
Câu nói "đầu xuôi đuôi lọt" có còn đúng trong thời đại ngày nay không?
Last updated: May 22, 2025 Xem trên toàn màn hình



- 04 Mar 2020
Kinh nghiệm lập dự toán chi phí dự án phần mềm theo phương pháp Man-Month 2186
- 01 Jul 2023
Phương pháp Shuhari - Làm sao học ít hiểu nhiều? 624
- 01 Aug 2022
"Sponsored Content" là gì? Khác nhau giữa Sponsored Content và Native Advertising? 542
- 01 Feb 2022
Thách thức với doanh nghiệp chuyển đổi số trong thời đại VUCA 524
- 15 Apr 2023
Nghịch lý từ câu chuyện “một chén gạo dưỡng ơn, một đấu gạo gây thù” 456
- 09 Aug 2022
Hiệu ứng “rắn hổ mang” (Cobra effect): Khi giải pháp trở thành vấn đề, tưởng vui lại hóa xui 376
- 15 Apr 2020
Phần mềm BPM là gì? So sánh với ERP và các phần mềm Workflows 341
- 03 Feb 2020
Sản phẩm OEM và ODM là gì? 339
- 18 Jul 2020
Lợi ích cận biên (Marginal Utility) là gì? Qui luật lợi ích cận biên giảm dần 332
- 01 May 2022
Có thể xác định vị trí địa lý của địa chỉ IP với độ chính xác đến từng địa chỉ con phố? 317
- 12 May 2021
Các yêu cầu thay đổi (Change Requests) - nỗi ám ảnh của team dự án phần mềm 281
- 14 Aug 2022
Khác biệt giữa tiêu chí hoàn thành DOD (Definition of Done) với tiêu chí nghiệm thu (Acceptance Criteria) 276
- 22 May 2022
Tư duy ngoài hộp (Thinking out of box) là gì? Tại sao quan trọng với sự phát triển của doanh nghiệp? 267
- 04 Jan 2023
Đánh giá nhân sự theo chuẩn người Nhật 235
- 02 Oct 2020
Case Study: "Quay trục chiến lược" (pivot startup) với cấu trúc khởi nghiệp kim tự tháp 226
- 02 Oct 2022
Tổng hợp 12 bước "bẻ ghi" (pivot business) giúp doanh nghiệp tăng trưởng 217
- 04 Sep 2023
Giải mã nhóm tính cách (ISTP - Nhà kỹ thuật) 191
- 17 Aug 2020
Mục tiêu dự án là gì? Làm thế nào để xác định mục tiêu? 185
- 08 Oct 2024
Những bài học từ Jensen Huang - CEO của NVIDIA 178
- 04 Sep 2023
"Shark" Bình tạo ra tâm điểm cõi mạng với những lời khuyên "xanh chín" cho startup 170
- 01 Sep 2023
Định luật Goodhart và định luật Campbell - Nghịch lý về thành tích 170
- 03 Sep 2020
Hiệu ứng rắn hổ mang, Luật Goodhart, Campbell & Chuyện thi cử 166
- 14 May 2024
Chiến lược răng lược là gì? Làm thế nào để tận dụng chiến lược răng lược trong kinh doanh? 155
- 10 Sep 2024
Tại sao những thứ chúng ta muốn lại ít khi có được? 154
- 08 Mar 2022
Mô hình nguồn mở hoạt động ra sao? 152
- 02 Oct 2023
Ngôi Chùa Trăm Năm và Viên Gạch Vỡ: Bài Học Thấm Thía Về Lỗi Nhỏ Trong Bức Tranh Lớn 147
- 08 Mar 2020
Vì sao doanh nghiệp cần phải tạo Web bán hàng? 143
- 01 Sep 2020
Co-founder là gì? Vai trò của các Co-Founder khi lập nghiệp. 134
- 07 Jan 2025
Phân biệt Proxy, HMA và VPN 134
