Khác nhau giữa hiệu ứng cánh bướm (BUTTERFLY EFFECT) và hiệu ứng DOMINO

Recommended for you

Về sự giống nhau cơ bản: Cả hai đều là những hiện tượng vật lí đơn thuần.

Về sự khác nhau:

(1) Butterfly effect là sự đề cập đến quan hệ nhân - quả (nguyên nhân - kết quả) còn Domino effect là sự phản ứng theo chuỗi định sẵn.

Ví dụ, Ken được mẹ cho 5$:

Ken mua một cây kem to, cậu ăn cây kem đó, cậu đã thấy no (chủ thể Ken đã hoạt động theo trình tự), kết quả dẫn đến Hiệu ứng Domino.
Hôm sau, Ken lại được mẹ cho 5$ để mua một cây kem to, cậu ăn cây kem đó. Đột nhiên Ken trong lúc đang ăn làm rơi kem xuống đất khiến cậu không ăn được nữa. Ken sẽ không thể no. (chủ thể Ken đã hoạt động theo dạng nguyên nhân - kết quả). Do ăn không hết kem dẫn đến việc cậu không thể no. Nhưng nếu cậu không làm rơi kem, cậu có thể sẽ ăn hết kem, và sẽ làm cậu no), hậu quả của "không thể no" chính là Hiệu ứng cánh bướm.

(2) Domino effect có sự liên tục, không thể dừng lại. Butterfly effect thì không có sự liên tiếp và có thể (hoặc không có thể dừng lại).

Ví dụ: Quay trở lại với Ken, khi ăn kem, chắc chắn dù ít hay nhiều cậu cũng sẽ tăng cân. Điều này không thể tránh khỏi (Domino effect).

Còn nếu Ken ăn cây kem, nhưng trong lúc ăn cậu bất cẩn làm rơi. Cậu có hai sự lựa chọn, ăn tiếp hay không ăn tiếp. Ăn tiếp, dẫn đến tăng cân (và bị tiêu chảy). Không ăn tiếp, do đó không tăng cân (không bị tiêu chảy). Có thể thấy cậu có quyền lựa chọn giữa không và có (Butterfly effect).

(3) Domino effect chỉ được kích thích từ đúng một chủ thể. Butterfly effect thì có thể được tác động từ nhiều chủ thể khác nhau.

(4) Domino effect được hiểu nôm na giống sự cộng hưởng. Nhưng Butterfly effect thì được hiểu dưới dạng quan hệ nhân quả (nghịch lý của thời gian).

A A A A

Nguồn

{content}