Câu nói dân gian "Đi hỏi già, về nhà hỏi trẻ" mang nhiều tầng ý nghĩa và nếu áp dụng vào môi trường doanh nghiệp hiện đại, nó có thể là một chìa khóa để hiểu về giá trị cộng sinh giữa lao động trẻ và lao động già. Dưới đây là phân tích cách hai thế hệ này tạo ra giá trị bổ trợ nhau qua lăng kính của câu nói:

Ý nghĩa câu "Đi hỏi già, về nhà hỏi trẻ"

• "Đi hỏi già": Khi ra ngoài, đối diện với thế giới rộng lớn và phức tạp, ta cần kiến thức sâu rộng, kinh nghiệm từng trải của người già – những người đã va vấp nhiều và hiểu "luật chơi cuộc đời".

• "Về nhà hỏi trẻ": Trở lại tổ chức, gia đình hoặc môi trường quen thuộc, người trẻ lại có sự nhạy bén, cập nhật thông tin mới, hiểu rõ xu hướng hiện đại, hành vi người tiêu dùng, công nghệ số… nên cần được lắng nghe. Người trẻ có ưu điểm là "có gì nói nấy", không thổi phồng, không tìm cách lách luật. Người Nhật có triết lý "SOSHIN" (trở về với sơ tâm) để hướng người già cần "refresh" tư duy để bắt đầu công việc tốt hơn giống như người trẻ.

Giá trị cộng sinh giữa lao động già và trẻ trong doanh nghiệp

Người lao động già (senior workforce):

• Có kinh nghiệm, khả năng nhìn xa, hiểu biết về rủi ro và quy trình ổn định.
• Giỏi quản trị khủng hoảng, hiểu được các “bẫy” đã từng xảy ra.
• Có mạng lưới quan hệ truyền thống và tư duy chiến lược bền vững.

Người lao động trẻ (junior workforce):

• Giỏi công nghệ, bắt kịp xu hướng mới, thích nghi nhanh.
• Dễ tiếp thu cái mới, năng lượng cao, tư duy đột phá và sáng tạo.
• Có khả năng hiểu thị trường trẻ, hành vi người tiêu dùng hiện đại.

Sự cộng sinh:

• Ban lãnh đạo nên xây dựng mô hình mentoring 2 chiều: người trẻ học từ kinh nghiệm người già, người già học cách tiếp cận mới từ người trẻ.
• Các dự án đổi mới sáng tạo nên có đại diện của cả hai thế hệ để đảm bảo tính khả thi và bền vững.
• Đào tạo nội bộ có thể thiết kế theo kiểu “đi hỏi già, về hỏi trẻ”: học các nguyên lý cốt lõi từ người đi trước, và thực hành sáng tạo dựa trên công cụ, insight hiện đại từ người trẻ.

Kết luận

Câu tục ngữ "Đi hỏi già, về nhà hỏi trẻ" là một nguyên lý sâu sắc để vận hành doanh nghiệp theo hướng đa thế hệ. Nếu biết tạo không gian để hai thế hệ cùng tồn tại, bổ sung và học hỏi lẫn nhau, doanh nghiệp không chỉ vững gốc mà còn có cánh để bay xa.