- 01 Apr 2022
Chi phí nhà thầu phụ chiếm bao nhiêu phần trăm gói thầu? 133
- 01 May 2023
[Tư vấn CNTT] Quản lý ngân sách CNTT cho doanh nghiệp 133
- 19 Aug 2020
Lift & Shift - Phương pháp tối ưu dịch chuyển hệ thống phần mềm qua đám mây 130
- 16 Feb 2024
Nghịch lý của sự hoàn hảo: AI có thể quá tốt để sử dụng? 121
- 09 Jan 2025
10 Nghịch Lý Cuộc Sống Từ Phim Upstream (nghịch hành nhân sinh): Đối Mặt Rủi Ro Trong Thời Đại VUCA 121
- 17 Feb 2018
Hệ luỵ khi sử dụng Web Hosting từ nhà cung cấp kém chất lượng 118
- 11 Sep 2020
Nghịch lý kinh doanh tại Mỹ: Chăm sóc khách hàng không tốt, nhưng công ty lại lãi lớn 117
- 18 Mar 2018
Dịch vụ Hosting cho Website là gì? Các lời khuyên chọn Hosting tốt nhất 110
- 09 Feb 2021
Tầm nhìn là gì? Tí dụ minh họa cụ thể về tầm nhìn 104
- 03 Oct 2021
Khác biệt giữa thiết kế phần mềm và thiết kế công trình xây dựng 99
- 15 Mar 2024
Tê liệt vì suy nghĩ quá nhiều (Analysis Paralysis) là gì? 99
- 25 Apr 2018
Bảo hộ bản quyền phần mềm dưới khía cạnh sở hữu trí tuệ như thế nào? 87
"Đầu xuôi đuôi lọt" – Liệu còn đúng trong thời đại biến động?
“Đầu xuôi đuôi lọt” là một thành ngữ dân gian Việt Nam, thể hiện niềm tin rằng nếu khởi đầu thuận lợi, các bước tiếp theo và kết quả sau cùng cũng sẽ trơn tru. Một đứa trẻ khi "đẻ" ra thì đầu nó bao giờ cũng phải ra trước, khi đầu ra khỏi bụng mẹ rồi thì việc còn lại đơn, các mối nguy hiểm cũng giảm đi.
Tuy nhiên, trong thời đại hiện đại – đặc biệt là thời đại VUCA – chúng ta cần nhìn nhận lại tư tưởng này một cách thực tế và linh hoạt hơn.
Khi nào câu nói vẫn đúng?
Khởi đầu tốt tạo đà tâm lý tích cực
Nếu bạn bắt đầu một dự án, công việc, hay mối quan hệ với tinh thần tốt, sự chuẩn bị kỹ và những bước đi đầu tiên hiệu quả, thì khả năng cao bạn sẽ có thêm động lực và sự tự tin để đi tiếp.
Một khởi đầu rõ ràng, đầy năng lượng sẽ giúp đội ngũ (team) có niềm tin, có mục tiêu và duy trì tinh thần tích cực để vượt qua những chặng đường sau.
Trong các công việc mang tính tuyến tính, có quy trình rõ ràng và ít biến động
Các ngành sản xuất, kỹ thuật, vận hành – nơi có tính tuyến tính (linear) cao – thường hưởng lợi rõ ràng từ một khâu khởi đầu tốt. Ví dụ như vận hành một dây chuyền sản xuất hay lập kế hoạch sự kiện – nếu phần mở đầu làm tốt, mọi khâu sau sẽ dễ trơn tru hơn.
Hiệu ứng tâm lý – "hiệu ứng khởi đầu" (primacy effect)
Trong giao tiếp, đàm phán, hay bán hàng (thương hiệu, truyền thông), ấn tượng ban đầu rất quan trọng. Một "cái đầu xuôi" có thể giúp bạn đạt kết quả thuận lợi hơn, là yếu tố quan trọng giúp "lọt vào mắt xanh" của khách hàng hay nhà đầu tư.
