Hiệu Ứng Con Khỉ Thứ 100: Khi Sự Thay Đổi Tự Lan Truyền
Published on: January 24, 2025
Last updated: July 26, 2025 Xem trên toàn màn hình
Last updated: July 26, 2025 Xem trên toàn màn hình
Recommended for you
- 11 Feb 2024
Càng đọc càng thấm: 10 suy ngẫm sâu sắc từ nhà tâm lý học Carl Jung 2211 - 08 Nov 2023 Chủ nghĩa tam hiện (3 GEN) là gì? 1323
- 01 Oct 2021 Sự Tự Điều Chỉnh (Self-Regulation) Là Gì? Tại Sao Nó Quan Trọng? 609
- 01 Mar 2021 Ý nghĩa và bài học rút ra từ truyện thầy bói xem voi 517
- 04 Sep 2022 Hiệu ứng cánh bướm là gì? Ý nghĩa và tác động của hiệu ứng cánh bướm 506
- 01 Apr 2023 Bí quyết đàm phán tạo ra giá trị từ câu chuyện Chia Cam 491
- 12 Apr 2023 Phương pháp 6 chiếc mũ tư duy là gì? Vận dụng trong điều hành cuộc họp hiệu quả 479
- 19 Dec 2023 Hồi tưởng lạc quan (Rosy retrospection): Khi những quá khứ tươi đẹp có thể đe dọa đến tương lai của bạn 473
- 11 Sep 2024 Mindset, skillset, toolset là gì? 393
- 14 Sep 2024 11 Cơ Chế Tâm Lý Che Giấu Cần Nhận Diện Để Hiểu Bản Thân và Người Khác 385
- 07 Aug 2019 Câu chuyện thanh gỗ ngắn và bài học kinh doanh cho Doanh nghiệp 381
- 23 Jun 2024 Người trí tuệ không tranh cãi ĐÚNG/SAI 371
- 16 Nov 2021 Từ câu chuyện thích ăn cá tươi của người Nhật và ứng dụng trong chuyển đổi số doanh nghiệp 322
- 02 May 2024 "Viên đạn bọc đường" là gì? Làm sao để nhận diện "viên đạn bọc đường"? 299
- 02 Oct 2023 OCEAN: Mô hình 5 tính cách Big Five 243
- 04 Sep 2022 “Phép màu 7 phút”: Bạn học được gì từ nghệ thuật dọn dẹp tàu đỉnh cao của người Nhật? 224
- 11 Sep 2022 Từ truyện “Thầy bói xem voi” tới quản trị bằng Tư Duy Hệ Thống 202
- 10 Jul 2023 Kỹ thuật YOKOTENKAI là gì? Ứng dụng trong quy trình nâng cao chất lượng quản trị doanh nghiệp 156
- 05 Dec 2022 Hỏi 5 lần (5 WHYs) – Kỹ thuật "đào" tận gốc cốt lõi vấn đề 146
- 30 Aug 2024 Suy ngẫm: 30 nguyên tắc xử thế trong quan hệ xã hội 127
- 01 Nov 2024 Đừng Chỉ Làm Việc, Hãy Trưởng Thành: Bốn Bài Học Từ Thiền Nhật Bản 125
- 11 Jan 2025 BÀI HỌC NGẮN SỐ 2: 14 sự thật trần trụi (Ugly Truths) về cuộc sống 122
- 11 Mar 2024 30 câu hỏi về triết lý sống sách vở không dạy 119
- 03 Feb 2024 Biểu đồ Ishikawa (sơ đồ xương cá) ứng dụng thế nào trong Quản Lý Dự Án Phần Mềm? 111
- 10 Aug 2020 Bạn có biết quy tắc thất bại nhanh: Fail early, fail often, fail cheap, but always fail forward 101
- 16 May 2024 Nghịch lý Allais: Khi con người không “lý trí” như kinh tế học tưởng 90
- 22 Mar 2025 BÀI HỌC NGẮN SỐ #22: 14 nguyên tắc giúp bạn trở nên NGUY HIỂM 87
- 22 Sep 2024 Hội chứng Zeigarnik – Tại sao những công việc dở dang "đọng" lại trong trí nhớ lâu hơn các công việc đã hoàn thành? 69
- 05 Jun 2025 Bài Học Cá Chình Người Nhật Dạy Con Từ Nhỏ – Sống Khỏe Là Nhờ Vận Động 64
- 11 Mar 2025 Thiên hướng Hành động (Bias for Action) và Thiên hướng Quy trình (Bias for Process) tác động tiêu cực tới "đổi mới và sáng tạo" như thế nào? 54
- 06 Jan 2025 BÀI HỌC NGẮN SỐ 1: Làm thế nào để nhận diện người thông minh? 46
