Phân biệt lập trình viên (programmer) và kỹ sư phần mềm (software engineer)
Last updated: August 08, 2025 Xem trên toàn màn hình
Recommended for you
- 04 Sep 2021
Tào lao là gì? Các bí quyết để tránh tào lao trong giao tiếp 1538 - 04 Aug 2021 Đừng sợ đi chậm, chỉ sợ đứng yên 1002
- 28 Apr 2023 Mô hình Why, How, What là gì? 986
- 07 Aug 2024 Kỷ nguyên VUCA và TUNA – Cơ hội phát triển và chuyển đổi mạnh mẽ nhờ cuộc cách mạng 4.0 881
- 16 Mar 2022 [INFOGRAPHIC] 32 Thiên kiến nhận thức làm sai lệch quyết định của bạn (Phần I) 825
- 10 Sep 2023 Định luật Murphy giải thích tại sao chúng ta luôn gặp xui xẻo vào những lúc tưởng thuận lợi 667
- 15 Aug 2024 Kỹ năng thuyết trình với kỹ năng ABC (Accuracy, Brevity, Clarity) 585
- 24 Mar 2021 Hiệu ứng Dunning-Kruger – Ảo tưởng sức mạnh về năng lực của bản thân 528
- 29 Sep 2022 Từ chuyện người ăn xin và chiếc cần câu cá, điều gì là quan trọng nhất: Kiến thức, kỹ năng hay thái độ với cuộc sống 488
- 29 Jul 2020 Câu chuyện mài chiếc rìu trước khi chặt cây: Bài học từ tổng thống vĩ đại nhất của nước Mỹ - Abraham Lincoln 478
- 01 May 2022 Có thể xác định vị trí địa lý của địa chỉ IP với độ chính xác đến từng địa chỉ con phố? 402
- 16 Mar 2022 [INFOGRAPHIC] 32 thiên kiến nhận thức làm sai lệch quyết định của bạn (Phần II) 389
- 11 Oct 2024 "Kham Nhẫn" Trong Kinh Doanh: Sức Mạnh Của Sự Kiên Nhẫn 342
- 10 Jul 2021 Chuyên gia chia sẻ các nguyên tắc tư duy sáng tạo hệ thống với tên gọi Systematic Inventive Thinking (SIT) 335
- 08 Nov 2022 16 phong cách làm việc của người Nhật Bản mà Việt Nam cần học hỏi 331
- 22 Jan 2025 Khi ngư dân không thể ra khơi, họ sửa lưới 242
- 11 Sep 2022 Sức mạnh của lời khen 241
- 04 Sep 2023 Giải mã nhóm tính cách (ISTP - Nhà kỹ thuật) 213
- 07 Jan 2025 Phân biệt Proxy, HMA và VPN 183
- 15 Sep 2020 Hai câu chuyện về dòng nước - Ao tù hay suối nguồn tươi trẻ? 132
- 10 Aug 2020 Bạn có biết quy tắc thất bại nhanh: Fail early, fail often, fail cheap, but always fail forward 91
- 29 Dec 2024 Phí Phạm Không Phải Lúc Nào Cũng Xấu – Đây Là Lý Do Tại Sao! 58
- 13 Apr 2025 Phân biệt MLP (Minimum Lovable Product) và State-of-the-art Product 53
- 11 Mar 2025 Thiên hướng Hành động (Bias for Action) và Thiên hướng Quy trình (Bias for Process) tác động tiêu cực tới "đổi mới và sáng tạo" như thế nào? 49
- 29 Aug 2023 "Function inlining" là gì? 45
- 29 Aug 2023 Phân biệt Accountable và Responsible? 43
- 09 Aug 2023 "Loop unrolling" là gì? 40
- 08 Aug 2024 Phân biệt mô hình MLP với mô hình BVP 37
- 16 May 2025 Phân biệt Statement Of Work (SOW) và Project Scope Statement 34
- 19 Mar 2023 Post-mortem và Retrospective: Khác biệt là gì? 34
- 02 Jul 2025 Một CTO mới tuyển dụng cho công ty phần mềm sẽ xử lý khủng hoảng kỹ thuật như thế nào? 29
- 16 Apr 2025 Lãnh đạo linh hoạt: Hành động (Bias for Action) hay không hành động (Non-Action)? 25
- 05 Aug 2025 "Nói láo" khác với "nói dối" như thế nào? 22
- 15 Aug 2025 Dự án phần mềm bị trì hoãn và vấn đề "akrasia" 18
- 01 Jun 2025 PMP Cheat Sheet: 25 Cặp Thuật Ngữ Dễ Nhầm Lẫn 12
1. Phạm vi công việc
-
Programmer/lập trình viên: Tập trung vào việc viết mã cho các tính năng cụ thể, sửa lỗi, làm theo yêu cầu mã hoá. Họ là những “thợ” làm ra từng đoạn code—như xây viên gạch trong bức tường lớn.
