Anti-Hiring Là Gì? Tại sao các doanh nhân tinh gọn lại nói “KHÔNG” với tuyển dụng?
Last updated: July 17, 2025 Xem trên toàn màn hình
Recommended for you
- 06 Feb 2024
Bài toán Trolley Problem: Hi sinh thiểu số để cứu đa số? 99/258 - 15 Apr 2023 Nghịch lý từ câu chuyện “một chén gạo dưỡng ơn, một đấu gạo gây thù” 22/750
- 09 Aug 2022 Hiệu ứng “rắn hổ mang” (Cobra effect): Khi giải pháp trở thành vấn đề, tưởng vui lại hóa xui 16/548
- 20 Apr 2019 Bạn có phân biệt được các mô hình thuê ngoài Staffing và Outsourcing? 14/302
- 22 May 2022 Tư duy ngoài hộp (Thinking out of box) là gì? Tại sao quan trọng với sự phát triển của doanh nghiệp? 12/456
- 01 Mar 2024 Google thử nghiệm Search AI (Search Generative Experience - SGE) 12/368
- 04 May 2019 Muốn thành công, người làm kinh doanh cần ghi nhớ 20 nguyên tắc này 11/175
- 19 Dec 2024 Quy Tắc Hai Chiếc Pizza của Jeff Bezos: Bí Quyết Họp Hành Tinh Gọn và Hiệu Quả 11/409
- 15 Aug 2025 Dự án phần mềm bị trì hoãn và vấn đề "akrasia" 11/45
- 09 Jan 2025 10 Nghịch Lý Cuộc Sống Từ Phim Upstream (nghịch hành nhân sinh): Đối Mặt Rủi Ro Trong Thời Đại VUCA 9/199
- 15 Mar 2024 Tê liệt vì suy nghĩ quá nhiều (Analysis Paralysis) là gì? 9/253
- 02 Oct 2023 Ngôi Chùa Trăm Năm và Viên Gạch Vỡ: Bài Học Thấm Thía Về Lỗi Nhỏ Trong Bức Tranh Lớn 9/287
- 01 Jan 2022 Luật chơi trong quản lý doanh nghiệp 8/335
- 01 Jun 2021 5 "điểm chết" trong teamwork 8/293
- 11 Mar 2025 Thiên hướng Hành động (Bias for Action) và Thiên hướng Quy trình (Bias for Process) tác động tiêu cực tới "đổi mới và sáng tạo" như thế nào? 8/72
- 28 Nov 2025 AI có thể chống lại “tư duy bầy đàn” trong doanh nghiệp? 7/18
- 18 Jul 2020 Lợi ích cận biên (Marginal Utility) là gì? Qui luật lợi ích cận biên giảm dần 7/696
- 26 Sep 2024 Đội quân dán nhãn AI của tỷ phú 27 tuổi 7/222
- 11 Sep 2020 Nghịch lý kinh doanh tại Mỹ: Chăm sóc khách hàng không tốt, nhưng công ty lại lãi lớn 7/156
- 16 Apr 2025 Lãnh đạo linh hoạt: Hành động (Bias for Action) hay không hành động (Non-Action)? 7/47
- 03 Jul 2025 “Đo ni đóng giày” trong xã hội hiện đại: Xu hướng hay ngược hướng? 7/63
- 03 Jul 2025 20 "NGHỊCH LÝ" NHƯNG "THUẬN LÝ" TRONG CUỘC SỐNG 7/53
- 02 Jul 2025 Doanh nghiệp đối diện CHI PHÍ ẨN khi không áp dụng "AI Agents": Lộ diện nguy cơ tụt hậu 6/47
- 23 Aug 2024 Nghịch lý toán học chứng minh giới hạn của AI 6/258
- 13 Nov 2025 Vùng xám trong quản trị – hiểu đúng, làm chuẩn, và đi xuyên qua hỗn độn 6/21
- 09 Dec 2025 Hiệu Ứng Tàu Điện Ngầm - The Subway Effect 5/14
- 10 Aug 2020 Bạn có biết quy tắc thất bại nhanh: Fail early, fail often, fail cheap, but always fail forward 5/133
- 01 Sep 2025 AI đang thay đổi khoa học quản trị hiện đại như thế nào 5/37
- 16 Feb 2024 Nghịch lý của sự hoàn hảo: AI có thể quá tốt để sử dụng? 5/181
- 11 Feb 2020 MBWA - phong cách quản lý hiệu quả bằng cách đi vòng vòng 5/224
- 10 Sep 2024 Tại sao những thứ chúng ta muốn lại ít khi có được? 5/219
- 03 Sep 2020 Hiệu ứng rắn hổ mang, Luật Goodhart, Campbell & Chuyện thi cử 5/203
- 19 Jun 2024 Giải mã AI, ML và DL: Chìa khóa nắm bắt xu hướng chuyển đổi số 5/168
