📚 Từ điển thuật ngữ về DevOps
Published on: September 11, 2025
Last updated: September 29, 2025 Xem trên toàn màn hình
Last updated: September 29, 2025 Xem trên toàn màn hình
Recommended for you
- 01 Nov 2021
Phân tích quy trình hiện tại (AS-IS) là gì? 61/898 - 29 Sep 2022 Từ chuyện người ăn xin và chiếc cần câu cá, điều gì là quan trọng nhất: Kiến thức, kỹ năng hay thái độ với cuộc sống 54/693
- 11 May 2021 Khác nhau giữa Padding và Buffer trong quản lý rủi ro dự án 47/873
- 07 Aug 2024 Kỷ nguyên VUCA và TUNA – Cơ hội phát triển và chuyển đổi mạnh mẽ nhờ cuộc cách mạng 4.0 36/1141
- 04 Sep 2021 Tào lao là gì? Các bí quyết để tránh tào lao trong giao tiếp 25/1838
- 04 Aug 2021 Đừng sợ đi chậm, chỉ sợ đứng yên 24/1219
- 03 Nov 2022 BAU (Business-As-Usual) là gì? 19/1756
- 01 Aug 2023 Phân tích yêu cầu phần mềm sẽ nhìn vào thực trạng (AS-IS) hay tương lai (TO-BE)? 14/406
- 20 Jul 2021 Quản lý và đánh giá công việc theo quy trình TIGO SmartWork 13/369
- 28 Dec 2023 "Watered-down version" và "Stripped-down version" là gì? 12/504
- 08 Dec 2022 Phân biệt Cookbook, In a nutshell và Dummies 11/355
- 01 Nov 2023 Lệnh thay đổi kỹ thuật (Engineering Change Order - ECO) là gì? 11/1377
- 22 Nov 2023 Phân biệt tư duy hệ thống khác với tư duy thiết kế 9/356
- 03 May 2019 Business Rule là gì? 9/1065
- 16 Mar 2022 [INFOGRAPHIC] 32 Thiên kiến nhận thức làm sai lệch quyết định của bạn (Phần I) 9/1011
- 05 Jan 2024 Value-Added Distributors (VAD) là gì? 9/672
- 21 Jan 2022 SSO (Single Sign On) là gì? Bạn đã hiểu đúng và đẩy đủ vè chìa khóa thông minh SSO? 8/382
- 09 Dec 2023 Phần mềm Best-of-class là gì? 8/158
- 01 Dec 2022 Business Critical là gì? 8/524
- 15 Aug 2024 Kỹ năng thuyết trình với kỹ năng ABC (Accuracy, Brevity, Clarity) 8/662
- 29 Jul 2020 Câu chuyện mài chiếc rìu trước khi chặt cây: Bài học từ tổng thống vĩ đại nhất của nước Mỹ - Abraham Lincoln 8/713
- 02 Aug 2023 Tổng hợp một số project tham khảo khi xây dựng các ứng dụng theo mô hình Microservices 8/423
- 01 Feb 2023 Information Radiator là gì? 7/737
- 18 May 2021 Cây cầu hiện đại vô dụng nhất thế giới và câu chuyện cái kết của thay đổi yêu cầu 7/646
- 10 May 2021 Phát triển Phần mềm Tinh gọn (Lean Software Development) 7/218
- 30 Aug 2024 Friction points (điểm ma sát) là gì? 7/59
- 19 Sep 2025 Luật chống ôm đồm (WIP limits): Làm ít hơn và chất hơn 7/27
- 15 Aug 2025 Dự án phần mềm bị trì hoãn và vấn đề "akrasia" 6/37
- 01 Jan 2024 Tổng hợp 25 quy luật quan trọng trong quản lý dự án 6/498
- 05 Mar 2024 [Học tiếng Anh] "Go with caveats" là gì? 6/235
- 02 Aug 2022 BVP (Billable Viable Product) là gì? 6/81
- 03 Mar 2020 Giả định (Assumption ) là gì? Tại sao giả định rất quan trọng với dự án? 6/500
- 14 Apr 2019 Product Backlog là gì? Các đặc điểm cơ bản của một Product Backlog 6/410
- 08 Nov 2022 16 phong cách làm việc của người Nhật Bản mà Việt Nam cần học hỏi 6/372
- 04 Jan 2023 Phát triển phần mềm linh hoạt theo mô hình Big Bang 6/682
- 29 May 2022 Templafy là gì? Tại sao nói Templafy là nền tảng tài liệu thế hệ mới? 6/367
- 02 Aug 2022 BVP (Billable Viable Product) là gì? 6/81
- 01 Nov 2022 Like for like là gì 6/465
- 02 Nov 2023 "State-of-the-art product" là gì? 5/277
- 01 Nov 2021 Knowldge Base là gì? 5/155
- 11 Oct 2024 "Kham Nhẫn" Trong Kinh Doanh: Sức Mạnh Của Sự Kiên Nhẫn 5/413
- 09 Jan 2024 Domain Knowledge là gì? Ưu và nhược điểm? 5/608
- 11 Sep 2022 Sức mạnh của lời khen 5/266
