Lòng Tham Vi Tế: Khi Chúng Ta Chạy Theo Miễn Phí Mà Không Biết Đang Đánh Đổi Điều Gì
Last updated: January 10, 2025 Xem trên toàn màn hình
Recommended for you
- 26 Jul 2024
"Khổ tận cam lai" - Làm thế nào để chuyển hóa từ khổ thành sướng? 2408 - 18 Mar 2024 "Giả ngu, giả ngốc" là một cảnh giới cao của người thành công 2064
- 04 Sep 2021 Tào lao là gì? Các bí quyết để tránh tào lao trong giao tiếp 1787
- 12 Nov 2024 "Nhân tình thế thái" là gì? "Thời thế" là gì? 1597
- 28 Apr 2023 Mô hình Why, How, What là gì? 1245
- 04 Aug 2021 Đừng sợ đi chậm, chỉ sợ đứng yên 1179
- 07 Aug 2024 Kỷ nguyên VUCA và TUNA – Cơ hội phát triển và chuyển đổi mạnh mẽ nhờ cuộc cách mạng 4.0 1112
- 16 Mar 2022 [INFOGRAPHIC] 32 Thiên kiến nhận thức làm sai lệch quyết định của bạn (Phần I) 986
- 29 Jul 2020 Câu chuyện mài chiếc rìu trước khi chặt cây: Bài học từ tổng thống vĩ đại nhất của nước Mỹ - Abraham Lincoln 687
- 15 Aug 2024 Kỹ năng thuyết trình với kỹ năng ABC (Accuracy, Brevity, Clarity) 642
- 24 Mar 2021 Hiệu ứng Dunning-Kruger – Ảo tưởng sức mạnh về năng lực của bản thân 637
- 01 Mar 2024 "Hồ đồ", "Trung dung", "Vô vi" và "tiêu dao" là gì? 632
- 29 Sep 2022 Từ chuyện người ăn xin và chiếc cần câu cá, điều gì là quan trọng nhất: Kiến thức, kỹ năng hay thái độ với cuộc sống 621
- 01 Sep 2022 Thiên kiến xác nhận (Confirmation Bias) có phải là một dạng bảo thủ? 598
- 09 Aug 2019 Nghịch lý Icarus - Nghịch lý nói hay làm dở (Good idea, bad execution) 576
- 04 Oct 2023 Authority bias (Thiên kiến uy quyền) là gì? 506
- 04 Sep 2020 IQ, EQ hay LQ quan trọng nhất trong thời đại 4.0? 468
- 12 Sep 2024 Tổng hợp các câu nói nổi tiếng của huyền thoại võ thuật Lý Tiểu Long 450
- 12 Sep 2024 Hiện tượng ‘Phông Bạt” từ góc nhìn Tâm Lý Học 420
- 16 Mar 2022 [INFOGRAPHIC] 32 thiên kiến nhận thức làm sai lệch quyết định của bạn (Phần II) 396
- 11 Oct 2024 "Kham Nhẫn" Trong Kinh Doanh: Sức Mạnh Của Sự Kiên Nhẫn 395
- 10 Jul 2021 Chuyên gia chia sẻ các nguyên tắc tư duy sáng tạo hệ thống với tên gọi Systematic Inventive Thinking (SIT) 394
- 08 Dec 2023 Giải mã bí mật của trò chơi vô hạn và hữu hạn 362
- 08 Nov 2022 16 phong cách làm việc của người Nhật Bản mà Việt Nam cần học hỏi 361
- 08 Dec 2023 Hiệu ứng Barnum là gì? Hiệu ứng Barnum tốt hay xấu? 353
- 14 Sep 2024 “Nơi đông giữ miệng, nơi loạn giữ tâm” mởi thực sự là "Đại Dũng" 343
- 01 Aug 2022 Đỉnh cao ứng xử của kẻ trí tuệ: Nhìn thấu không nói, biết người không bình, hiểu lý không tranh 341
- 01 Aug 2024 Infomercial - Chiến thuật "cô đọng" điều gì đó trong đầu người dùng 336
