Triết lý Soshin cho người hậu vận – Bắt đầu lại với tâm trí khởi nguyên (Beginner's Mind)
Last updated: May 26, 2025 Xem trên toàn màn hình
Recommended for you
- 04 Sep 2021
Tào lao là gì? Các bí quyết để tránh tào lao trong giao tiếp 1751 - 01 Oct 2024 "Tâm sinh tướng" là gì? 1622
- 08 Nov 2023 Chủ nghĩa tam hiện (3 GEN) là gì? 1311
- 28 Apr 2023 Mô hình Why, How, What là gì? 1199
- 04 Aug 2021 Đừng sợ đi chậm, chỉ sợ đứng yên 1155
- 07 Aug 2024 Kỷ nguyên VUCA và TUNA – Cơ hội phát triển và chuyển đổi mạnh mẽ nhờ cuộc cách mạng 4.0 1073
- 16 Mar 2022 [INFOGRAPHIC] 32 Thiên kiến nhận thức làm sai lệch quyết định của bạn (Phần I) 958
- 29 Jul 2020 Câu chuyện mài chiếc rìu trước khi chặt cây: Bài học từ tổng thống vĩ đại nhất của nước Mỹ - Abraham Lincoln 662
- 15 Aug 2024 Kỹ năng thuyết trình với kỹ năng ABC (Accuracy, Brevity, Clarity) 627
- 24 Mar 2021 Hiệu ứng Dunning-Kruger – Ảo tưởng sức mạnh về năng lực của bản thân 625
- 01 Mar 2024 "Hồ đồ", "Trung dung", "Vô vi" và "tiêu dao" là gì? 608
- 29 Sep 2022 Từ chuyện người ăn xin và chiếc cần câu cá, điều gì là quan trọng nhất: Kiến thức, kỹ năng hay thái độ với cuộc sống 598
- 12 Feb 2025 Thành Công Không Chỉ Dựa Vào Chăm Chỉ, Trí Thông Minh Hay Tiền Bạc – Mà Cần "Căn Cơ" 452
- 16 Mar 2022 [INFOGRAPHIC] 32 thiên kiến nhận thức làm sai lệch quyết định của bạn (Phần II) 394
- 11 Oct 2024 "Kham Nhẫn" Trong Kinh Doanh: Sức Mạnh Của Sự Kiên Nhẫn 382
- 10 Jul 2021 Chuyên gia chia sẻ các nguyên tắc tư duy sáng tạo hệ thống với tên gọi Systematic Inventive Thinking (SIT) 378
- 13 Feb 2025 Căn Cơ Là Gì? Yếu Tố Quyết Định Thành Bại Trong Cuộc Sống 377
- 08 Nov 2022 16 phong cách làm việc của người Nhật Bản mà Việt Nam cần học hỏi 356
- 16 Nov 2021 Từ câu chuyện thích ăn cá tươi của người Nhật và ứng dụng trong chuyển đổi số doanh nghiệp 318
- 22 Jan 2025 Khi ngư dân không thể ra khơi, họ sửa lưới 286
- 11 Sep 2022 Sức mạnh của lời khen 259
- 04 Sep 2022 “Phép màu 7 phút”: Bạn học được gì từ nghệ thuật dọn dẹp tàu đỉnh cao của người Nhật? 220
- 02 May 2024 Những trích dẫn hàng đầu của Albert Einstein để truyền cảm hứng và động lực 183
- 01 Jan 2025 Phương Pháp Shadow Work: Chìa Khóa Chữa Lành Và Phát Triển Bản Thân 171
- 13 Jan 2025 Du mục kỹ thuật số (Digital Nomad) là gì? 158
- 15 Sep 2020 Hai câu chuyện về dòng nước - Ao tù hay suối nguồn tươi trẻ? 156
- 10 Jul 2023 Kỹ thuật YOKOTENKAI là gì? Ứng dụng trong quy trình nâng cao chất lượng quản trị doanh nghiệp 155
- 04 Feb 2025 Vibe là gì? Giải mã tần số rung động giúp bạn thu hút năng lượng tích cực 146
- 02 Mar 2024 "Quán chiếu nội tâm" là gì? 119
- 03 Feb 2024 Biểu đồ Ishikawa (sơ đồ xương cá) ứng dụng thế nào trong Quản Lý Dự Án Phần Mềm? 110
- 05 Jun 2025 Bài Học Cá Chình Người Nhật Dạy Con Từ Nhỏ – Sống Khỏe Là Nhờ Vận Động 64
- 19 Mar 2025 Tạm Biệt ‘Copy & Paste’ – Thế Hệ Gen Alpha Đã Tạo Ra Một Thế Giới Mới Như Thế Nào? 57
- 17 Feb 2025 "Minh triết" là gì? Có Phải Minh Triết Giúp Bạn Thành Công Hơn Trí Thông Minh?" 50
- 23 May 2025 Funemployment: Khi Nghỉ Việc Không Còn Là Ác Mộng Mà Là Cơ Hội Làm Mới Cuộc Đời 28
Triết lý Soshin là gì?
