Sức Mạnh Của Sự Tái Tạo Trong Chặng Đường Thứ Hai Của Cuộc Đời (The Power Of Reinvention In Life’s Second Act)

Laura Ingalls Wilder, được biết đến nhiều nhất với loạt sách Ngôi Nhà Nhỏ Trên Thảo Nguyên, bắt đầu sự nghiệp văn chương của mình ở độ tuổi mà hầu hết mọi người đều đã nghỉ hưu. Ở tuổi 65, Wilder bắt đầu viết cuốn tiểu thuyết đầu tiên, biến những ký ức thời thơ ấu về tinh thần tiên phong nước Mỹ thành một tác phẩm văn học được yêu thích. Bà tiếp tục viết đến những năm 70 tuổi, tác phẩm của bà không chỉ ghi lại tinh thần của một thời kỳ quan trọng trong lịch sử nước Mỹ mà còn truyền cảm hứng cho một trong những loạt phim truyền hình nổi tiếng và đoạt nhiều giải thưởng nhất mọi thời đại.

Ba nhân vật nổi bật trong bài viết: Laura Ingalls Wilder, Grandma Moses và Iris Apfel. Mỗi người trong số họ đại diện cho sự thành công và sáng tạo ở tuổi trung niên và tuổi già.

• Laura Ingalls Wilder: Tác giả của loạt sách "Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên", bắt đầu sự nghiệp viết lách ở tuổi 65, chuyển hóa ký ức thời thơ ấu thành tác phẩm văn học được yêu mến.

• Grandma Moses: Họa sĩ dân gian Mỹ, bắt đầu vẽ tranh ở tuổi 78 sau khi viêm khớp khiến bà không thể tiếp tục thêu thùa. Bà đã tạo ra hơn 1.500 bức tranh trong ba thập kỷ, với tác phẩm "Sugaring Off" được bán với giá 1,2 triệu đô la vào năm 2006.

• Iris Apfel: Biểu tượng thời trang và nhà thiết kế nội thất, bắt đầu sự nghiệp người mẫu ở tuổi 97, được biết đến với phong cách độc đáo và sự nghiệp kéo dài qua nhiều thập kỷ.

Tái Tạo Bản Thân Ở Tuổi Trung Niên: Khi Trí Tuệ Kết Tinh Gặp Gỡ Sự Nghiệp Thứ Hai

Nhưng tại sao Wilder lại đợi đến giữa tuổi 60 mới bắt đầu viết? Phải chăng chỉ đơn giản là do cuộc sống bận rộn, hay bà đã mở lòng và trí óc để đón nhận một dạng trí tuệ đặc biệt chỉ phát triển khi con người về già?

Sự thông thái nở rộ muộn màng này có thể được lý giải bởi khái niệm "trí tuệ kết tinh" (crystallized intelligence) trong tâm lý học. Đây là khả năng ngày càng tăng trong việc rút ra bài học từ kinh nghiệm quá khứ, tổng hợp các ý tưởng phức tạp và nhận diện các mô hình – một dạng trí tuệ thường phát triển mạnh mẽ hơn theo thời gian. Chính kho tàng trí tuệ sâu sắc này có lẽ đã giúp Wilder viết nên những câu chuyện vượt thời gian, minh chứng rằng những món quà tuyệt vời nhất của cuộc đời đôi khi đến muộn hơn ta tưởng.

Nếu thật sự chúng ta được ban tặng "siêu năng lực" trí tuệ này, không có gì ngạc nhiên khi nhiều người lớn tuổi trở thành những người cố vấn và giáo viên xuất sắc, mang lại những đóng góp độc đáo mà họ không thể có khi còn trẻ. Được tôi luyện qua nhiều thập kỷ kinh nghiệm, họ sở hữu một kho tàng tri thức và sự thấu hiểu có thể dẫn đến những ý tưởng và đổi mới mang tính đột phá.

Hiện tượng này vừa đáng mừng vừa đầy cảm hứng. Ta không cần tìm đâu xa để thấy những ví dụ về việc những người lớn tuổi đã giới thiệu các ý tưởng mang tính cách mạng và khái niệm đột phá như thế nào, dựa trên chính những trải nghiệm cuộc đời của họ.

Từ nghệ thuật đến văn chương: Những tấm gương tái tạo phi thường

Lấy ví dụ về Grandma Moses, một nhân vật tôi vô cùng yêu thích. Là một nghệ sĩ cũng bắt đầu lại sự nghiệp ở tuổi xế chiều – sau nhiều thập kỷ xây dựng một doanh nghiệp quảng cáo thành công – tôi không khỏi thán phục thành công mà bà đạt được.

Grandma Moses từng dành nhiều năm thêu thùa tỉ mỉ, nhưng khi bệnh viêm khớp khiến việc cầm kim trở nên quá đau đớn, bà chuyển sang hội họa – một hình thức nghệ thuật nhẹ nhàng hơn. Đáng kinh ngạc là bà bắt đầu vẽ tranh thực sự nghiêm túc ở tuổi 78 và đạt được thành công rực rỡ. Năm 88 tuổi, tạp chí Mademoiselle vinh danh bà là "Người phụ nữ trẻ của năm". Tranh của bà từng xuất hiện trên tem bưu chính Mỹ và trang bìa tạp chí Time, được công nhận và yêu mến trên toàn thế giới.