- 01 Jul 2020 8 Thiên Kiến Nhận Thức Mà Người Quản Lý Dự Án Cần Cảnh Giác 43
- 24 Mar 2025 BÀI HỌC NGẮN SỐ #23: 14 Mảnh Ghép Trí Tuệ Để Đạt Được Thân Tâm An Lạc 41
- 08 Sep 2025 Tâm Lý Phản Kháng (Reactance): Vì Sao Càng Cấm, Người Ta Càng Muốn Làm? 34
- 16 Apr 2025 Lãnh đạo linh hoạt: Hành động (Bias for Action) hay không hành động (Non-Action)? 30
- 27 Jan 2025 BÀI HỌC NGẮN SỐ #7: Tư Duy IKIGAI và 10 nguyên tắc sống thành công của người Nhật 28
- 15 Aug 2025 Dự án phần mềm bị trì hoãn và vấn đề "akrasia" 27
- 26 Aug 2025 Ảo tưởng về sự lựa chọn – Bài học từ Silo 25
- 29 Mar 2025 BÀI HỌC NGẮN SỐ #24: 10 điều đàn ông thường học quá muộn trong đời 20
- 02 Oct 2024 Lời sấm của Tào Tháo: "Đảo ngược lời khuyên của vợ, thành công ắt đến" 18
Năm 1952, các nhà khoa học Nhật Bản nghiên cứu một đàn khỉ sống trên đảo Koshima. Họ cho khỉ ăn khoai lang còn dính cát. Một con khỉ cái trẻ phát hiện ra mẹo đơn giản: rửa khoai trước khi ăn. Hành vi này lan sang mẹ nó, rồi các con khỉ cùng lứa. Ban đầu, chỉ vài cá thể làm theo. Nhưng đến một thời điểm, khoảng con khỉ thứ 100 học được mẹo đó – hành vi rửa khoai bỗng lan rộng khắp đàn, thậm chí sang cả những hòn đảo khác mà khỉ chưa từng tiếp xúc.
Hiện tượng này được gọi là Hiệu ứng Con Khỉ Thứ 100: Khi đủ số lượng cá thể trong một cộng đồng tiếp nhận hành vi mới, nó trở thành chuẩn mực chung – như thể cả nhóm cùng “thức tỉnh” một cách tự nhiên.
Hiệu ứng này không chỉ đúng với loài khỉ. Ở con người, khi một hành vi được số đông thực hiện – dù là tốt hay xấu – nó sẽ dần trở thành “chuyện bình thường”. Từ việc xếp hàng văn minh đến vứt rác bừa bãi, tất cả đều bắt đầu từ những cá nhân tiên phong và lan rộng theo thời gian.
Hãy lấy Singapore làm ví dụ. Năm 1992, nước này cấm nhai kẹo cao su vì người dân xả bừa bãi. Ban đầu, nhiều người phản đối. Nhưng sau khi một bộ phận lớn chấp nhận thay đổi, thói quen này dần biến mất mà không cần ép buộc nữa.
Kết luận:
Không có lệnh cấm nào hữu hiệu bằng việc tạo ra môi trường để sự thay đổi có thể tự nhiên lan truyền.
[{"displaySettingInfo":"[{\"isFullLayout\":false,\"layoutWidthRatio\":\"\",\"showBlogMetadata\":true,\"showAds\":true,\"showQuickNoticeBar\":true,\"includeSuggestedAndRelatedBlogs\":true,\"enableLazyLoad\":true,\"quoteStyle\":\"1\",\"bigHeadingFontStyle\":\"1\",\"postPictureFrameStyle\":\"2\",\"isFaqLayout\":false,\"isIncludedCaption\":false,\"faqLayoutTheme\":\"1\",\"isSliderLayout\":false}]"},{"articleSourceInfo":"[{\"sourceName\":\"\",\"sourceValue\":\"\"}]"},{"privacyInfo":"[{\"isOutsideVietnam\":false}]"},{"tocInfo":"[{\"isEnabledTOC\":true,\"isAutoNumbering\":false,\"isShowKeyHeadingWithIcon\":false}]"},{"bannerInfo":"[{\"isBannerBrightnessAdjust\":false,\"bannerBrightnessLevel\":\"\",\"isRandomBannerDisplay\":true}]"},{"termSettingInfo":"[{\"showTermsOnPage\":true,\"displaySequentialTermNumber\":true}]"}]
Nguồn
{content}
Khám phá thêm các chủ đề sau
Đọc thêm: Hướng dẫn hợp tác viết bài (guest blogging)
Các chủ đề được quan tâm nhiều nhất
CHIA SẺ BÀI VIẾT
Mới cập nhật