- 28 Jun 2024 Tại sao các kỹ sư IT giỏi nhất lại là những người theo thuyết bất khả tri về công nghệ (technology agnostics)? 5/312
- 08 Dec 2023 Resource Leveling là gì? 5/372
- 24 Mar 2021 Hiệu ứng Dunning-Kruger – Ảo tưởng sức mạnh về năng lực của bản thân 4/656
- 01 Apr 2025 CTO ra quyết định như thế nào? 4/31
- 11 Mar 2025 Thiên hướng Hành động (Bias for Action) và Thiên hướng Quy trình (Bias for Process) tác động tiêu cực tới "đổi mới và sáng tạo" như thế nào? 4/59
- 02 Aug 2021 Product Owner làm gì trước khi bắt đầu sprint đầu tiên của dự án (Sprint Zero)? 4/322
- 01 May 2021 Unit Test là gì? 4/340
- 06 Dec 2023 Loại phần mềm "fire-and-forget" là gì? 4/272
- 30 Aug 2022 Kỹ thuật "Hollow" là gì? 4/74
- 13 Sep 2025 Vanity Metrics: Follower tăng vọt nhưng doanh thu đứng yên 3/28
- 30 Apr 2024 Web3 là gì? Tại sao nói Web3 là nền tảng để Blockchain thay đổi Internet? 3/39
- 01 Nov 2022 MVF (Minimum Viable Features): Tối ưu tính năng trong giới hạn nguồn lực 3/59
- 01 Nov 2022 MVF (Minimum Viable Features): Tối ưu tính năng trong giới hạn nguồn lực 3/59
- 03 May 2022 Mô hình Hybrid Agile là gì? 3/461
- 16 Mar 2022 [INFOGRAPHIC] 32 thiên kiến nhận thức làm sai lệch quyết định của bạn (Phần II) 3/399
- 18 Mar 2021 Kỹ thuật ước lượng dự án phần mềm linh hoạt dựa vào Story Point - phương pháp T-Shirt Sizing 3/480
- 08 Jan 2022 Yêu cầu thay đổi (Change Request) là gì? Làm thế nào để kiểm soát Change Request? 3/240
- 10 Jul 2021 Chuyên gia chia sẻ các nguyên tắc tư duy sáng tạo hệ thống với tên gọi Systematic Inventive Thinking (SIT) 3/412
- 22 Jan 2025 Khi ngư dân không thể ra khơi, họ sửa lưới 3/300
- 16 Apr 2025 Lãnh đạo linh hoạt: Hành động (Bias for Action) hay không hành động (Non-Action)? 3/37
- 10 Sep 2023 Định luật Murphy giải thích tại sao chúng ta luôn gặp xui xẻo vào những lúc tưởng thuận lợi 3/754
- 12 Jan 2024 Tư duy hệ thống trong Quản Lý Dự Án diễn ra như thế nào? 3/220
- 01 Aug 2021 Hiện tượng Gold plating (mạ vàng) là gì? Tại sao có ảnh hưởng quyết định đến chất lượng dự án? 3/352
- 11 Dec 2022 Sustaining Engineering là gì? 3/296
- 14 Dec 2022 Phương pháp kiểm tra Fagan Inspection là gì? 3/166
- 07 Dec 2022 Lean Software Development là gì? 3/282
- 02 Jan 2024 Domain Engineering là gì? 3/446
- 01 Jan 2024 Phân tích tổ hợp (Cohort Analysis) là gì? 2/467
- 24 Mar 2023 Mô hình kinh doanh Open-Core là gì? 2/185
- 01 Dec 2023 Microsoft Power Apps là gì? 2/263
- 08 Aug 2023 Mất kiểm soát phạm vi dự án (Scope Creep) và hiệu ứng quả cầu tuyết (snowball) 2/222
- 08 Feb 2021 Quy trình nâng cấp phần mềm quản trị doanh nghiệp TIGO ERP 2/192
- 15 Sep 2020 Hai câu chuyện về dòng nước - Ao tù hay suối nguồn tươi trẻ? 2/172
- 11 May 2025 Từ điển kỹ thuật trong quản lý tài nguyên truy cập hệ thống (System Access Resource Management) 2/93
- 24 Mar 2019 Scrum giống như bà mẹ chồng, giúp bạn nhìn ra các lỗi sai 1/278
- 22 Jul 2020 Quản lý dự án phần mềm trong thực tế và câu chuyện thành công của InfoSys 1/95
- 21 Apr 2020 Bảo trì phần mềm là gì? Phân biệt các loại bảo trì /253
- 28 Apr 2023 Mô hình Why, How, What là gì? /1290
- 10 Aug 2020 Bạn có biết quy tắc thất bại nhanh: Fail early, fail often, fail cheap, but always fail forward /108
📘 DevOps Glossary A–Z (Song Ngữ ~120 Thuật Ngữ)
🟢Với mỗi nhóm thuật ngữ, click nút bật (ON/OFF switch) để mở rộng bảng thuật ngữ
1. Culture & Principles
| Term | English Explanation | Vietnamese Explanation |
|---|---|---|
