Hội chứng Imposter Syndrome: Vì sao Quản Lý Dự Án giỏi lại luôn nghĩ mình không đủ giỏi?
Last updated: September 09, 2025 Xem trên toàn màn hình
Recommended for you
- 01 Oct 2024
"Tâm sinh tướng" là gì? 1652 - 15 Apr 2023 Nghịch lý từ câu chuyện “một chén gạo dưỡng ơn, một đấu gạo gây thù” 665
- 18 Jul 2020 Lợi ích cận biên (Marginal Utility) là gì? Qui luật lợi ích cận biên giảm dần 586
- 09 Aug 2019 Nghịch lý Icarus - Nghịch lý nói hay làm dở (Good idea, bad execution) 566
- 10 Sep 2024 Cây dừa giữa giông bão: Bình tĩnh sống giữa trạng thái “VUCA” 502
- 09 Aug 2022 Hiệu ứng “rắn hổ mang” (Cobra effect): Khi giải pháp trở thành vấn đề, tưởng vui lại hóa xui 471
- 12 Feb 2025 Thành Công Không Chỉ Dựa Vào Chăm Chỉ, Trí Thông Minh Hay Tiền Bạc – Mà Cần "Căn Cơ" 465
- 12 Jun 2022 Marcus Aurelius: Hạnh phúc phụ thuộc vào chất lượng của những suy nghĩ 437
- 22 May 2022 Tư duy ngoài hộp (Thinking out of box) là gì? Tại sao quan trọng với sự phát triển của doanh nghiệp? 405
- 13 Feb 2025 Căn Cơ Là Gì? Yếu Tố Quyết Định Thành Bại Trong Cuộc Sống 390
- 02 May 2024 "Viên đạn bọc đường" là gì? Làm sao để nhận diện "viên đạn bọc đường"? 300
- 02 Oct 2023 Ngôi Chùa Trăm Năm và Viên Gạch Vỡ: Bài Học Thấm Thía Về Lỗi Nhỏ Trong Bức Tranh Lớn 227
- 15 Mar 2024 Tê liệt vì suy nghĩ quá nhiều (Analysis Paralysis) là gì? 204
- 03 Sep 2020 Hiệu ứng rắn hổ mang, Luật Goodhart, Campbell & Chuyện thi cử 191
- 01 Sep 2023 Định luật Goodhart và định luật Campbell - Nghịch lý về thành tích 191
- 10 Sep 2024 Tại sao những thứ chúng ta muốn lại ít khi có được? 190
- 02 May 2024 Những trích dẫn hàng đầu của Albert Einstein để truyền cảm hứng và động lực 189
- 01 Jan 2025 Phương Pháp Shadow Work: Chìa Khóa Chữa Lành Và Phát Triển Bản Thân 173
- 09 Jan 2025 10 Nghịch Lý Cuộc Sống Từ Phim Upstream (nghịch hành nhân sinh): Đối Mặt Rủi Ro Trong Thời Đại VUCA 166
- 16 Feb 2024 Nghịch lý của sự hoàn hảo: AI có thể quá tốt để sử dụng? 162
- 11 Sep 2020 Nghịch lý kinh doanh tại Mỹ: Chăm sóc khách hàng không tốt, nhưng công ty lại lãi lớn 136
- 01 Nov 2023 Lòng Tham Vi Tế: Khi Chúng Ta Chạy Theo Miễn Phí Mà Không Biết Đang Đánh Đổi Điều Gì 101
- 10 Aug 2020 Bạn có biết quy tắc thất bại nhanh: Fail early, fail often, fail cheap, but always fail forward 101
- 16 May 2024 Nghịch lý Allais: Khi con người không “lý trí” như kinh tế học tưởng 90
- 18 Jan 2025 Echoist là kiểu người gì? Echoist khác với người hướng nội và người ái kỷ như thế nào? 79
- 01 May 2025 Vì Sao Các Cửa Hàng Trung Quốc Không Vội Vã Phục Vụ Khách Hàng? 78
- 08 May 2024 Ghosting và Thao Túng Tâm Lý: Những Điều Gen Z Cần Biết để Bảo Vệ Bản Thân 76
- 11 Mar 2025 Thiên hướng Hành động (Bias for Action) và Thiên hướng Quy trình (Bias for Process) tác động tiêu cực tới "đổi mới và sáng tạo" như thế nào? 54
- 13 Aug 2025 Hội chứng "imposter syndrome" là gì? 51
- 02 Apr 2025 Anti-Hiring Là Gì? Tại sao các doanh nhân tinh gọn lại nói “KHÔNG” với tuyển dụng? 39
- 03 Jul 2025 20 "NGHỊCH LÝ" NHƯNG "THUẬN LÝ" TRONG CUỘC SỐNG 38
- 06 Dec 2025 Sức mạnh của phương pháp 30-for-30: Bạn đã bao giờ cam kết 30 ngày liên tục cho một mục tiêu? 34
