
Prompt Engineering là gì?
Last updated: May 14, 2025 Xem trên toàn màn hình



- 04 Sep 2021
Tào lao là gì? Các bí quyết để tránh tào lao trong giao tiếp 1302
- 04 Aug 2021
Đừng sợ đi chậm, chỉ sợ đứng yên 843
- 28 Apr 2023
Mô hình Why, How, What là gì? 795
- 07 Aug 2024
Kỷ nguyên VUCA và TUNA – Cơ hội phát triển và chuyển đổi mạnh mẽ nhờ cuộc cách mạng 4.0 719
- 16 Mar 2022
[INFOGRAPHIC] 32 Thiên kiến nhận thức làm sai lệch quyết định của bạn (Phần I) 678
- 15 Aug 2024
Kỹ năng thuyết trình với kỹ năng ABC (Accuracy, Brevity, Clarity) 529
- 24 Mar 2021
Hiệu ứng Dunning-Kruger – Ảo tưởng sức mạnh về năng lực của bản thân 459
- 29 Sep 2022
Từ chuyện người ăn xin và chiếc cần câu cá, điều gì là quan trọng nhất: Kiến thức, kỹ năng hay thái độ với cuộc sống 430
- 24 Jun 2024
Apache Pulsar là gì? 418
- 29 Jul 2020
Câu chuyện mài chiếc rìu trước khi chặt cây: Bài học từ tổng thống vĩ đại nhất của nước Mỹ - Abraham Lincoln 354
- 16 Mar 2022
[INFOGRAPHIC] 32 thiên kiến nhận thức làm sai lệch quyết định của bạn (Phần II) 328
- 01 May 2022
Có thể xác định vị trí địa lý của địa chỉ IP với độ chính xác đến từng địa chỉ con phố? 306
- 11 Oct 2024
"Kham Nhẫn" Trong Kinh Doanh: Sức Mạnh Của Sự Kiên Nhẫn 299
- 08 Nov 2022
16 phong cách làm việc của người Nhật Bản mà Việt Nam cần học hỏi 297
- 01 Mar 2024
Google thử nghiệm Search AI (Search Generative Experience - SGE) 264
- 09 Mar 2025
'Vibe Coding': Sự Kết Thúc Của Lập Trình Truyền Thống? 225
- 11 Sep 2022
Sức mạnh của lời khen 221
- 10 Jul 2021
Chuyên gia chia sẻ các nguyên tắc tư duy sáng tạo hệ thống với tên gọi Systematic Inventive Thinking (SIT) 200
- 04 Sep 2023
Giải mã nhóm tính cách (ISTP - Nhà kỹ thuật) 188
- 22 Jan 2025
Khi ngư dân không thể ra khơi, họ sửa lưới 165
- 01 Oct 2024
Tổng hợp: 40 thuật ngữ Trí tuệ nhân tạo tạo sinh (Generative AI) cần biết 150
- 23 Aug 2024
Nghịch lý toán học chứng minh giới hạn của AI 131
- 19 Jun 2024
Giải mã AI, ML và DL: Chìa khóa nắm bắt xu hướng chuyển đổi số 130
- 07 Jan 2025
Phân biệt Proxy, HMA và VPN 128
- 08 Oct 2024
Giải thích 25 thuật ngữ Data Science theo cách dễ hiểu cho người ngoại đạo 121
- 07 Aug 2024
Top 15 Kỹ Thuật Tối Ưu Khi Sử Dụng ChatGPT 116
- 03 May 2024
AI Đàm Thoại (Conversational AI) – Cuộc Cách Mạng Công Nghệ Đầy Hứa Hẹn 111
- 26 Sep 2024
Đội quân dán nhãn AI của tỷ phú 27 tuổi 109
- 13 Jan 2025
Du mục kỹ thuật số (Digital Nomad) là gì? 101
- 15 Sep 2020
Hai câu chuyện về dòng nước - Ao tù hay suối nguồn tươi trẻ? 89
- 27 Nov 2024
Ứng dụng AI theo dõi thu chi gây sốt vì 'mắng' người tiêu tiền 85
- 15 Apr 2025
YouTube đang ủng hộ "Đạo luật No Fakes" nhắm vào các bản sao AI trái phép. 84
- 23 Apr 2025