- 04 May 2024 Hiệu ứng FOMO trong phát triển phần mềm 299
- 22 Jan 2025 Khi ngư dân không thể ra khơi, họ sửa lưới 294
- 26 Feb 2025 Nghịch Duyên Có Thật Sự Là Nghịch Cảnh? Có Thể Chuyển Hóa Nghịch Duyên Thành Thuận Duyên? 286
- 27 Sep 2022 Tinh tấn trong đạo Phật khác với nỗ lực ở đời thường như thế nào? 265
- 11 Sep 2022 Sức mạnh của lời khen 261
- 10 Apr 2024 Triết Lý Nhân Sinh: Thông minh quá hóa mệt mỏi, ngốc một chút để lòng an nhiên. 239
- 25 Sep 2023 50 lời dạy tâm đắc nhất của đạo Phật về cuộc sống 216
- 26 May 2025 "Tam tịnh nhục" là gì? 164
- 15 Sep 2020 Hai câu chuyện về dòng nước - Ao tù hay suối nguồn tươi trẻ? 163
- 03 Oct 2022 Quy luật của sự cho đi: Khắc đi... khắc đến 160
- 17 Aug 2024 [Học tiếng Anh] 14 điều răn của đạo Phật 146
- 02 Mar 2024 "Quán chiếu nội tâm" là gì? 134
- 21 Mar 2024 12 triết lý sống tối giản bạn nên biết 127
- 02 Feb 2025 Tâm Phân Biệt Là Gì? Tâm Phân Biệt Trong Phật Giáo Và Tâm Lý Học Hiện Đại 125
- 02 Aug 2024 Tổng hợp các câu nói động lực - chất xúc tác cho sự phát triển bản thân 116
- 09 Apr 2025 10 bẫy thao túng bạn có thể chưa biết 106
- 18 Jan 2025 Echoist là kiểu người gì? Echoist khác với người hướng nội và người ái kỷ như thế nào? 82
- 07 Feb 2025 Buyer’s remorse: Sự hối hận của người mua sau khi chốt đơn mua hàng 82
- 08 May 2024 Ghosting và Thao Túng Tâm Lý: Những Điều Gen Z Cần Biết để Bảo Vệ Bản Thân 76
- 05 Oct 2024 Sự thật đơn giản: Vượt qua những thử thách học làm người bằng cách "hãy sống thật" 73
- 06 Jan 2025 Bài học từ đàn bò si: Bạn Có Đang Sống Như Đàn Bò Thời Hiện Đại? 61
- 20 Dec 2024 Ngôn Giáo và Thân Giáo: Vai Trò Của Thực Hành Trong Cuộc Sống Hiện Đại 59
- 12 Aug 2025 Hội chứng Imposter Syndrome: Vì sao Quản Lý Dự Án giỏi lại luôn nghĩ mình không đủ giỏi? 58
- 13 Aug 2025 Hội chứng "imposter syndrome" là gì? 54
- 17 Feb 2025 "Minh triết" là gì? Có Phải Minh Triết Giúp Bạn Thành Công Hơn Trí Thông Minh?" 50
Một vài năm trước, có tin đồn rằng giá xăng sẽ tăng thêm 2.000 đồng mỗi lít vào ngày mai. Chiều và tối hôm đó, hàng ngàn xe máy và ô-tô chen chúc tại các cây xăng để mua dự trữ. Nhiều người đổ đầy bình xe, thậm chí mang theo cả can nhựa để tích trữ.
Không chỉ dừng lại ở đó, hàng ngàn người cũng đổ xô đến nhận phần ăn miễn phí tại McDonald's. Thực sự bất ngờ trước sự "hăng hái" của mọi người. Chưa thấy lợi ích đâu, chỉ thấy kẹt xe khủng khiếp, khói xăng thì ngột ngạt. Đến lúc phải chữa bệnh do hít khói xăng chắc còn tốn kém hơn. Đứng xếp hàng cả tiếng dưới trời nắng gắt, nếu dành thời gian đó đi làm có lẽ kiếm được nhiều hơn giá trị một phần bánh mì miễn phí.