-
Software Engineer/kỹ sư phần mềm: Nhìn toàn cảnh hệ thống — từ thiết kế kiến trúc, tích hợp, bảo trì đến tối ưu hiệu suất, bảo mật. Họ là những kiến trúc sư phần mềm, điều phối toàn bộ dự án.
2. Tư duy & phương pháp
-
Programmer: Làm theo hướng dẫn, chú trọng kỹ thuật code, gỡ lỗi và triển khai các chức năng theo specification.
-
Software Engineer: Sử dụng phương pháp khoa học – Agile, DevOps, mô hình hoá, cấu trúc hệ thống, hướng tới thiết kế có thể mở rộng và ổn định.
3. Yêu cầu học thuật & kỹ năng
-
Software Engineer: Có nền tảng vững trong toán cao cấp, cấu trúc dữ liệu, thuật toán, kiến trúc hệ thống. Bằng đại học/Thạc sĩ là lợi thế – mức lương trung bình cao hơn (~$93k–$130k/năm - lấy theo thang mức lương trung bình trên thế giới).
-
Programmer/Developer: Có thể bắt đầu từ bootcamp, học nghề; chú trọng thành thạo ngôn ngữ cụ thể (Python, JavaScript…), gỡ lỗi và viết code hiệu quả.
4. Vai trò trong vòng đời phát triển phần mềm (SDLC)
-
Software Engineer: Tham gia từ khâu lập kế hoạch → thiết kế → triển khai → testing → vận hành → bảo trì. Họ chịu trách nhiệm cho toàn bộ hệ thống.
-
Programmer: Chủ yếu tham gia giai đoạn code, test, sửa lỗi; ít liên quan đến toàn cảnh hay quyết định kiến trúc.
5. Trách nhiệm và tính cam kết
-
Một số chuyên gia cho rằng kỹ sư phần mềm thiếu những tiêu chuẩn “chứng nhận nghề nghiệp” nghiêm ngặt như kỹ sư truyền thống nhưng vẫn có trách nhiệm cao: nếu hệ thống sập, công ty mất tiền. Việc đưa ra các tiêu chuẩn như SWEBOK hoặc bằng cấp chuyên môn có thể nâng tầm nghề nghiệp.
6. Vùng mờ (gray zone) và con đường phát triển (crossover)
-
Có nhiều vị trí như Support Engineer, DevOps Engineer, Infrastructure Engineer, đóng vai trò nằm giữa IT và engineering. Họ xử lý automation, scripting, CI/CD, hỗ trợ infras.
-
Nhiều người bắt đầu từ support hoặc scripting và dần tiến lên DevOps, SRE, hoặc Software Engineer. Ví dụ một kỹ sư support gợi ý: “Tech Support Engineer có thể là bước đệm tốt để rồi trở thành Software Engineer”.
-
Tuy nhiên, cũng có cảnh báo: hỗ trợ kỹ thuật đôi khi chỉ sửa lỗi nhỏ và không được tham gia phát triển chính thức.
Bảng so sánh
| Vị trí | Phạm vi & Tư duy | Công cụ | Kênh tiến thân |
|---|---|---|---|
| Programmer | Viết mã, fix bug, feature cụ thể | Ngôn ngữ lập trình | Nâng cấp kỹ năng, hướng đến dev hoặc engineer |
| Developer | Thiết kế nhỏ, thực hiện tích hợp | Framework, version control | Chuyển sang architect, tech lead |
| Support/Infra/DevOps Engineer | Scripting, hỗ trợ, CI/CD, tài liệu infras | Shell, Docker, Jenkins, AWS | Có thể tiến sang SRE/Engineering |
| Software Engineer | Kiến trúc hệ thống, quản lý dự án toàn diện | SDLC, Agile, DevOps | Dẫn dắt team, cao lên CTO |
Kết luận
-
Lập trình viên tập trung vào viết code và hoàn thiện tính năng.
-
Kỹ sư phần mềm chịu trách nhiệm hệ thống lớn, thiết kế cấu trúc, đảm bảo hiệu suất – đòi hỏi tư duy hệ thống, hiểu thuật toán và quy trình kỹ thuật.
-
Những vị trí kỹ thuật trong IT như DevOps, SRE nằm ở vùng giao thoa, dành cho người thích cả scripting lẫn kỹ thuật hệ thống, và có thể tiến lên kỹ sư phần mềm thực thụ.
Nếu bạn không giỏi code “thuần túy”, vẫn có rất nhiều cơ hội trong IT (hạ tầng, hỗ trợ, DevOps…), và từ đó bạn hoàn toàn có thể di chuyển sang hướng kỹ sư phần mềm nếu thích hệ thống và kiến trúc hơn.
Khám phá thêm các chủ đề sau
Đọc thêm: Hướng dẫn hợp tác viết bài (guest blogging)
Các chủ đề được quan tâm nhiều nhất
CHIA SẺ BÀI VIẾT