Triết lý Soshin của người Nhật – "tâm trí khởi đầu" – khuyến khích chúng ta tiếp cận mọi thứ với sự cởi mở, tò mò và không thành kiến, giống như một người mới học. Khi nuôi dưỡng tâm thế này, bạn không chỉ làm giàu trải nghiệm cá nhân mà còn giữ cho tinh thần luôn tươi mới, tràn đầy hứng khởi.
Soshin (初心) là một khái niệm trong thiền đạo và võ đạo Nhật Bản, có thể dịch là “tâm trí khởi nguyên” hay “beginner’s mind”. Nó biểu hiện một trạng thái tâm trí luôn mở rộng, khiêm tốn, và háo hức học hỏi, giống như một người mới bắt đầu, dù đã đạt đến trình độ cao hay từng trải bao nhiêu.
Câu nói nổi tiếng từ thiền sư Shunryu Suzuki:
"Trong tâm trí người mới bắt đầu có nhiều khả năng. Trong tâm trí của người chuyên gia thì lại có rất ít."
Vì sao Soshin đặc biệt phù hợp cho người trung vận và hậu vận?
Giai đoạn tiền vận (35-45 tuổi) và hậu vận – hay Pha 2 của cuộc đời, thường bắt đầu từ độ tuổi 45 trở đi – là thời điểm con người đạt đến đỉnh cao kinh nghiệm, nhưng cũng đối mặt với những khủng hoảng hiện sinh như:
- Mất đi vai trò xã hội (nghỉ hưu, chuyển nghề)
- Cảm giác lạc lõng trong xã hội đổi thay quá nhanh
- Khó tiếp cận công nghệ, suy nghĩ mới
- Khát khao làm điều gì có ý nghĩa, vượt ngoài danh lợi
Trong bối cảnh đó, Soshin không phải là việc “bắt đầu lại từ con số 0”, mà là “làm mới cái đã có với một tâm thế khác”. Khi mang tâm Soshin, người hậu vận:
- Không cố chứng minh "mình đã biết rồi"
- Chấp nhận mình có thể học từ người trẻ
- Mở lòng với những tư duy mới, công nghệ mới
- Tái định nghĩa lại "thành công" và "giá trị sống"
Ứng dụng Soshin trong bối cảnh Việt Nam
Ở Việt Nam, nhiều người hậu vận bị kẹt giữa hai thái cực:
- Bám víu vào kinh nghiệm cũ, không còn phù hợp thời đại số.
- Buông xuôi, nghĩ rằng “đã muộn rồi để thay đổi”.
Triết lý Soshin mở ra một con đường thứ ba:
Học lại – Không ngại
- Nhiều người lớn tuổi ngại dùng YouTube, TikTok, AI, vì “già rồi không hiểu được đâu”.
- Tâm Soshin: thử như một đứa trẻ học đi xe đạp. Sai cũng là bài học.
