OCEAN: Mô hình 5 tính cách Big Five

Featured

Recommended for you

Mô hình Big Five là gì?

Mô hình Big Five về tính cách không chỉ là công cụ hữu ích cho việc phân tích tính cách, mà còn có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản thân và lựa chọn công việc phù hợp. Thay vì chỉ chú trọng vào điểm số kiểm tra hay các yếu tố lý thuyết khô khan, hãy nghĩ về những ví dụ trong đời sống thực. Ví dụ, Steve Jobs – người nổi tiếng với sự sáng tạo và cởi mở (Openness), đã từng nói: "Sự đổi mới phân biệt giữa người dẫn đầu và người theo sau." Điều này minh chứng cho tầm quan trọng của tính cách đối với thành công nghề nghiệp.

Bạn có thể ghi nhớ đúng tất cả các tên của mô hình; sử dụng cách viết tắt các chữ cái đầu tạo thành một cái tên dễ nhớ như BIỂN (OCEAN) trong đó O là sự cởi mở (Openness); C là sự tân tâm (Coscientiouness); E là sự hướng ngoại (Extraversion); A là sự dễ chịu (Agreeableness); N là sự nhạy cảm (Neuroticism).

Để hiểu rõ hơn, chúng ta có thể nhìn vào 5 yếu tố trong Big Five và các ứng dụng thực tiễn:

Sự cởi mở (Openness)

Những người cởi mở để trải nghiệm có sự tò mò về mặt trí tuệ, cởi mở với cảm xúc, nhạy cảm với cái đẹp và sẵn sàng thử những điều mới. Họ có xu hướng sáng tạo hơn và nhận thức rõ hơn về cảm xúc của mình khi so sánh với những người khép kín. Họ theo đuổi niềm tin không theo khuôn mẫu. Những người cởi mở có thể được coi là không thể đoán trước hoặc thiếu tập trung và có nhiều khả năng tham gia vào hành vi rủi ro.

Những người có tính cách này dễ dàng tiếp thu những ý tưởng mới, giống như cách Elon Musk thường xuyên thử nghiệm những lĩnh vực mới như không gian và năng lượng tái tạo. Người thiếu sự cởi mở có thể giống như một người chỉ làm việc theo quy trình cũ mà không dám thử thách bản thân.
Những cá nhân có mức độ cởi mở cao được cho là theo đuổi sự tự hiện thực hóa cụ thể bằng cách tìm kiếm những trải nghiệm hưng phấn, mãnh liệt. Ngược lại, những người có mức độ cởi mở thấp muốn được hoàn thành bằng cách kiên trì và được mô tả là thực dụng và dựa trên dữ liệu - đôi khi thậm chí còn bị coi là giáo điều và bảo thủ. Vẫn còn một số bất đồng về cách diễn giải và ngữ cảnh hóa yếu tố cởi mở vì thiếu sự hỗ trợ về mặt sinh học cho đặc điểm cụ thể này.

Sự tận tâm (Conscientiousness)

Sự tận tâm là xu hướng tự kỷ luật, hành động có trách nhiệm và phấn đấu đạt được thành tích trái với các biện pháp hoặc kỳ vọng bên ngoài. Điều này liên quan đến mức độ kiểm soát xung lực, điều chỉnh và định hướng của mọi người. Sự tận tâm cao thường được coi là bướng bỉnh và tập trung. Trái lại, người thiếu sự tận tâm có thể không theo kịp mục tiêu và dễ bị sao nhãng.

Sự tận tâm thấp có liên quan đến sự linh hoạt và tính tự phát, nhưng cũng có thể xuất hiện dưới dạng sự cẩu thả và thiếu độ tin cậy. Sự tận tâm cao cho thấy sở thích đối với các hoạt động có kế hoạch hơn là hành vi tự phát.
Những người tỉ mỉ và kỹ lưỡng sẽ thường như Bill Gates, người luôn lên kế hoạch cẩn thận và không ngừng theo đuổi mục tiêu.
Các thí dụ tình huống.