| Agile | Iterative methodology focusing on collaboration and customer feedback. | Agile (Linh hoạt) – Phát triển lặp ngắn, hợp tác nhóm, phản hồi khách hàng. |
| Blameless Postmortem | An analysis of incidents focusing on learning, not blaming. | Hậu kiểm không đổ lỗi – Phân tích sự cố để rút kinh nghiệm, không trách cá nhân. |
| CALMS | Framework: Culture, Automation, Lean, Measurement, Sharing. | CALMS – Khung DevOps gồm Văn hóa, Tự động hóa, Tinh gọn, Đo lường, Chia sẻ. |
| Fail Fast | Quickly detecting and addressing failures. | Thất bại nhanh – Phát hiện lỗi sớm để giảm rủi ro. |
| Lean | Approach emphasizing efficiency, reducing waste. | Tinh gọn – Tập trung hiệu quả, loại bỏ lãng phí. |
| Shift Left | Moving testing/security earlier in dev lifecycle. | Shift Left – Đưa kiểm thử & bảo mật về giai đoạn sớm. |
| Value Stream | The series of steps delivering value to customers. | Dòng giá trị – Chuỗi hoạt động mang giá trị đến khách hàng. |
2. CI/CD & Release Management
| Term | English Explanation | Vietnamese Explanation |
|---|---|---|
| Artifact | A build output (binary, package, image). | Artifact (Tạo phẩm) – Kết quả build: file nhị phân, package, image. |
| Branching Strategy | Rules for managing source code branches. | Chiến lược nhánh code – Quy tắc quản lý nhánh Git. |
| Build Automation | Automatic compiling and packaging of code. | Tự động build – Biên dịch & đóng gói code tự động. |
| CI (Continuous Integration) | Frequent code merging verified by automated tests. | Tích hợp liên tục – Gộp code và kiểm thử tự động. |
| CD (Continuous Delivery) | Always deployable code, manual release trigger. | Phát hành liên tục – Code luôn sẵn sàng triển khai. |
| CD (Continuous Deployment) | Fully automated production release. | Triển khai liên tục – Triển khai tự động lên production. |
| Feature Flag | Toggle to enable/disable features in production. | Cờ tính năng – Bật/tắt tính năng ngay trên production. |
| Pipeline | Workflow of build, test, deploy steps. | Pipeline – Chuỗi công việc build, test, deploy. |
| Release Management | Planning and controlling software releases. | Quản lý phát hành – Điều phối các bản phát hành phần mềm. |
| Blue-Green Deployment | Two environments (blue/green) for zero downtime. | Triển khai xanh–xanh dương – Đảm bảo không gián đoạn. |
| Canary Release | Gradual rollout to small user groups first. | Canary Release (chiến dịch chim hoàng yến) – Triển khai thử cho nhóm nhỏ. |
| Rollback | Reverting system to a stable version. | Rollback – Quay về bản ổn định trước đó. |
3. Infrastructure & Cloud
| Term | English Explanation | Vietnamese Explanation |
|---|---|---|
| Bare Metal | Physical servers without virtualization. | Bare Metal – Máy chủ vật lý không có ảo hóa. |
| Cloud-native | Applications designed for cloud environments. | Cloud-native – Ứng dụng xây dựng cho đám mây. |
| Cluster | Group of servers working together. | Cluster (Cụm) – Nhóm máy chủ cùng hoạt động. |
| Container | Lightweight, portable runtime unit. | Container – Đóng gói ứng dụng và phụ thuộc. |
| Container Registry | Storage for container images. | Kho container – Lưu trữ image container. |
| Hybrid Cloud | Combination of public and private cloud. | Đám mây lai – Kết hợp đám mây công cộng & riêng. |
| IaC (Infrastructure as Code) | Managing infra via code definitions. | Hạ tầng như code – Quản lý hạ tầng bằng code. |
| Immutable Infrastructure | Never modified, only replaced. | Hạ tầng bất biến – Không chỉnh sửa, chỉ thay thế. |
