Lý Thuyết Con Nhím - Thế Mạnh Nằm Ở Vòng Tròn Phòng Thủ Hiệu Quả
Last updated: August 09, 2025 Xem trên toàn màn hình
Recommended for you
- 11 Feb 2024
Càng đọc càng thấm: 10 suy ngẫm sâu sắc từ nhà tâm lý học Carl Jung 2210 - 01 Oct 2021 Sự Tự Điều Chỉnh (Self-Regulation) Là Gì? Tại Sao Nó Quan Trọng? 608
- 04 Sep 2022 Hiệu ứng cánh bướm là gì? Ý nghĩa và tác động của hiệu ứng cánh bướm 506
- 10 Sep 2024 Cây dừa giữa giông bão: Bình tĩnh sống giữa trạng thái “VUCA” 497
- 10 Oct 2024 Làm sao để "mắc câu" người dùng trong thời đại số? 486
- 19 Dec 2023 Hồi tưởng lạc quan (Rosy retrospection): Khi những quá khứ tươi đẹp có thể đe dọa đến tương lai của bạn 471
- 01 May 2022 Có thể xác định vị trí địa lý của địa chỉ IP với độ chính xác đến từng địa chỉ con phố? 447
- 23 Sep 2024 Tóm tắt 45 câu trích dẫn hay về cuộc sống trong tác phẩm "Muôn kiếp nhân sinh" 441
- 12 Jun 2022 Marcus Aurelius: Hạnh phúc phụ thuộc vào chất lượng của những suy nghĩ 435
- 14 Sep 2024 11 Cơ Chế Tâm Lý Che Giấu Cần Nhận Diện Để Hiểu Bản Thân và Người Khác 384
- 02 Oct 2023 OCEAN: Mô hình 5 tính cách Big Five 243
- 04 Sep 2023 Giải mã nhóm tính cách (ISTP - Nhà kỹ thuật) 232
- 07 Jan 2025 Phân biệt Proxy, HMA và VPN 230
- 09 May 2021 Vượt ngàn chông gai để thành công: 100 quy luật bất biến để thành công trong kinh doanh 199
- 30 Aug 2024 Suy ngẫm: 30 nguyên tắc xử thế trong quan hệ xã hội 127
- 01 Nov 2024 Đừng Chỉ Làm Việc, Hãy Trưởng Thành: Bốn Bài Học Từ Thiền Nhật Bản 125
- 11 Mar 2024 30 câu hỏi về triết lý sống sách vở không dạy 119
- 10 Aug 2020 Bạn có biết quy tắc thất bại nhanh: Fail early, fail often, fail cheap, but always fail forward 101
- 22 Sep 2024 Hội chứng Zeigarnik – Tại sao những công việc dở dang "đọng" lại trong trí nhớ lâu hơn các công việc đã hoàn thành? 69
- 11 Mar 2025 Thiên hướng Hành động (Bias for Action) và Thiên hướng Quy trình (Bias for Process) tác động tiêu cực tới "đổi mới và sáng tạo" như thế nào? 54
- 01 Jul 2020 8 Thiên Kiến Nhận Thức Mà Người Quản Lý Dự Án Cần Cảnh Giác 43
- 02 Jul 2025 Một CTO mới tuyển dụng cho công ty phần mềm sẽ xử lý khủng hoảng kỹ thuật như thế nào? 37
- 16 Apr 2025 Lãnh đạo linh hoạt: Hành động (Bias for Action) hay không hành động (Non-Action)? 30
- 15 Aug 2025 Dự án phần mềm bị trì hoãn và vấn đề "akrasia" 27
- 02 Oct 2024 Lời sấm của Tào Tháo: "Đảo ngược lời khuyên của vợ, thành công ắt đến" 18
Khái niệm Con Nhím (The Hedgehog Concept)
Mô hình này lập luận rằng việc trở nên xuất sắc trong một lĩnh vực rõ ràng (gọi là “hedgehog concept”) có tính chiến lược cao hơn nhiều so với việc cố gắng làm nhiều thứ một lúc. Nó cho rằng các tổ chức nên tìm ra "hedgehog concept" của riêng mình tại điểm giao nhau giữa ba yếu tố sau:
- Những điều mà họ thực sự đam mê (passionate about),
- Những việc mà họ tin rằng mình có thể giỏi nhất thế giới (the best in the world at),
- Những thứ có thể tạo ra lợi nhuận cho họ (can make money from).
Nguồn gốc tên gọi
Tên gọi “Hedgehog Concept” (Khái niệm Con Nhím) bắt nguồn từ nhà thơ Hy Lạp cổ Archilochus, người từng viết rằng: “Loài cáo biết nhiều thứ, nhưng con nhím chỉ biết một điều lớn lao.” Có nhiều cách hiểu khác nhau về câu nói này, nhưng trong bài viết này, chúng ta sẽ tập trung vào cách mà nó liên quan đến công trình của Jim Collins.