Sự hướng ngoại (Extraversion)

Hướng ngoại được đặc trưng bởi phạm vi hoạt động rộng (trái ngược với chiều sâu), sự bùng nổ từ các hoạt động/tình huống bên ngoài và tạo ra năng lượng từ các phương tiện bên ngoài. Đặc điểm này được đánh dấu bằng sự tham gia rõ rệt vào thế giới bên ngoài. Người hướng ngoại thích tương tác với mọi người và thường được coi là tràn đầy năng lượng. Họ thích nói chuyện và khẳng định bản thân. Người hướng ngoại có thể thống trị hơn trong các bối cảnh xã hội, trái ngược với người hướng nội. Những người hướng ngoại thường rất thành công trong những công việc đòi hỏi giao tiếp, như Oprah Winfrey – một bậc thầy về nghệ thuật đối thoại và sự kết nối với khán giả. Người hướng nội, ngược lại, thường thích các công việc độc lập, như lập trình hay nghiên cứu.
Người hướng nội có mức độ tham gia xã hội và năng lượng thấp hơn người hướng ngoại. Họ có xu hướng có vẻ ít nói, ít phô trương (low-key), thận trọng và ít tham gia vào thế giới xã hội. Việc họ không tham gia xã hội không nên được hiểu là nhút nhát hoặc trầm cảm, mà là sự độc lập hơn trong thế giới xã hội của họ so với người hướng ngoại. Người hướng nội cần ít sự kích thích hơn và nhiều thời gian ở một mình hơn người hướng ngoại. Điều này không có nghĩa là họ không thân thiện hoặc chống đối xã hội; thay vào đó, họ xa cách và kín đáo trong các tình huống xã hội.

Sự dễ chịu (Agreeableness)

Sự dễ chịu là mối quan tâm chung đối với sự hòa hợp xã hội. Những cá nhân dễ chịu coi trọng việc hòa hợp với người khác. Họ thường chu đáo, tử tế, hào phóng, đáng tin cậy và đáng tin cậy, hữu ích và sẵn sàng thỏa hiệp lợi ích của mình với người khác. Những người dễ chịu cũng có cái nhìn lạc quan về bản chất con người. Việc dễ chịu giúp chúng ta đối phó với căng thẳng.

Những người như Dalai Lama, người có lòng vị tha và thân thiện, thường thành công trong những công việc đòi hỏi sự hợp tác. Tuy nhiên, một người thiếu tính dễ chịu có thể gặp khó khăn khi làm việc nhóm hoặc trong môi trường đòi hỏi sự kết nối.

Sự nhạy cảm (Neuroticism)

Sự nhạy cảm là xu hướng trải qua những cảm xúc tiêu cực mạnh mẽ như giận dữ, lo âu hoặc trầm cảm. Nó liên quan đến sự bất ổn cảm xúc và khả năng chịu stress kém. Người có tính nhạy cảm thường phản ứng mạnh mẽ với cảm xúc, coi những tình huống bình thường là đe dọa, và gặp khó khăn trong việc điều tiết cảm xúc. Họ dễ rơi vào tâm trạng xấu, ra quyết định kém và khó đối phó với căng thẳng. Sự nhạy cảm có thể gia tăng khi không hài lòng với thành tựu cuộc sống, làm tăng nguy cơ trầm cảm.

Người có chỉ số nhạy cảm cao dễ bị căng thẳng khi gặp áp lực công việc, trong khi những người ổn định cảm xúc hơn như những nhà lãnh đạo tài ba thường bình tĩnh đối diện khó khăn.

Mô hình OCEAN giải thích vì sao người quá tử tế chưa chắc đã hạnh phúc

Mọi người đều muốn ở bên những người tử tế vì họ toát ra năng lượng tích cực. Nhưng tại sao những người tử tế chưa chắc đã hạnh phúc, may mắn hơn người khác?

Theo nghiên cứu của Filip Fors Connolly và Ingemar Johansson Sevä của Đại học Umeå, Thụy Điển, có những lý do vững chắc về mặt lý thuyết cho sự khó thăng tiến của những người quá tử tế, tốt bụng.

Theo mô hình tính cách 5 yếu tố (OCEAN), những yếu tố này lại có thể cản trở khả năng của một cá nhân đạt được vị trí đứng đầu. Ví dụ, người khác có thể thích sự dễ chịu, nhưng họ không chọn người có tính cách dễ chịu làm lãnh đạo. Từ đó, người tử tế có thể chỉ trở thành một người thân thiết, đáng tin cậy khi ai đó cần động viên tinh thần.

Connolly và Sevä nhận xét: "Tính cách dễ chịu và địa vị ít khi có sự tỷ lệ thuận. Người ta có thể nể trọng người mà họ không thích (ví dụ một đối thủ đã thành công), và thích một người mà người ta không nể trọng".

Sự thiệt thòi về địa vị xã hội khiến những người tử tế thường không nhận được sự tôn trọng và ngưỡng mộ, điều này khiến họ thiếu đi một yếu tố quan trọng góp phần tạo nên cảm giác hạnh phúc. Thậm chí, họ có thể dễ dàng bị biến thành "tấm thảm chùi chân" cho người khác. Sự tử tế quá mức có thể khiến một người dễ bị bóc lột, trong trường hợp đó, người khác có thể mất đi sự tôn trọng đối với họ.

