Chuyển đổi tư duy từ "sống lâu lên lão làng" sang "lãnh đạo có giá trị"
Last updated: June 19, 2025 Xem trên toàn màn hình
Recommended for you
- 01 Aug 2022
20 bài học kinh nghiệm rút ra từ Tam Quốc Diễn Nghĩa 849 - 15 Feb 2021 Ứng dụng thuyết ngũ hành trong quản lý 593
- 12 Jul 2023 Vì sao ngày càng nhiều dự án phần mềm thất bại? 506
- 19 Dec 2024 Quy Tắc Hai Chiếc Pizza của Jeff Bezos: Bí Quyết Họp Hành Tinh Gọn và Hiệu Quả 350
- 01 Jan 2022 Luật chơi trong quản lý doanh nghiệp 311
- 20 Dec 2022 Bài học quản lý nhân sự từ một trận chung kết bóng đá 269
- 20 Apr 2019 Bạn có phân biệt được các mô hình thuê ngoài Staffing và Outsourcing? 249
- 01 Jun 2021 5 "điểm chết" trong teamwork 243
- 11 Feb 2020 MBWA - phong cách quản lý hiệu quả bằng cách đi vòng vòng 211
- 12 Jul 2021 Để chuyển đổi số, cần “bẻ gãy” (disrupt) trong tư duy 171
- 04 May 2019 Muốn thành công, người làm kinh doanh cần ghi nhớ 20 nguyên tắc này 150
- 11 Jun 2019 Cờ vua, cờ tướng và 7 bài học về tư duy quản trị 136
- 01 Aug 2022 Bí quyết số 1 cho doanh nghiệp 4.0 với 10 chiến lược phát triển năng lực nhân sự CNTT 136
- 02 Jul 2025 Một CTO mới tuyển dụng cho công ty phần mềm sẽ xử lý khủng hoảng kỹ thuật như thế nào? 37
- 10 Jun 2025 Hiệu Ứng Người Thờ Ơ (Bystander Effect): Khi “Ma Cũ” Không Muốn Giúp “Ma Mới” 35
"Sống lâu lên lão làng" trong môi trường kinh doanh Việt Nam: Tư duy cũ có còn phù hợp?
Câu thành ngữ "Sống lâu lên lão làng" là một quan niệm truyền thống trong xã hội Việt Nam. Nó phản ánh sự kính trọng dành cho người có tuổi đời hoặc thâm niên cao trong một tập thể, một làng xã hay một tổ chức. Tuy nhiên, khi áp dụng vào môi trường kinh doanh hiện đại, nhất là trong các doanh nghiệp, tư duy này đang dần bộc lộ nhiều bất cập.
Tại nhiều doanh nghiệp Việt, đặc biệt là các công ty nhà nước, doanh nghiệp gia đình hoặc tổ chức có yếu tố truyền thống cao, không hiếm trường hợp người giữ chức vụ quản lý, lãnh đạo chủ yếu dựa vào thâm niên chứ không phải vì năng lực, đổi mới hay hiệu suất làm việc.
Hệ lụy của tư duy “lão làng”
Kìm hãm sáng tạo
Những người trẻ có thể không có nhiều năm kinh nghiệm, nhưng họ nắm bắt nhanh xu hướng, linh hoạt với công nghệ và có tư duy đổi mới. Việc bóp nghẹt sự phát triển của họ chỉ vì “chưa đủ tuổi nghề” khiến tổ chức trở nên trì trệ và bảo thủ.
Mất nhân tài
Không ít nhân sự tài năng chọn cách ra đi vì không thấy cơ hội phát triển trong một môi trường bị “già hóa tư duy”. Điều này dẫn đến sự chảy máu chất xám, đặc biệt là trong các ngành công nghệ, sáng tạo, và startup.
Tạo văn hóa sợ đổi mới
Sự tôn sùng "người cũ", "cây đa cây đề" vô hình trung triệt tiêu phản biện. Người trẻ không dám nói, không dám làm, chỉ “thấy sao làm vậy”, dẫn đến sự trì trệ toàn hệ thống.
Doanh nghiệp khoát khỏi tư duy cũ như thế nào?
Tư duy “người phù hợp nhất – không phân biệt tuổi tác”
- Nhân sự 9x, thậm chí Gen Z, giữ vai trò quản lý, giám đốc sản phẩm, trưởng nhóm dự án…
- OKR, KPIs, Agile thay thế cho “công trạng theo năm tháng”.
Tạo văn hóa phản biện và học hỏi hai chiều
- Người già dày dạn kinh nghiệm, người trẻ nhanh nhạy công nghệ: Cộng sinh, không xung đột.
- Tạo ra giá trị cộng sinh giữa lao động trẻ và lao động già để đảm bảo tính khách quan trọng công việc ("Đi hỏi già, về nhà hỏi trẻ").
Làm thế nào để chuyển từ "lão làng" sang "lãnh đạo có giá trị"?
Với doanh nghiệp:
- Đánh giá nhân sự theo hiệu suất (performance) thay vì thâm niên.
- Tạo môi trường mở để mọi người được nói, được sai và được sửa.
- Xây dựng quy trình mentor ngược: Người trẻ dạy kỹ năng số, người lớn tuổi chia sẻ trải nghiệm sống và điều hành.
Với người lao động lớn tuổi:
- Chuyển mình thay vì cố thủ. Học thêm kỹ năng số, công cụ AI, các mô hình quản lý hiện đại, các kinh quản trị tinh gọn của các nước.
- Làm gương về tinh thần cầu thị, không dùng thâm niên như một “áo giáp chống lại thay đổi”.
Kết Luận
Tư duy "sống lâu lên lão làng" nên được tôn trọng ở mặt giá trị truyền thống, nhưng không nên áp dụng cứng nhắc trong môi trường kinh doanh hiện đại.
Tổ chức tiến bộ là tổ chức biết đặt đúng người vào đúng chỗ, không kể tuổi tác. Và xã hội cũng cần thay đổi cái nhìn từ “thâm niên là thước đo” sang “giá trị thực là tiêu chuẩn”.
Khám phá thêm các chủ đề sau
Đọc thêm: Hướng dẫn hợp tác viết bài (guest blogging)
Các chủ đề được quan tâm nhiều nhất
CHIA SẺ BÀI VIẾT
Mới cập nhật