| Kubernetes (K8s) | Orchestration for containers. | Kubernetes – Điều phối container. |
| Multi-cloud | Using multiple cloud providers. | Đa đám mây – Kết hợp nhiều nhà cung cấp cloud. |
| Orchestration | Automating coordination of containers/services. | Orchestration – Điều phối container/dịch vụ. |
| Serverless | Running code without managing servers. | Không máy chủ – Chạy ứng dụng mà không quản lý server. |
| Virtual Machine (VM) | Emulation of physical hardware. | Máy ảo – Phần mềm mô phỏng phần cứng. |
4. Monitoring, Logging & Reliability
| Term | English Explanation | Vietnamese Explanation |
|---|---|---|
| APM (Application Performance Monitoring) | Tools for tracking app performance. | Giám sát hiệu năng ứng dụng – Theo dõi hiệu suất ứng dụng. |
| Alerting | Automatic notifications of issues. | Cảnh báo – Thông báo khi có sự cố. |
| Error Budget | Acceptable level of system downtime/errors. | Ngân sách lỗi – Mức downtime cho phép. |
| Health Check | Automatic system/component status test. | Kiểm tra sức khỏe – Test tình trạng hệ thống. |
| Logging | Recording events and system messages. | Ghi log – Ghi lại sự kiện/hành vi hệ thống. |
| MTTR (Mean Time to Recovery) | Avg time to recover from failure. | Thời gian trung bình khôi phục – Đo tốc độ khắc phục sự cố. |
| MTTF (Mean Time to Failure) | Avg time before a component fails. | Thời gian trung bình trước hỏng hóc – Độ bền thiết bị. |
| MTBF (Mean Time Between Failures) | Avg time between two failures. | Thời gian trung bình giữa lỗi – Khoảng cách trung bình giữa các lần hỏng. |
| Observability | Understanding systems via logs/metrics/traces. | Khả năng quan sát – Nắm bắt hành vi hệ thống. |
| SLA (Service Level Agreement) | Contract defining service reliability. | Thỏa thuận mức dịch vụ – Cam kết dịch vụ. |
| SLO (Service Level Objective) | Targeted reliability goal. | Mục tiêu mức dịch vụ – Chỉ tiêu nội bộ. |
| SLI (Service Level Indicator) | Metric measuring service reliability. | Chỉ số mức dịch vụ – Thước đo hiệu suất dịch vụ. |
| Tracing | Following requests across services. | Tracing – Theo dấu request qua nhiều dịch vụ. |
| Uptime | Percentage of time system is operational. | Thời gian hoạt động – % hệ thống sẵn sàng. |
5. Security & Compliance (DevSecOps)
| Term | English Explanation | Vietnamese Explanation |
|---|---|---|
| Audit Trail | Recorded history of system activities. | Dấu vết kiểm toán – Ghi lại lịch sử hoạt động. |
| Compliance | Meeting regulations and standards. | Tuân thủ – Đáp ứng quy định & chuẩn mực. |
| DevSecOps | Integrating security in DevOps pipeline. | DevSecOps – Tích hợp bảo mật vào DevOps. |
| Encryption | Converting data into secure format. | Mã hóa – Chuyển dữ liệu thành dạng an toàn. |
| Firewall | Network security system filtering traffic. | Tường lửa – Lọc & bảo vệ mạng. |
| Identity and Access Management (IAM) | Managing user roles and permissions. | IAM – Quản lý người dùng & quyền truy cập. |
| Penetration Testing (Pentest) | Simulated cyberattack to find weaknesses. | Kiểm thử xâm nhập – Tấn công giả lập để tìm lỗ hổng. |
| Secret Management | Securely storing API keys/passwords. | Quản lý bí mật – Lưu trữ mật khẩu, API key. |
| Vulnerability Scanning | Detecting known security issues. | Quét lỗ hổng – Phát hiện điểm yếu bảo mật. |
| Zero Trust | Security model assuming no implicit trust. | Không tin cậy mặc định – Mô hình bảo mật không tin tưởng sẵn. |