- 16 Apr 2025 Lãnh đạo linh hoạt: Hành động (Bias for Action) hay không hành động (Non-Action)? 30
- 15 Aug 2025 Dự án phần mềm bị trì hoãn và vấn đề "akrasia" 27
- 05 Sep 2025 “Lời Khuyên”: Thuận lý thì ít, nghịch lý thì nhiều. Suy nghĩ không giống nhau thì không nên khuyên nhau. 22
Việc trải qua Imposter Syndrome khi mới nhận một vai trò là điều rất phổ biến. Theo EDN Imposter Syndrome Report (Báo cáo về Hội chứng kẻ mạo danh của EDN), có tới 53% người mỗi tháng trải qua căng thẳng, lo âu hoặc kiệt sức vì hội chứng này. Báo cáo chỉ ra ba nguyên nhân chính dẫn đến Imposter Syndrome:
- 1. Inadequate training (Đào tạo không đầy đủ)
- 2. High pressure work (Công việc áp lực cao)
- 3. Feeling overworked (Cảm giác làm việc quá sức)
Tất cả những điều này đều thường xảy ra với các Project Manager (Quản lý dự án) mới. Những yếu tố như gánh vác trách nhiệm lớn, dẫn dắt các nhóm đa dạng, và quản lý kỳ vọng khi chưa có nhiều kinh nghiệm có thể làm tăng cảm giác “giả mạo” này.
Imposter Syndrome là gì?
Imposter Syndrome là hiện tượng tâm lý khi một người nghi ngờ năng lực hoặc khả năng của bản thân, dù đã có bằng chứng rõ ràng về thành công của họ. Những người mắc hội chứng này thường cảm thấy mình như kẻ giả mạo hoặc không xứng đáng với vị trí hiện tại, dù trên thực tế họ thường là những người có thành tích cao và đã làm việc chăm chỉ để đạt được vị trí đó.
Làm thế nào để vượt qua Imposter Syndrome khi là một Project Manager mới?
Imposter Syndrome có thể xảy ra ở bất kỳ lĩnh vực nào, nhưng đặc biệt phổ biến trong các vai trò áp lực cao hoặc giai đoạn chuyển đổi nghề nghiệp, như khi trở thành một Project Manager mới. Tin tốt là cảm giác này có thể được quản lý, và với các chiến lược phù hợp, bạn có thể nhận ra giá trị của bản thân và xây dựng sự tự tin.
1. Nhận diện và tái định nghĩa suy nghĩ tiêu cực
(Recognise and reframe negative thoughts)
Những nghi ngờ như cảm thấy không đủ năng lực hoặc sợ thất bại có thể làm giảm sự tự tin. Khi nhận thức được các kiểu suy nghĩ này, bạn có thể đặt câu hỏi về tính đúng đắn của chúng và xác định xem niềm tin đó dựa trên nỗi sợ hay thực tế. Thay vì tập trung vào những thiếu sót cảm nhận, hãy chú ý đến bằng chứng về năng lực của bạn như thành công trước đây hoặc phản hồi tích cực. Việc tái định nghĩa suy nghĩ tiêu cực sẽ khuyến khích growth mindset (tư duy phát triển) và xây dựng sự tự tin. Ví dụ: thay vì nghĩ “Tôi dẫn dắt cuộc họp rất tệ”, hãy đổi thành “Tôi đang tiến bộ sau mỗi cuộc họp mình dẫn dắt”.
2. Theo dõi và ăn mừng thành công
(Track and celebrate successes)
Ghi lại và ăn mừng những thành tựu là cách mạnh mẽ để chống lại Imposter Syndrome, vì nó tạo ra bằng chứng cụ thể về năng lực của bạn. Lưu giữ các cột mốc hoàn thành và phản hồi tích cực sẽ giúp bạn có một “bằng chứng vật lý” để nhìn lại khi nghi ngờ bản thân. Ăn mừng cả những tiến bộ nhỏ cũng giúp dịch chuyển sự tập trung từ thiếu sót sang sự phát triển. Việc công khai ghi nhận những thành công này, dù với nhóm hay qua sự tự nhìn nhận, sẽ tạo thói quen tập trung vào kết quả tích cực thay vì thất bại.
