Tấn Công Người Rơm: "Vũ Khí Bí Mật" Để Chiến Thắng Mọi Cuộc Tranh Luận?
Last updated: November 20, 2024 Xem trên toàn màn hình
- 11 Feb 2024 Càng đọc càng thấm: 10 suy ngẫm sâu sắc từ nhà tâm lý học Carl Jung
- 04 Sep 2022 Hiệu ứng cánh bướm là gì? Ý nghĩa và tác động của hiệu ứng cánh bướm
- 12 Sep 2024 Hiện tượng ‘Phông Bạt” từ góc nhìn Tâm Lý Học
- 01 Oct 2021 Sự Tự Điều Chỉnh (Self-Regulation) Là Gì? Tại Sao Nó Quan Trọng?
- 19 Dec 2023 Hồi tưởng lạc quan (Rosy retrospection): Khi những quá khứ tươi đẹp có thể đe dọa đến tương lai của bạn
"Bạn đã bao giờ rơi vào một cuộc tranh luận mà đối phương nói những điều bạn… chưa bao giờ thực sự nói? Bạn cảm thấy khó chịu, bối rối và không hiểu tại sao lập luận của mình lại bị biến tấu đến mức đó.
Ngụy Biện "Người Rơm" (Straw man argument) Là Gì?
Ngụy biện "người rơm" (straw man argument) là một kỹ thuật trong tranh luận, trong đó một người bóp méo hoặc tạo ra phiên bản sai lệch của lập luận đối thủ để dễ dàng công kích. Thay vì đối mặt trực tiếp với quan điểm thực tế, họ tạo ra một "người rơm" – một lập luận giả – để đánh bại và sau đó tuyên bố chiến thắng.
Đề xuất người rơm (hay "chó rơm") là một đề xuất dự thảo đơn giản đã được động não và suy nghĩ kỹ nhằm tạo ra cuộc thảo luận về những nhược điểm của nó và thúc đẩy việc tạo ra các đề xuất mới và tốt hơn. Thuật ngữ này được coi là biệt ngữ kinh doanh của Mỹ, nhưng nó cũng được gặp trong văn hóa văn phòng kỹ thuật.
A straw-man (or straw-dog) proposal is a brainstormed simple draft proposal intended to generate discussion of its disadvantages and to spur the generation of new and better proposals. The term is considered American business jargon, but it is also encountered in engineering office culture.
Often, a straw man document will be prepared by one or two people prior to kicking off a larger project. In this way, the team can jump start their discussions with a document that is likely to contain many, but not all, of the key aspects to be discussed. As the document is revised, it may be given other edition names such as the more solid-sounding "stone-man", "iron-man", and so on.
Cách Hoạt Động Của Ngụy Biện Người Rơm
Hãy tưởng tượng một trận đấu quyền anh. Thay vì đấu với đối thủ thật, bạn dựng một con bù nhìn mô phỏng đối thủ và đánh bại nó. Sau đó, bạn hành động như thể mình đã chiến thắng. Vấn đề là bạn chưa thực sự đối đầu với đối thủ thực sự, nên chiến thắng đó hoàn toàn không có giá trị.
Ví dụ đơn giản về người rơm
- Alice: "Chúng ta nên nuôi một con chó, không phải một con mèo."
- Bob: "Tại sao bạn ghét mèo?"
Ở đây, Alice không hề nói rằng cô ghét mèo. Tuy nhiên, Bob đã bóp méo lập luận của cô thành một tuyên bố giả ("Tôi ghét mèo") và tấn công nó. Tuyên bố giả này chính là "người rơm".
Tại Sao Ngụy Biện Người Rơm Thường Xảy Ra?
Ngụy biện người rơm có thể xảy ra vô tình hoặc cố ý:
- Vô tình: Bộ não con người đôi khi bóp méo thông tin để phù hợp với cách hiểu hoặc định kiến của mình.
- Cố ý: Người tranh luận có thể cố tình bóp méo quan điểm đối thủ để khiến lập luận của họ dễ bị công kích hơn, từ đó giành sự ủng hộ từ khán giả.
Các ví dụ phức tạp hơn
Ví dụ 1: Tranh luận về thuế
- Người A: "Tôi nghĩ chúng ta nên tăng thuế để tài trợ cho chương trình mới này."
- Người B: "Vậy bạn chỉ muốn lấy hết tiền mồ hôi công sức của mọi người để chi cho bất cứ thứ gì bạn muốn sao?"
- Người A: "Không, tôi chỉ muốn tài trợ cho chương trình này vì..."
- Người B: "Đó là chủ nghĩa khủng bố, và bạn biết đấy, chủ nghĩa khủng bố đã giết rất nhiều người."
Ở đây, lập luận của Người A bị bóp méo thành "lấy hết tiền của mọi người" – một quan điểm cực đoan không hề được đưa ra.
Ví dụ 2: Tranh luận về cắt giảm ngân sách
- Người A: "Tôi nghĩ chúng ta nên cắt giảm tài trợ cho chương trình này vì nó không hiệu quả."
- Người B: "Vậy bạn muốn đóng cửa hoàn toàn chính phủ và giữ lại từng xu sao?"
- Người A: "Không, tôi chỉ nghĩ chương trình này không hoạt động tốt."
- Người B: "Nếu bạn muốn vô chính phủ, tại sao không chuyển đến Sudan?"
Trong ví dụ này, quan điểm của Người A bị bóp méo thành "cắt tất cả tài trợ", biến lập luận của họ thành một điều gì đó cực đoan và dễ bị công kích hơn.
Làm Thế Nào Để Nhận Diện Và Tránh Ngụy Biện Người Rơm?
- Lắng nghe cẩn thận: Đảm bảo bạn hiểu chính xác quan điểm của đối phương thay vì diễn giải theo cách của mình.
- Yêu cầu làm rõ: Nếu không chắc chắn, hãy hỏi đối phương để làm rõ ý kiến của họ trước khi phản bác.
- Tránh bóp méo lập luận: Hãy trung thực trong việc trình bày quan điểm của đối phương, ngay cả khi bạn không đồng ý.
Kết Luận
Ngụy biện "người rơm" là một cách thức nguy hiểm trong tranh luận, không chỉ làm sai lệch sự thật mà còn khiến cuộc thảo luận trở nên không hiệu quả. Bằng cách nhận diện và tránh sử dụng ngụy biện này, bạn có thể duy trì một cuộc tranh luận minh bạch và tôn trọng hơn.