nghĩ ra những suy nghĩ tốt đẹp hoặc nhận thấy những điều chúng ta ngưỡng mộ ở người khác, mà là chúng ta không thực hiện được bước nhảy vọt để đưa những suy nghĩ đó thành lời. Chúng ta để cho ý nghĩ đó trôi đi không thành lời. Điều này thường xảy ra trong các mối quan hệ lâu dài – bạn cảm thấy thoải mái đến mức ngừng nói ra tình cảm của mình. Nếu người bạn gái của bạn bận rộn trang điểm đi chơi với bạn, hãy cho cô ấy biết cô ấy trông đẹp như thế nào, thay vì đợi cô ấy hỏi, “Em trông thế nào? Có xinh không?” rồi mới khen ngợi.

Khen ngợi ai đó trước mặt người khác

Một lời khen trước đám đông có sức nặng hơn vì nó cho người nhận thấy rằng bạn tự hào khi được quen biết với họ và không ngại bộc lộ sự ngưỡng mộ của mình công khai như vậy.

Chuyển tiếp “lời khen đã qua sử dụng”

Đây là những lời khen ngợi từ người khác và bạn sẽ chuyển lại cho người nhận. Ví dụ: “Tuấn ơi, anh đã nói chuyện với khách vào ngày hôm trước về dự án đó. Khách khen em dữ lắm, kêu là chưa bao giờ thích làm việc với một người nào đó nhiều như em và khách đánh giá cao những ý tưởng mới của em trong dự án lắm.” Những lời khen đã qua sử dụng đặc biệt hơn vì người nhận được lời khen biết rằng bạn đánh giá cao họ đến mức bạn thậm chí còn khen họ trước một người khác.

Đừng chậm trễ!

Nếu bạn nhận thấy điều gì đó đáng để khen ai đó, hãy làm điều đó ngay khi bạn có thể. Nếu bạn đợi quá lâu, bạn có thể sẽ quên. 

Tất nhiên, những lời khen tặng của nửa kia là người biết cách đón nhận chúng. Đôi khi chúng ta cũng sẽ nói về điều đó. Cho đến lúc đó, hãy cố gắng trở thành một người có trái tim ấm áp và không bao giờ ngần ngại đưa ra những lời động viên cho mọi người.

Bài viết tham khảo tại: Too Seldom Is Heard an Encouraging Word: Why and How to Offer More Compliments – The Art of Manliness

Đọc thêm: Khi lời khen dành cho đối thủ là một "cảnh giới nhân sinh"