Tái sinh nghề nghiệp
- Từng là quản lý, bác sĩ, giảng viên – giờ có thể trở thành người chia sẻ trải nghiệm trên blog, kênh YouTube, tư vấn nghề nghiệp, viết sách.
- Đừng mang cái tôi chuyên gia cũ – hãy xem mình là "người học mới của một cuộc chơi mới".
Lắng nghe lớp trẻ
- Người hậu vận có thể “giảng đạo” vì từng trải, nhưng cũng cần học cách lắng nghe thế hệ trẻ để hiểu thế giới đang xoay chuyển.
- Tâm Soshin giúp xóa rào cản tuổi tác, biến khoảng cách thành sự hợp tác.
Rãnh vùng mờ (gray zone) của triết lý Soshin
Bất kỳ triết lý nào cũng có “vùng xám” – nơi nó có thể bị hiểu sai, lạm dụng hoặc xung đột với thực tế. Với Soshin, rãnh vùng mờ gồm:
Hiểu nhầm giữa khiêm tốn và tự ti
Soshin khuyến khích “biết mình chưa biết” – nhưng nếu không cẩn thận, dễ biến thành sự tự ti, tự phủ nhận năng lực mình có.
Giải pháp: Phân biệt rõ giữa "tâm mở" và "tâm yếu". Ta mở lòng để học, không phải vì ta kém, mà vì thế giới luôn đổi thay.
Mất phương hướng khi bỏ hết cái cũ
Một số người “xoá trắng” quá khứ để bắt đầu lại, nhưng điều đó gây khủng hoảng bản sắc.
Đọc thêm: Cảnh giới cao nhất của đời người, đó là 3 phần lựa chọn, 7 phần buông tay
Giải pháp: Giữ cái cốt lõi của kinh nghiệm, dùng nó như nền móng cho tâm trí khởi nguyên, chứ không phải rào chắn tư duy.
Lạm dụng Soshin để trốn tránh trách nhiệm
Có người vin vào “tôi mới học” để biện minh cho lỗi sai trong vai trò lớn (quản lý, phụ huynh).
Giải pháp: Duy trì tâm khởi nguyên nhưng không quên vai trò xã hội hiện tại. Học mới nhưng vẫn phải giữ trách nhiệm.
Kết luận: Trẻ lại bằng tâm, không bằng tuổi
Triết lý Soshin không phải là một kỹ thuật, mà là một thái độ sống. Đối với người hậu vận, nó không chỉ là con đường học mới – mà còn là liều thuốc trẻ hóa tâm hồn.
Triết lý Soshin khuyến khích chúng ta tiếp cận cuộc sống với sự cởi mở, tò mò và không có định kiến, giống như một người mới vào nghề. Bằng cách tiếp nhận tư duy này, bạn không chỉ làm phong phú thêm trải nghiệm của mình mà còn giữ cho tinh thần của bạn tươi mới, gắn kết và tràn đầy hứng khởi.
Việt Nam đang trong một giai đoạn mà người trên 50 tuổi chiếm tỷ lệ ngày càng cao. Nếu lớp người này mang trong mình tâm khởi nguyên Soshin, họ không chỉ làm mới chính mình, mà còn góp phần định hình lại văn hóa học tập suốt đời cho toàn xã hội.
🌱 Gợi ý hành động:
- Kết nối với người trẻ hơn và hỏi ý kiến họ như một học viên hỏi thầy.
- Viết lại “tuyên ngôn cá nhân hậu vận” với 3 điều bạn muốn khám phá như một người bắt đầu.
- Thử học một kỹ năng mới trong vòng 30 ngày: Học AI, edit video, viết blog....
Bạn muốn mình hay cha mẹ mình sống phần đời còn lại như một "ông thầy cũ" khó tính hay như "một đứa trẻ tò mò với trí tuệ từng trải"? Chọn Soshin – và sống lại lần nữa.
Khám phá thêm các chủ đề sau
Đọc thêm: Hướng dẫn hợp tác viết bài (guest blogging)
Các chủ đề được quan tâm nhiều nhất
CHIA SẺ BÀI VIẾT
Mới cập nhật