Multimodal Agent AI – Cuộc cách mạng trong tương tác người – máy 53
- 04 Feb 2025
Vibe là gì? Giải mã tần số rung động giúp bạn thu hút năng lượng tích cực 50
- 19 Mar 2025
Tạm Biệt ‘Copy & Paste’ – Thế Hệ Gen Alpha Đã Tạo Ra Một Thế Giới Mới Như Thế Nào? 31
- 23 May 2025
Funemployment: Khi Nghỉ Việc Không Còn Là Ác Mộng Mà Là Cơ Hội Làm Mới Cuộc Đời 14
Nếu bạn từng học một ngôn ngữ thứ hai, có lẽ bạn sẽ đồng ý rằng: càng học, bạn càng nhận ra còn rất nhiều điều phải học. Quá trình đó có thể gây nản lòng, giống như một cuộn chỉ cứ lăn dài trước mặt bạn. Nhưng dù đôi khi con đường có vẻ vô tận, thành quả thì rất xứng đáng. Càng nắm vững nhiều kỹ năng ngôn ngữ — từ vựng, ngữ pháp, tiếng lóng — thì giao tiếp càng phong phú.
Việc học cách giao tiếp với các mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs) như ChatGPT cũng không khác gì. Giao tiếp có thể đơn giản hoặc phức tạp tùy theo cách bạn chọn. Có một vài “mẹo” để cải thiện prompt (câu lệnh), nhưng cuối cùng thì: luyện tập vẫn là cách học hiệu quả nhất. Như chính ChatGPT từng trả lời khi được hỏi về tài nguyên tốt nhất để học cách viết prompt:
“Cách học hiệu quả nhất là thực hành. Thường xuyên sử dụng và điều chỉnh prompt sẽ giúp bạn hiểu rõ điều gì hiệu quả trong từng ngữ cảnh khác nhau.”
Với các nhà lãnh đạo, hiểu cách sử dụng LLM giống như có thêm một “bộ não phụ trợ” trong đội ngũ — mà không cần tăng thêm lương bổng. Điều này đặc biệt hữu ích khi bạn đang trong giai đoạn khó khăn và không có đủ nguồn lực để thuê thêm người. Thay vào đó, bạn có thể sử dụng ChatGPT và các LLM khác để tăng hiệu suất, năng suất và khả năng sáng tạo.
Prompt Engineering là gì?
Nói đơn giản, prompt engineering là nghệ thuật và khoa học tạo ra các đầu vào cho mô hình ngôn ngữ, nhằm thu được các đầu ra như mong muốn. Nó bao gồm việc tạo lập, điều chỉnh và tối ưu hóa prompt để đạt được câu trả lời chính xác, phù hợp và hữu ích hơn từ hệ thống AI như ChatGPT.
Cách tạo prompt hiệu quả cho ChatGPT
Khi mới bắt đầu dùng ChatGPT, bạn có thể tự hỏi: mình phải nói chuyện với nó thế nào? Ra lệnh? Hỏi lịch sự? Có nên nói “please” và “thank you”? Thành thật mà nói, điều đó không ảnh hưởng nhiều. Bạn có thể dùng giọng thân mật hay trang trọng đều được — kết quả sẽ tương đương nhau. (Tất nhiên bạn có thể yêu cầu nó dùng giọng văn cụ thể — phần dưới sẽ nói thêm về điều này.) Điều quan trọng nhất là: rõ ràng và cụ thể với yêu cầu của mình.
Ví dụ, nếu bạn hỏi ChatGPT một prompt chuẩn, nó có thể đưa ra:
“Hãy mô tả quá trình quang hợp, tập trung vào vai trò của diệp lục, nước và ánh sáng mặt trời. Giải thích như thể bạn đang dạy cho học sinh lớp 5, và trình bày theo từng bước một.”