Câu nói này thể hiện rằng: cáo có rất nhiều mánh khóe để săn nhím, nhưng nhím chỉ có một phản xạ duy nhất đã được kiểm chứng qua thời gian — cuộn mình thành một quả cầu được bảo vệ chắc chắn.
Chính “một điều duy nhất làm rất tốt” đó là chìa khóa giúp nhím phòng thủ hiệu quả — và cũng là nền tảng cho khái niệm và tên gọi của mô hình này.
Tìm ra Hedgehog Concept của bản thân
Mô hình cho rằng bạn có thể tìm ra “hedgehog concept” của bản thân mình bằng cách đánh giá 3 yếu tố:
- Bạn thực sự giỏi trong việc gì (what you’re great at doing),
- Điều gì thôi thúc bạn kiếm tiền (what drives your economic engine),
- Bạn đam mê điều gì (what can you the best in the world at).
Tìm ra Hedgehog Concept của doanh nghiệp để thăng tiến cho bản thân
Tìm ra “hedgehog concept” của tổ chức mình bằng cách đánh giá 3 yếu tố tương tự:
- Doanh nghiệp bạn đang cống hiến thực sự mạnh trong lĩnh vực gì (what you’re great at doing),
- Doanh nghiệp kiếm được tiền từ đâu (what it makes money from),
- Nhân sự trong doanh nghiệp đam mê điều gì (what its people are passionate about).
Một sản phẩm, dịch vụ hay giải pháp nào đó nằm trong cả ba danh mục này có thể trở thành "hedgehog concept" của tổ chức bạn.
Các bước gợi ý để tìm ra Hedgehog Concept
- Khám phá đam mê: Hãy tìm hiểu xem đội ngũ của bạn thực sự quan tâm và tự hào về điều gì. Điều gì khiến bạn đam mê nhất?
- Đánh giá năng lực: Trung thực xem xét bạn giỏi và không giỏi ở đâu. Việc nào bạn có thể trở thành người giỏi nhất thế giới?
- Đánh giá lợi nhuận: Dịch vụ/sản phẩm nào mang lại tỷ suất lợi nhuận hấp dẫn theo tiêu chí của bạn?
- Tìm điểm giao nhau: So sánh các đánh giá trên và tìm chỗ giao thoa. Có sản phẩm/dịch vụ nào xuất hiện trong cả ba vòng tròn đó không? Hãy chọn "hedgehog" từ những thứ thỏa cả ba tiêu chí trên.
Khi bạn đã xác định được Hedgehog của mình
Một khi bạn đã xác định được “hedgehog concept” thì bạn nên tập trung gần như toàn bộ nỗ lực vào sản phẩm, dịch vụ hoặc giải pháp đó. Bước đầu tiên là xây dựng chiến lược xoay quanh nó, sau đó truyền đạt rõ ràng chiến lược đó đến toàn bộ đội ngũ của bạn.
Góc nhìn thực tế
Mô hình này về cơ bản nói rằng việc có một chiến lược tập trung, phát huy điểm mạnh và đảm bảo đội ngũ có sự gắn kết là điều tốt. Đây là một thông điệp cơ bản nhưng hữu ích, và ẩn dụ “con nhím” giúp nó trở nên dễ tiếp cận. Các tổ chức thực sự sẽ hưởng lợi khi có một mục tiêu rõ ràng, tầm nhìn cụ thể, sản phẩm nổi bật và nhóm khách hàng mục tiêu phù hợp — và mô hình này có thể giúp xác định nơi nên tập trung nguồn lực.
Tuy nhiên, các tổ chức cũng cần phản ứng với thế giới đang thay đổi, cần thử nghiệm, học hỏi cái mới, phát triển kỹ năng mới, tạo ra thị trường mới, đối phó với đối thủ mới, ứng dụng công nghệ mới và sáng tạo sản phẩm mới. Họ sẽ không làm được điều đó nếu chỉ giỏi một thứ duy nhất.
Mô hình này dựa trên nguyên tắc cơ bản là tổ chức nên tập trung tối đa hóa lợi nhuận cho cổ đông (maximize shareholder returns). Tuy nhiên, tổ chức cần làm được nhiều hơn thế, và mô hình này chưa chắc đã phản ánh được độ phức tạp và tinh tế của việc tối đa hóa giá trị cho tất cả các bên liên quan (stakeholders) chứ không chỉ cho cổ đông.
Khám phá thêm các chủ đề sau
Đọc thêm: Hướng dẫn hợp tác viết bài (guest blogging)
Các chủ đề được quan tâm nhiều nhất
CHIA SẺ BÀI VIẾT
Mới cập nhật