
Thời đến, cá ăn kiến. Hết thời, kiến ăn cá – Bài học về thời thế và sự thích nghi
Last updated: March 04, 2025 Xem trên toàn màn hình



- 04 Sep 2021
Tào lao là gì? Các bí quyết để tránh tào lao trong giao tiếp
- 18 Mar 2024
"Giả ngu, giả ngốc" là một cảnh giới cao của người thành công
- 04 Aug 2021
Đừng sợ đi chậm, chỉ sợ đứng yên
- 28 Apr 2023
Mô hình Why, How, What là gì?
- 07 Aug 2024
Kỷ nguyên VUCA và TUNA – Cơ hội phát triển và chuyển đổi mạnh mẽ nhờ cuộc cách mạng 4.0
Cá ăn Kiến - Kiến ăn Cá?
"Nước dâng, cá ăn kiến. Nước cạn, kiến ăn cá." - Tục ngữ Thái
Một ngày nọ, có chú Kiến nhỏ men theo mép hồ để tìm nước uống. Đang lúc mải mê, một cơn gió mạnh bất chợt thổi tới, hất Kiến xuống mặt nước. Chưa kịp vùng vẫy, một chú Cá rô nhanh như chớp lao đến, nuốt gọn Kiến trong nháy mắt. Kiếp kiến thật mong manh, chỉ một thoáng đã thành mồi ngon.
Thời gian trôi qua, mùa hè đến, những cơn mưa lớn làm nước dâng cao. Cá rô theo dòng nước bơi ngược lên bờ, mong tìm nơi mới đầy thức ăn. Nhưng nước rút nhanh, Cá mắc cạn giữa vùng đất khô cằn. Khi mặt trời lên, Cá kiệt sức, nằm bất động giữa rừng.
Rồi một đàn Kiến kéo đến, vây quanh con Cá xấu số. Chúng không bỏ lỡ cơ hội, tha Cá về tổ làm nguồn thức ăn dồi dào. Thế là vòng xoay sinh tồn lại tiếp diễn: khi nước dâng, Cá ăn Kiến; khi nước cạn, Kiến ăn Cá.
Trong dòng chảy không ngừng của cuộc sống, câu thành ngữ "Nước dâng, cá ăn kiến. Nước cạn, kiến ăn cá" mang đến một bài học sâu sắc về thời thế và sự thích nghi. Đây không chỉ là một quan sát tự nhiên mà còn phản ánh quy luật thịnh suy của đời người, công việc, kinh doanh và cả xã hội.
Bài học về thời thế và sự thích nghi
Sự thay đổi là điều tất yếu
Câu nói này minh họa rõ ràng rằng không có gì là bất biến. Khi nước dâng lên, cá có lợi thế, chúng mạnh mẽ, tự do và có thể săn mồi. Nhưng khi nước cạn, tình thế đảo ngược, kiến từ thế yếu lại trở thành kẻ mạnh. Điều này cho thấy rằng mọi thứ trong cuộc sống đều có chu kỳ, lúc lên lúc xuống, lúc mạnh lúc yếu.
Thời thế tạo anh hùng
Không ai mãi ở trên đỉnh cao và cũng không ai mãi ở đáy vực. Thành công hay thất bại nhiều khi không chỉ phụ thuộc vào năng lực cá nhân mà còn do hoàn cảnh bên ngoài. Một doanh nghiệp có thể phát triển rực rỡ khi thị trường thuận lợi, nhưng khi môi trường thay đổi, nếu không kịp thời thích nghi, nó có thể bị đào thải.
Sự thích nghi quyết định sự sống còn
Bài học quan trọng nhất từ câu thành ngữ này chính là khả năng thích nghi. Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, nếu ta chỉ phụ thuộc vào thế mạnh của mình mà không chuẩn bị cho sự thay đổi, khi thời thế đổi thay, ta sẽ trở thành nạn nhân. Người thành công là người biết nhìn xa trông rộng, dự đoán trước sự thay đổi và có chiến lược phù hợp để tồn tại và phát triển.
Bài học từ quy luật tự nhiên
Trong cuộc sống, chẳng ai mãi ở thế mạnh cũng như chẳng ai mãi yếu hèn. Người xưa có câu:
- Lên voi xuống chó – Hôm nay ta có thể ở đỉnh cao, ngày mai có thể chạm đáy.
- Sông có khúc, người có lúc – Cuộc đời luôn thay đổi, có thịnh có suy.
- Gió chiều nào che chiều ấy – Kẻ biết thích nghi mới có thể tồn tại.
Câu chuyện Cá và Kiến không chỉ nói về quy luật tự nhiên mà còn phản ánh cuộc đời con người. Khi đang ở đỉnh cao, đừng quá kiêu căng, vì thời thế có thể đổi thay bất cứ lúc nào. Khi gặp khó khăn, cũng đừng tuyệt vọng, vì biết đâu ngày mai lại là cơ hội vươn lên. Quan trọng là biết thích nghi, chuẩn bị trước cho những đổi thay, để dù nước dâng hay nước cạn, ta vẫn vững vàng giữa dòng đời.
Ứng dụng vào cuộc sống
-
Trong kinh doanh, một công ty có thể chiếm lĩnh thị trường trong giai đoạn phát triển mạnh, nhưng nếu không đổi mới sản phẩm và thích ứng với xu hướng, sớm muộn cũng sẽ bị đối thủ vượt mặt.
-
Trong sự nghiệp, một người có thể thành công trong môi trường này nhưng khi điều kiện thay đổi, nếu không học hỏi, phát triển bản thân, có thể sẽ bị thay thế.
-
Trong cuộc sống, con người cần học cách linh hoạt, không nên chỉ phụ thuộc vào thời thế mà cần chuẩn bị trước cho mọi hoàn cảnh.
Kết luận
"Nước dâng, cá ăn kiến. Nước cạn, kiến ăn cá" là một lời nhắc nhở mạnh mẽ về sự vô thường của cuộc sống và tầm quan trọng của việc thích nghi. Thành công không chỉ đến từ việc tận dụng cơ hội khi thời thế thuận lợi mà còn từ khả năng tồn tại và vươn lên ngay cả khi nghịch cảnh ập đến. Thay vì sợ hãi trước sự thay đổi, hãy học cách làm chủ nó và luôn sẵn sàng để đón nhận bất cứ điều gì xảy ra.