- 04 May 2025 Bí quyết nói tiếng Anh lưu loát không cần giỏi 4 kỹ năng văn vở 4/35
- 12 May 2024 Groan Zone là gì? Khi mọi quan điểm va chạm, đâu là cách biến Groan Zone thành động lực đổi mới? 4/14
- 14 Aug 2025 Văn bản do AI tạo ra có cấu trúc khác với văn bản con người tạo ra như thế nào? 4/22
- 10 Sep 2025 Học Tài Thi Phận Là Gì? Cần Làm Gì Để Vượt Qua May Rủi? 3/15
- 01 Sep 2023 Định luật Goodhart và định luật Campbell - Nghịch lý về thành tích 3/200
- 01 May 2025 Vì Sao Các Cửa Hàng Trung Quốc Không Vội Vã Phục Vụ Khách Hàng? 3/83
- 01 Jul 2022 Mô Hình Kinh Doanh Solopreneur (Doanh Nhân Tự Thân) 3/79
- 27 Nov 2024 Ứng dụng AI theo dõi thu chi gây sốt vì 'mắng' người tiêu tiền 3/129
- 19 Jan 2025 AI Agents: Ngọn Hải Đăng Dẫn Lối Khởi Nghiệp Trong Kỷ Nguyên Số 3/151
- 23 Apr 2025 Multimodal Agent AI – Cuộc cách mạng trong tương tác người – máy 3/124
- 15 Apr 2025 YouTube đang ủng hộ "Đạo luật No Fakes" nhắm vào các bản sao AI trái phép. 2/169
- 11 Jun 2019 Cờ vua, cờ tướng và 7 bài học về tư duy quản trị 2/161
- 03 May 2024 AI Đàm Thoại (Conversational AI) – Cuộc Cách Mạng Công Nghệ Đầy Hứa Hẹn 1/162
Tuyển dụng (hiring) là sai lầm tốn kém nhất mà hầu hết các doanh nghiệp đều mắc phải. Nghe có vẻ “dị giáo” trong một thế giới coi tăng trưởng đồng nghĩa với số lượng nhân viên, nhưng hãy nghe tôi giải thích. Mô hình truyền thống mở rộng quy mô (scaling) bằng cách tăng nhân sự đã lỗi thời, kém hiệu quả và thậm chí phản tác dụng.
Quy Luật Lợi Suất Giảm Dần (Law of Diminishing Returns) – Có Chút Biến Tấu
Bạn có thể quen với quy luật lợi suất giảm dần (law of diminishing returns) trong kinh tế học: càng thêm đầu vào (input), mức tăng đầu ra (output) càng giảm. Nguyên lý này áp dụng hoàn hảo cho đội nhóm.
Ban đầu, thêm người giúp tăng năng suất. Nhưng khi đội ngũ phình to, chi phí giao tiếp (communication overhead) tăng vọt, việc ra quyết định (decision-making) chậm lại, và hiện tượng “lười biếng tập thể” (social loafing) xuất hiện. Mỗi nhân viên mới mang lại ít giá trị hơn trong khi chi phí tiếp tục leo thang.
Hãy hình dung một biểu đồ: trục hoành là số lượng nhân viên (headcount), trục tung là năng suất (productivity). Đường cong bắt đầu dốc lên, rồi phẳng lại, và cuối cùng tụt xuống – phản ánh đúng thực tế của hầu hết tổ chức.
“Lực Cản” Của Nhân Sự (The Drag of Employees)
Hãy tưởng tượng mỗi nhân viên có một hệ số lực cản (drag coefficient). Điều này không liên quan đến năng lực cá nhân, mà là lực ma sát nội tại khi thêm người vào tổ chức.
Việc mở rộng đội nhóm dẫn đến nhiều lực cản gây sụt giảm năng suất:
- Chi phí giao tiếp (Communication Overhead): Khi đội nhóm tăng, số kênh giao tiếp tăng theo cấp số nhân. Frederick Brooks từng nói: “Thêm người vào dự án phần mềm trễ sẽ khiến nó còn trễ hơn” (Brooks’ Law). Công thức của ông,
n(n-1)/2, cho thấy số kênh liên lạc tăng rất nhanh. Ví dụ: 3 người = 3 kết nối, 5 người = 10 kết nối. - Nút thắt trong quyết định (Decision-Making Bottlenecks): Nhiều người hơn, ý kiến nhiều hơn, tranh luận lâu hơn, và ra quyết định chậm hơn. Theo Bain & Company, tốc độ ra quyết định giảm 10% với mỗi 10 người thêm vào nhóm.