Những người tử tế, như các nhà nghiên cứu lưu ý, có nguy cơ bị lợi dụng trong các tình huống xã hội, khiến họ ít có khả năng thực hiện các mục tiêu cá nhân hơn.

Các chuyên gia tổng kết những vấn đề mà một người tử tế quá mức có thể gặp phải:

Nếu bạn luôn cống hiến, mọi người sẽ luôn mong đợi điều đó ở bạn.
Bạn sẽ góp phần phát triển những kỳ vọng không thực tế của người khác. Mọi người sẽ đến với bạn chỉ khi họ cần điều gì đó.
Bạn sẽ quên đi việc cần phải đối xử tốt với chính mình.
Bạn bị coi là yếu đuối (hiền quá bị làm phiền). Điều này không chỉ có thể dẫn đến việc người khác lợi dụng bạn mà còn có thể khiến mọi người không coi bạn là một người mạnh mẽ hoặc có quyền lực.
Mọi người sẽ không tin tưởng bạn. "Rất ít người thực sự tốt, thế nên khi bạn quá tốt, mọi người sẽ tự hỏi liệu bạn có động cơ thầm kín hay không? Bạn sẽ dễ gặp sự ngờ vực, dẫn đến khó thiết lập các mối quan hệ".

Cuối cùng, việc hiểu rõ mô hình Big Five không chỉ giúp cá nhân hiểu hơn về bản thân mà còn là công cụ đắc lực cho nhà tuyển dụng trong việc tìm kiếm ứng viên phù hợp với văn hóa và yêu cầu công việc của tổ chức.

By Nguyễn Thị Kiều (TIGO Creative Team)

A A A A

Nguồn

{content}

Mô hình Big Five,Tính cách OCEAN,Phân tích tính cách,Đánh giá tính cách,Tính cách và nghề nghiệp,Mô hình OCEAN,Steve Jobs và tính cách OCEAN,Elon Musk đa nhân cách,Bill Gates và những cá tính đặc biệt,Mô hình Big Five là gì,Ứng dụng mô hình OCEAN,Phân tích tính cách Big Five,Đánh giá tính cách theo OCEAN,Tính cách và lựa chọn nghề nghiệp,Tính cách ảnh hưởng đến công việc,Mô hình OCEAN trong tuyển dụng

Popular Posts

info@tigosolutions.com

Online support: m.me/tigogroup

VPĐD: 16, phố Trần Quốc Vượng, Q. Cầu Giấy, Hà Nội

Chi nhánh 1: T-Sol Building, TT1 Kiều Mai, Quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội

Chi nhánh 2: T12, công viên phần mềm, 2 - Quang Trung, thành phố Đà Nẵng.

SỨ MỆNH CỦA CHÚNG TÔI:

Hướng tới giá trị đích thực
Đồng hành cùng khách hàng
Rút ngắn thời gian về đích
Biến thách thức thành cơ hội
Đổi mới, sáng tạo để bứt phá
Phát triển nhanh, năng động và thích ứng linh hoạt trong mọi hoàn cảnh.

Tại sao cần tinh gọn (Lean)?

Tinh gọn để buông bỏ những thứ không thiết yếu
Tinh gọn để nhường chỗ cho sáng tạo
Tinh gọn để uyển chuyển
Tinh gọn để kết thúc nhanh một thất bại
Tinh gọn để đi xa hơn
Tinh gọn để thích ứng

Tám chữ quý "HƠN VÀNG" cho năm mới 2025

Thái độ hơn trình độ
Linh hoạt hơn kiên định
Thay đổi đúng lúc hơn cố chấp đúng sai
Thích nghi hơn hoàn hảo
Đúng thời điểm hơn đúng cách
Uyển chuyển hơn áp đặt
Sáng tạo hơn lặp lại
Điều chỉnh hơn đối đầu

OCEAN: Mô hình 5 tính cách Big Five

Khám phá mô hình Big Five (OCEAN) để hiểu rõ tính cách cá nhân, cải thiện lựa chọn nghề nghiệp và đạt thành công trong công việc. Áp dụng ngay các ví dụ từ Steve Jobs, Elon Musk và Bill Gates để tối ưu hóa tiềm năng bản thân!

Bài gần đây

Từ khóa

OCEAN: Mô hình 5 tính cách Big Five