3. Tìm kiếm sự hỗ trợ và phản hồi
(Seek support and feedback)
Việc tìm kiếm sự hỗ trợ và phản hồi có thể giúp Project Manager mới có cái nhìn khách quan hơn và tự tin hơn vào năng lực của mình. Trò chuyện với đồng nghiệp đáng tin, người cố vấn (mentor) hoặc bạn cùng ngành giúp bạn chia sẻ nỗi sợ và nhận ra mình không cô đơn. Chủ động xin phản hồi từ thành viên nhóm hoặc cấp trên cũng mang tính chuyển đổi. Constructive feedback (phản hồi mang tính xây dựng) chỉ ra cả điểm mạnh lẫn cơ hội cải thiện, vừa khẳng định kỹ năng của bạn, vừa xây dựng niềm tin trong nhóm khi thấy bạn sẵn sàng học hỏi.
4. Tập trung vào phát triển và học hỏi
(Focus on growth and learning)
Tập trung vào sự phát triển và học hỏi giúp dịch chuyển trọng tâm từ sự hoàn hảo sang tiến bộ. Khi Project Manager coi vai trò của mình là một hành trình cải thiện liên tục thay vì kỳ vọng có chuyên môn ngay lập tức, họ sẽ nhìn nhận thách thức như cơ hội để nâng cao kỹ năng. Growth mindset cũng giúp bạn kiên cường hơn trước thất bại. Hiểu rằng sai lầm là một phần tự nhiên của học tập sẽ giúp bạn tiếp cận công việc với ít sợ hãi hơn và nhiều tò mò hơn. Tìm kiếm cơ hội học hỏi, dù thông qua formal training (đào tạo chính quy), kinh nghiệm thực tế hay cố vấn, sẽ dần xây dựng năng lực theo thời gian.
5. Chia sẻ kiến thức và hỗ trợ người khác
(Share knowledge and help others)
Bạn có thể củng cố chuyên môn và tự tin bằng cách chia sẻ kiến thức và hỗ trợ đồng đội. Là Project Manager, việc dành thời gian để mentor hoặc hỗ trợ các thành viên khác giúp bạn nhớ lại kỹ năng và kiến thức đã tích lũy, cũng như giá trị bạn mang lại cho nhóm. Quá trình này thường cho thấy phạm vi hiểu biết thực sự của bạn, thách thức sự nghi ngờ bản thân và nuôi dưỡng sự tự tôn. Ngoài ra, giúp đỡ người khác tạo ra cảm giác mục đích và củng cố vai trò lãnh đạo của bạn. Khi tập trung vào sự phát triển của nhóm, bạn sẽ dịch chuyển sự chú ý khỏi lo lắng cá nhân sang thành công chung của cả tập thể.
Tại sao người mắc chứng Impostor Syndrome cần có niềm tin cao vào bản thân (Self-efficacy)
Trong lĩnh vực quản lý dự án, Impostor Syndrome và Self-efficacy (niềm tin vào năng lực bản thân) có mối liên hệ chặt chẽ. Khi một quản lý dự án mới thường xuyên nghi ngờ khả năng của mình, cảm giác “giả mạo” sẽ làm giảm Self-efficacy, dẫn đến sự thiếu tự tin trong ra quyết định, né tránh thử thách và dễ rơi vào trạng thái căng thẳng. Ngược lại, nếu nuôi dưỡng Self-efficacy thông qua việc ghi nhận thành công, học hỏi liên tục và nhận phản hồi tích cực, người quản lý dự án sẽ giảm dần tác động tiêu cực của Impostor Syndrome. Nói cách khác, Self-efficacy chính là “liều thuốc đối trọng” giúp nhà quản lý duy trì sự tự tin, kiên định trước áp lực, từ đó lãnh đạo đội nhóm hiệu quả hơn.
Khám phá thêm các chủ đề sau
Đọc thêm: Hướng dẫn hợp tác viết bài (guest blogging)
Các chủ đề được quan tâm nhiều nhất
CHIA SẺ BÀI VIẾT
Mới cập nhật