Một nhà phê bình nghệ thuật người Đức từng nhận xét: "Từ tranh của bà toát lên sự lạc quan vui vẻ; thế giới mà bà thể hiện thật đẹp và tràn đầy điều tốt lành." Di sản của bà tiếp tục tỏa sáng ngay cả sau khi bà qua đời, với một bức tranh được bán đấu giá hơn một triệu đô la.

Một ví dụ điển hình khác về trí tuệ kết tinh là công trình của Peter Mark Roget. Hầu hết học sinh học tiếng Anh đều quen thuộc với Roget’s Thesaurus (Từ điển đồng nghĩa), nhưng tầm quan trọng của nó vượt xa việc liệt kê từ đồng nghĩa và trái nghĩa. Cuốn sách giúp người dùng tìm được cách diễn đạt ý tưởng chính xác nhất. Roget xuất bản ấn bản đầu tiên khi ông 69 tuổi, cho thấy rằng cả cuộc đời tích lũy kinh nghiệm có thể kết tinh thành một công cụ hỗ trợ sâu sắc cho những người muốn kể chuyện hiệu quả hơn.

Tái tạo không ngừng: Đỉnh cao không giới hạn tuổi tác

Nhắc đến sự tái tạo, ít câu chuyện nào hấp dẫn và truyền cảm hứng như Iris Apfel, người vừa qua đời ở tuổi 102. Apfel là hiện thân của sự tái tạo, không ngừng tiến hóa và để lại dấu ấn sâu đậm trong nhiều lĩnh vực.

Bà khởi đầu là một người viết bài quảng cáo cho tạp chí thời trang, sau đó cùng chồng thành lập một công ty dệt may, tạo nên chỗ đứng vững chắc trong ngành công nghiệp này.

Ảnh hưởng của bà chỉ lớn dần theo thời gian. Năm 2005, bà trở thành biểu tượng thời trang khi tổ chức một triển lãm tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan, trưng bày bộ sưu tập đồ trang sức và trang phục phong phú của mình. Triển lãm không chỉ tôn vinh gu thẩm mỹ độc đáo của bà mà còn ca ngợi cách bà kết hợp quần áo táo bạo, biến bà thành nguồn cảm hứng cho những người yêu thích thời trang trên toàn thế giới.

Ngay cả khi gần 100 tuổi, bà vẫn tiếp tục chinh phục những lĩnh vực mới. Năm 2011, Apfel trở thành giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Texas ở Austin, chia sẻ kiến thức sâu rộng về vải vóc và thiết kế. Đáng kinh ngạc hơn, năm 2019, ở tuổi 97, bà ký hợp đồng làm người mẫu với công ty IMG toàn cầu – chứng minh rằng tuổi tác chẳng phải rào cản cho những hành trình mới.

Kết luận: Tận dụng trí tuệ và tái tạo bản thân

Một trong những mục tiêu chính của tôi là giúp mọi người khám phá và nuôi dưỡng thế mạnh tự nhiên của mình, khuyến khích họ tập trung và phát triển dựa trên nền tảng đó. Sự kết hợp giữa trí tuệ kết tinh và nghệ thuật tái tạo có thể là chìa khóa cho một cuộc sống dài lâu và ý nghĩa hơn.

Như Arthur Brooks viết trong cuốn Build the Life You Want: The Art and Science of Getting Happier, việc sở hữu một "hộp công cụ tinh thần" dồi dào – chứa đầy kinh nghiệm và thấu hiểu – có thể trở thành tài sản quý giá.

Hãy để trí tuệ của chúng ta không chỉ là nguồn tài nguyên cho sự phát triển cá nhân, mà còn là món quà truyền lại cho thế hệ sau. Khi ta tiếp tục tìm kiếm và chia sẻ mục đích sống của mình, ta khai thác được một trong những trụ cột bền vững nhất của niềm vui trong cuộc đời – biến những năm tháng sau này trở nên sôi động và đầy ý nghĩa.

Gay Gaddis – Nhà sáng lập T3, tác giả Cowgirl Power: How to Kick Ass in Business & Life, giảng viên chương trình lãnh đạo Women Who Mean Business tại Trường Kinh doanh McCombs, Đại học Texas.

A A A A

[{"displaySettingInfo":"[{\"isFullLayout\":false,\"layoutWidthRatio\":\"\",\"showBlogMetadata\":true,\"showAds\":true,\"showQuickNoticeBar\":true,\"includeSuggestedAndRelatedBlogs\":true,\"enableLazyLoad\":true,\"quoteStyle\":\"1\",\"bigHeadingFontStyle\":\"1\",\"postPictureFrameStyle\":\"2\",\"isFaqLayout\":false,\"isIncludedCaption\":false,\"faqLayoutTheme\":\"1\",\"isSliderLayout\":false}]"},{"articleSourceInfo":"[{\"sourceName\":\"Forbes\",\"sourceValue\":\"https://www.forbes.com/sites/committeeof200/2024/09/10/the-power-of-reinvention-in-lifes-second-act/\"}]"},{"privacyInfo":"[{\"isOutsideVietnam\":false}]"},{"tocInfo":"[{\"isEnabledTOC\":true,\"isAutoNumbering\":false,\"isShowKeyHeadingWithIcon\":false}]"},{"bannerInfo":"[{\"isBannerBrightnessAdjust\":false,\"bannerBrightnessLevel\":\"\",\"isRandomBannerDisplay\":true}]"},{"termSettingInfo":"[{\"showTermsOnPage\":true,\"displaySequentialTermNumber\":true}]"}]

Khám phá thêm các chủ đề sau