6. Toolchain & Ecosystem
| Term | English Explanation | Vietnamese Explanation |
|---|---|---|
| Ansible | Automation/configuration management tool. | Ansible – Công cụ tự động hóa quản lý cấu hình. |
| Chef | Configuration management automation tool. | Chef – Công cụ tự động hóa hạ tầng. |
| Docker | Platform for building & running containers. | Docker – Nền tảng container. |
| Elastic Stack (ELK) | Elasticsearch, Logstash, Kibana. | Elastic Stack (ELK) – Bộ công cụ log/visual hóa. |
| Flux | GitOps tool for Kubernetes. | Flux – Công cụ GitOps cho Kubernetes. |
| Git | Distributed version control system. | Git – Quản lý phiên bản phân tán. |
| GitOps | Managing infrastructure via Git repos. | GitOps – Quản lý hạ tầng bằng Git. |
| Grafana | Visualization dashboards. | Grafana – Công cụ trực quan hóa số liệu. |
| Helm | Package manager for Kubernetes. | Helm – Quản lý package cho Kubernetes. |
| Istio | Service mesh for microservices. | Istio – Service mesh hỗ trợ microservices. |
| Jenkins | CI/CD automation server. | Jenkins – Máy chủ tự động hóa CI/CD. |
| Nagios | Monitoring tool. | Nagios – Công cụ giám sát hệ thống. |
| Prometheus | Metrics-based monitoring tool. | Prometheus – Công cụ giám sát số liệu. |
| Puppet | Automation/configuration tool. | Puppet – Quản lý cấu hình tự động. |
| SonarQube | Code quality analysis tool. | SonarQube – Công cụ phân tích chất lượng code. |
| Terraform | Infrastructure as Code tool. | Terraform – Công cụ IaC quản lý hạ tầng. |
| Vault | Secret management by HashiCorp. | Vault – Công cụ quản lý bí mật. |
7. Architecture & Development
| Term | English Explanation | Vietnamese Explanation |
|---|---|---|
| API Gateway | Entry point for managing API requests. | Cổng API – Cổng quản lý request API. |
| Decoupling | Separating components for flexibility. | Tách rời – Giảm phụ thuộc giữa các thành phần. |
| Event-driven Architecture | Systems reacting to events asynchronously. | Kiến trúc hướng sự kiện – Ứng dụng phản ứng theo sự kiện. |
| Load Balancer | Distributes traffic across servers. | Cân bằng tải – Phân phối lưu lượng giữa máy chủ. |
| Microservices | Building apps as small, independent services. | Vi dịch vụ – Ứng dụng chia thành dịch vụ nhỏ. |
| Monolith | Single, unified application design. | Nguyên khối – Ứng dụng lớn, tất cả trong một. |
| Scalability | Ability to handle growth. | Khả năng mở rộng – Đáp ứng khi tải tăng. |
| Service Mesh | Layer managing service-to-service communication. | Service Mesh – Lớp quản lý giao tiếp dịch vụ. |
[{"displaySettingInfo":"[{\"isFullLayout\":false,\"layoutWidthRatio\":\"\",\"showBlogMetadata\":true,\"showAds\":true,\"showQuickNoticeBar\":true,\"includeSuggestedAndRelatedBlogs\":true,\"enableLazyLoad\":true,\"quoteStyle\":\"1\",\"bigHeadingFontStyle\":\"1\",\"postPictureFrameStyle\":\"1\",\"isFaqLayout\":false,\"isIncludedCaption\":false,\"faqLayoutTheme\":\"1\",\"isSliderLayout\":false}]"},{"articleSourceInfo":"[{\"sourceName\":\"\",\"sourceValue\":\"\"}]"},{"privacyInfo":"[{\"isOutsideVietnam\":false}]"},{"tocInfo":"[{\"isEnabledTOC\":true,\"isAutoNumbering\":false,\"isShowKeyHeadingWithIcon\":false}]"},{"termSettingInfo":"[{\"showTermsOnPage\":true,\"displaySequentialTermNumber\":true}]"}]
Nguồn
{content}
Khám phá thêm các chủ đề sau
Đọc thêm: Hướng dẫn hợp tác viết bài (guest blogging)
Các chủ đề được quan tâm nhiều nhất
CHIA SẺ BÀI VIẾT
Link copied!
Mới cập nhật