Đọc thêm: Nghịch lý Icarus - Nghịch lý nói hay làm dở (Good idea, bad execution)
Khi nào câu nói không còn đúng hoặc cần điều chỉnh?
Khi sự cầu toàn trở thành cái bẫy tâm lý
Nhiều người hoặc doanh nghiệp theo đuổi sự hoàn hảo ngay từ đầu, tin rằng “nếu không làm tốt từ đầu thì thôi đừng làm”. Họ tốn nhiều thời gian, nguồn lực để "làm cho thật chỉn chu", nhưng thị trường thì không chờ đợi. Trong lúc họ còn đang hoàn thiện phiên bản “tốt nhất có thể”, một đối thủ khác đã ra mắt phiên bản “đủ tốt” (MVP – Minimum Viable Product) và chiếm lĩnh thị phần.
- Khởi đầu tốt không đảm bảo kết thúc thành công: Nhiều startup khởi đầu rất ấn tượng (thu hút vốn, truyền thông tốt), nhưng lại thất bại vì không quản lý được rủi ro, thiếu chiến lược dài hạn.
- Thế giới thay đổi nhanh, biến số nhiều: Có thể bạn khởi đầu tốt, nhưng đối thủ thay đổi chiến thuật, thị trường biến động, hoặc AI thay đổi cả cuộc chơi – nếu không thích ứng, "đuôi vẫn tắc".
- Quá coi trọng khởi đầu, quên mất giữa chừng mới là lúc thử thách: Thành công thật sự không nằm ở sự khởi đầu, mà ở khả năng vượt qua những giai đoạn khó khăn, duy trì động lực và xử lý khủng hoảng.
Triết lý “chất lượng trên hết” bị hiểu sai
Chất lượng không nên là một tiêu chuẩn "cứng" bất biến – đặc biệt trong những giai đoạn đầu tiên. Chất lượng tốt trong khởi đầu không đồng nghĩa với sự hoàn hảo. Trong thời đại công nghệ thay đổi từng ngày, sự linh hoạt – không phải độ tinh xảo – mới là yếu tố sống còn.
Vấn đề “đẽo cày giữa đường” và chi phí bào mòn
Vì Sao Nhiều Dự Án Thất Bại Dù Khởi Đầu Tốt?: Nhiều doanh nghiệp, vì thiếu tầm nhìn dài hạn hoặc quá dễ bị tác động bởi trend và phản hồi bên ngoài, liên tục thay đổi yêu cầu sản phẩm/dịch vụ giữa chừng. Điều này dẫn đến:
- Dự án bị trễ tiến độ
- Mất kiểm soát chi phí ban đầu
- Chất lượng tổng thể giảm sút do "vá víu" liên tục
Hệ quả là không còn “đầu xuôi”, mà “đuôi cũng chẳng lọt”.
Bối cảnh VUCA và bài học sống còn
Thế giới ngày nay biến động khôn lường:
- Công nghệ AI thay đổi từng tuần
- Thị hiếu người dùng liên tục đảo chiều (bắt trend) theo xu hướng trên TikTok, Youtube
- Môi trường kinh doanh bị gián đoạn liên tục bởi khủng hoảng, pháp lý, hoặc yếu tố toàn cầu
Trong bối cảnh đó, doanh nghiệp hoặc cá nhân theo đuổi sự hoàn hảo cố định từ đầu thường không sống sót được lâu. Trong khi đó, những người chấp nhận:
- Khởi đầu đơn giản nhưng đúng hướng
- Liên tục học hỏi và cải tiến
- Sẵn sàng điều chỉnh chiến lược khi cần … mới là người vượt qua được sự hỗn loạn và tạo ra giá trị lâu dài.
Kết luận
- "Đầu xuôi" là một lợi thế, nhưng không đảm bảo "đuôi lọt".
- Thời nay, khả năng thích nghi, học nhanh, điều chỉnh chiến lược giữa đường mới là chìa khóa.