- Lười biếng tập thể (Social Loafing): Theo Journal of Personality and Social Psychology, khi nhóm càng lớn, nỗ lực cá nhân càng giảm. Cảm giác trách nhiệm loãng đi, và người ta dễ “đẩy việc” cho người khác.
Cách đơn giản để tính toán lực cản: Ước lượng thời gian thêm cho giao tiếp, họp, phối hợp. Sau đó chia cho mức tăng năng suất kỳ vọng. Tỷ lệ này càng cao, lực cản càng lớn.
Sức Mạnh Của Một Người Giỏi
Đây là lý do vì sao một cá nhân có động lực cao có thể hiệu quả hơn cả một đội quân. Nhiều solopreneur (doanh nhân cá nhân) hoặc doanh nghiệp nhỏ đã tạo ra kết quả đáng kinh ngạc với đội nhóm tinh gọn (lean team). Họ theo đuổi siêu năng suất (hyper-productivity) bằng cách:
- Tập trung vào việc thiết yếu
- Tận dụng công nghệ
- Tránh sự phân mảnh, lãng phí từ tổ chức đông người
Bẫy Công Nghệ và Nhân Bội Từ AI (The Tech Trap & AI Multiplier)
Công nghệ (technology) là con dao hai lưỡi. Nhiều phần mềm hiện nay, với đủ tính năng và bản cập nhật, chỉ khiến hệ thống thêm rối rắm và mất tập trung.
Tuy nhiên, một thế hệ công cụ mới, được dẫn dắt bởi trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence - AI), đang thay đổi cuộc chơi.
AI không chỉ là một công cụ – mà là nhân tố nhân bội (force multiplier) giúp tăng gấp nhiều lần năng suất đội nhóm hiện có. AI có thể:
- Tự động hóa (automate) các tác vụ lặp lại
- Tăng cường (augment) khả năng con người
- Thay thế (replace) hoàn toàn một số chức năng
Những Ứng Dụng AI Đáng Đầu Tư
- Sáng tạo nội dung (Content Creation): Công cụ như ChatGPT tạo nội dung marketing, bài đăng mạng xã hội, bài viết blog… chỉ với đầu vào ngắn gọn.
- Chăm sóc khách hàng (Customer Service): Chatbot thông minh xử lý các truy vấn thường gặp, giải phóng nhân sự cho công việc khó hơn.
- Phân tích dữ liệu (Data Analysis): AI có thể xử lý dữ liệu lớn, tìm ra insight mà con người mất nhiều tuần để thấy.
- Tự động hóa quy trình (Process Automation): RPA (Robotic Process Automation) có thể thay bạn làm các việc như nhập liệu, xử lý hóa đơn, tạo báo cáo.
Chuyển Hướng Sang Tư Duy “Ưu Tiên AI” (AI-First Mindset)
- Ưu tiên khám phá công cụ AI phù hợp với mô hình kinh doanh của bạn
- Chủ động thử nghiệm các giải pháp AI mới để sớm thích nghi
- Đào tạo đội ngũ để sử dụng hiệu quả các công cụ AI
- Đo lường thường xuyên hiệu suất, sẵn sàng điều chỉnh chiến lược khi cần
Phát Triển Quy Mô Với Khung Nhóm Tối Thiểu (Minimum Viable Team Framework)
- Đặt mục tiêu rõ ràng (Clear Goals): Mục tiêu phải cụ thể và đo lường được
- Chỉ tập trung vào việc thiết yếu (Essential Tasks): Không làm những việc “cho có”
- Gắn kỹ năng với nhiệm vụ (Map Skills to Tasks): Đào tạo nội bộ nếu có thể
- Tận dụng AI (Leverage AI): Tự động hóa, tăng cường hoặc thay thế nơi phù hợp
- Tuyển dụng chiến lược (Hire Strategically): Chỉ tuyển khi nội lực và AI không đáp ứng
Ngừng Tuyển Dụng, Bắt Đầu Tối Ưu (Stop Hiring, Start Optimizing)
Tăng trưởng (growth) không nhất thiết phải gắn liền với đội ngũ to. Hãy áp dụng cách tiếp cận tinh gọn (lean), linh hoạt (agile), và giữ tư duy AI-First.
Bạn sẽ:
- Tiết kiệm chi phí
- Giảm đau đầu quản lý
- Tăng hiệu quả vượt mong đợi
AI không chỉ là tương lai – mà là chìa khóa để mở khóa tiềm năng doanh nghiệp bạn, ngay hôm nay.
Bài gốc: The Anti-Hiring Manifesto: A Lean Approach To Scaling Your Business
Khám phá thêm các chủ đề sau
Đọc thêm: Hướng dẫn hợp tác viết bài (guest blogging)
Các chủ đề được quan tâm nhiều nhất
CHIA SẺ BÀI VIẾT
Link copied!
Mới cập nhật