Hãy cùng phân tích vì sao prompt này hiệu quả:
1. Rõ ràng (Clarity)
Sự rõ ràng là yếu tố đầu tiên để viết prompt mạnh mẽ. Nếu bạn chỉ hỏi: “Quang hợp là gì?” thì quá chung chung. Nhưng nếu bạn chỉ rõ rằng bạn muốn mô tả quá trình, tập trung vào một số yếu tố nhất định, thì yêu cầu sẽ trở nên cực kỳ rõ ràng. Bạn cũng có thể thêm chi tiết nếu cần, ví dụ:
“Hãy mô tả quá trình quang hợp trong vài câu…”
Giống như khi bạn làm việc với một trợ lý thật ngoài đời, bạn cần giao tiếp rõ ràng để nhận được phản hồi chính xác.
2. Ngữ cảnh (Context)
Một trong những điểm mạnh của ChatGPT là nó có thể “đóng vai” theo yêu cầu. Bạn có thể bảo nó: “Bạn đang là một biên tập viên tương tác” hoặc “Tôi muốn bạn đóng vai Giám đốc Marketing...” rồi yêu cầu nó trả lời theo góc nhìn của chuyên gia đó.
Bạn cũng có thể chỉ định đối tượng người đọc của câu trả lời. Điều này rất hữu ích nếu bạn cần tạo nội dung theo phong cách cụ thể hoặc đơn giản hóa thông tin phức tạp. Ví dụ:
“Hãy tưởng tượng bạn đang viết nội dung quảng cáo cho một tạp chí kinh doanh quốc gia,” hoặc như ví dụ trên: “Giải thích như thể bạn đang dạy học sinh lớp 5.”
Nếu bạn muốn tóm lược nội dung cho người không chuyên, bạn có thể dùng prompt mẫu từ OpenAI:
“Tóm tắt nội dung được cung cấp sao cho học sinh lớp 2 cũng hiểu được.”
Sau đó, bạn chỉ cần dán nội dung cần tóm tắt vào. Với các công việc lặp lại không thể giao cho nhân viên, ChatGPT là công cụ vô cùng hữu ích.
3. Định dạng (Format)
Nếu bạn từng nhận được email dài như giáo trình trong khi chỉ cần một cuộc gọi ngắn để rõ ràng, thì bạn hiểu tầm quan trọng của định dạng phản hồi. Để tăng hiệu quả khi dùng ChatGPT, hãy chỉ rõ định dạng mong muốn. Ví dụ trên đã ghi rõ: “trình bày theo từng bước một.”
Phản hồi của ChatGPT không chỉ giới hạn ở văn bản. Nếu bạn muốn bảng tính, hình ảnh, hay thậm chí mô tả bằng emoji, bạn có thể dùng prompt phù hợp. Ví dụ:
“Bạn sẽ được cung cấp một đoạn văn bản. Nhiệm vụ của bạn là chuyển nó thành biểu tượng cảm xúc. Không dùng chữ thường. Cố gắng chỉ dùng emoji.”
Hãy chọn định dạng phù hợp nhất với nhu cầu của bạn. Và nhớ rằng: nếu phản hồi đầu tiên chưa đạt yêu cầu, bạn có thể chỉnh sửa và tiếp tục đưa prompt bổ sung để cải thiện.
Lời kết
ChatGPT có thể hỗ trợ doanh nhân theo nhiều cách. Bạn có thể nhờ nó chuẩn bị cho buổi gặp gỡ khách hàng bằng các câu hỏi kiểu Socratic. Bạn có thể yêu cầu nó nghĩ tên sản phẩm mới. Nhờ nó viết hoặc chỉnh sửa email. Hoặc giao các việc hành chính như lên lịch, quản lý thời gian. Bạn thậm chí có thể yêu cầu ChatGPT nhập vai, ví dụ một AI trợ lý với phong cách hài hước khô khan, bằng prompt của OpenAI:
“Bạn là Marv, một chatbot trả lời miễn cưỡng với phong cách mỉa mai. Hãy trả lời một cách châm biếm.”
Câu nói nổi tiếng của nhà tâm lý học ngôn ngữ người Canada, Frank Smith, từng nói:
“Một ngôn ngữ đặt bạn vào một hành lang suốt đời. Hai ngôn ngữ mở ra mọi cánh cửa trên đường đi.”