Giả sử mua được 10 lít xăng thì tiết kiệm được 20.000 đồng, nhưng tích trữ xăng trong nhà lại tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, có thể đánh đổi cả mạng sống. Hay như ở các khu du lịch resort, vào cửa miễn phí nhưng phí gửi xe 15-20.000 đồng, một ly trà đá 5.000 đồng, một ổ bánh mì 30.000 đồng. Tính ra, lợi đâu không thấy, chỉ thấy thiệt (lợi bất cập hại). Chưa kể mất công xếp hàng, đội nắng, chen lấn, chẳng ngắm được gì ngoài đám đông người và mùi mồ hôi, rác rưởi khắp nơi.
"Lòng tham vi tế" là một khái niệm mô tả loại lòng tham ẩn sâu bên trong con người, không phải lúc nào cũng rõ ràng hay dễ nhận thấy. Nó khác với lòng tham lộ liễu, như trộm cắp hay tham nhũng; lòng tham vi tế thường xuất hiện trong những tình huống nhỏ nhặt, tưởng như vô hại, nhưng lại tiết lộ mong muốn nhận được lợi ích mà không cần mất công hay tốn kém gì nhiều.
Lòng tham vi tế thường bộc lộ khi ta hứng thú với những điều "miễn phí," "được tặng," hoặc "không mất tiền," dù giá trị thực của chúng không lớn. Thay vì cân nhắc kỹ lưỡng, nhiều người bị cuốn theo ý tưởng nhận lợi ích một cách nhanh chóng mà không cần suy nghĩ sâu xa. Đây là một loại lòng tham tiềm ẩn trong bản năng và phản xạ của con người, và nó đôi khi xuất phát từ việc mong muốn "nhận" mà không cần "cho" hoặc "đóng góp."
Dưới góc nhìn rộng hơn, lòng tham vi tế có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực, chẳng hạn như làm cho người ta mất nhiều thời gian vào những thứ không xứng đáng, hoặc gây rối loạn xã hội khi quá nhiều người cùng chạy theo những lợi ích nhỏ nhặt, khiến cho cảnh tượng chen chúc, xếp hàng dài trở nên phổ biến.
Nghĩ lại, có điều gì đó thật lạ lùng khi người ta cứ ùn ùn đổ xô tham gia những “sự kiện” kiểu này. Có lẽ là do một lòng tham rất vi tế trong mỗi người. Hễ thấy lợi, ta hành động ngay, quên mất phải suy xét kỹ xem lợi hại có cân bằng không. Cái gì “lấy” được mà không mất công thì lại càng thích thú.
Lòng tham không nhất thiết là trộm cắp hay tham nhũng. Đôi khi chỉ là niềm vui tự nhiên khi nhận được điều gì mà không cần lao động, không phải mất công tìm kiếm. Dĩ nhiên, ai cũng thấy vui khi được tặng, nhưng cũng cần cảnh giác với lòng tham của chính mình. Bởi lòng tham rất tinh vi, có thể ẩn sau những danh từ nghe hợp lý, như “được cho mà”, “miễn phí mà”.
Có những thứ nhận không gây hại gì, nhưng có thứ lại làm xáo trộn xã hội, khiến bản thân vất vả, tâm hồn xao động, rồi còn bị người khác chê cười. Trong số đó, không ít người khá giả, có cả xe ô-tô, đâu đến mức phải tích góp từng đồng mà trữ cả chục lít xăng trong nhà như nuôi một quả bom nguy hiểm. Hay trong dòng người xếp hàng chờ bánh miễn phí của McDonald, cũng không ít người ăn mặc bảnh bao, xe cộ bóng loáng.
Thực ra, tôi cũng như mọi người, cũng thích lợi ích. Nhưng lâu lâu phải nhắc nhở bản thân tỉnh táo lại một chút!
Khám phá thêm các chủ đề sau
Đọc thêm: Hướng dẫn hợp tác viết bài (guest blogging)
Các chủ đề được quan tâm nhiều nhất
CHIA SẺ BÀI VIẾT
Link copied!
Mới cập nhật