Phân biệt Quality Assurance và Quality Assistance – Cần hiểu đúng để xây dựng phần mềm chất lượng
Published on: July 11, 2024
Last updated: August 06, 2025 Xem trên toàn màn hình
Last updated: August 06, 2025 Xem trên toàn màn hình
Recommended for you
- 04 Jan 2023
Phát triển phần mềm linh hoạt theo mô hình Big Bang 667 - 18 May 2021 Cây cầu hiện đại vô dụng nhất thế giới và câu chuyện cái kết của thay đổi yêu cầu 631
- 04 Jul 2022 Steve Jobs đến với Đạo phật như thế nào? 520
- 03 Feb 2020 Chất lượng là gì? Đẳng cấp là gì? Cùng tìm hiểu toàn diện từ góc nhìn chuyên gia. 501
- 03 Mar 2020 Giả định (Assumption ) là gì? Tại sao giả định rất quan trọng với dự án? 483
- 09 Dec 2021 Sơ đồ chuỗi giá trị (Value Stream Mapping - VSM) là gì? 469
- 18 Mar 2021 Kỹ thuật ước lượng dự án phần mềm linh hoạt dựa vào Story Point - phương pháp T-Shirt Sizing 466
- 03 May 2022 Mô hình Hybrid Agile là gì? 451
- 17 Mar 2020 Mô hình “Service Gaps Model” quản lý và cải thiện chất lượng dịch vụ 420
- 14 Jun 2021 8 loại lãng phí doanh nghiệp phải tìm cách loại bỏ 415
- 14 Apr 2019 Product Backlog là gì? Các đặc điểm cơ bản của một Product Backlog 400
- 12 May 2020 Quy trình sản xuất Tinh Gọn và áp dụng mô hình 5S của Nhật Bản 393
- 01 Aug 2019 5 nguyên lý khởi nghiệp tinh gọn rút ra từ thực tế 393
- 02 Aug 2023 Tổng hợp một số project tham khảo khi xây dựng các ứng dụng theo mô hình Microservices 391
- 01 Aug 2023 Phân tích yêu cầu phần mềm sẽ nhìn vào thực trạng (AS-IS) hay tương lai (TO-BE)? 378
- 30 Jul 2021 14 Nguyên Tắc Quản Lý Của Deming Là Gì? 373
- 20 Jul 2021 Quản lý và đánh giá công việc theo quy trình TIGO SmartWork 351
- 02 Aug 2021 Product Owner làm gì trước khi bắt đầu sprint đầu tiên của dự án (Sprint Zero)? 319
- 18 Jun 2021 Cost of Quality - Chi phí cho chất lượng sản phẩm là gì? 306
- 28 Jun 2024 Tại sao các kỹ sư IT giỏi nhất lại là những người theo thuyết bất khả tri về công nghệ (technology agnostics)? 297
- 24 Mar 2019 Scrum giống như bà mẹ chồng, giúp bạn nhìn ra các lỗi sai 275
- 19 Mar 2023 Post-mortem và Retrospective: Khác biệt là gì? 247
- 21 Apr 2020 Bảo trì phần mềm là gì? Phân biệt các loại bảo trì 242
- 08 Jan 2022 Yêu cầu thay đổi (Change Request) là gì? Làm thế nào để kiểm soát Change Request? 230
- 10 Aug 2019 Tại sao tôi chọn công thức "Work Smart" mà không phải "Work Hard"? 227
- 14 Dec 2021 Kano Model Analysis là gì? 213
- 12 Sep 2021 Túi càn khôn của lập trình viên Agile cần trang bị những gì? 210
- 10 May 2021 Phát triển Phần mềm Tinh gọn (Lean Software Development) 205
- 24 Apr 2025 Chính sách sở hữu đất đai của Trung Quốc: Động lực thúc đẩy người dân làm việc chăm chỉ và hiệu quả 196
- 08 Feb 2021 Quy trình nâng cấp phần mềm quản trị doanh nghiệp TIGO ERP 185
- 14 Dec 2022 Phương pháp kiểm tra Fagan Inspection là gì? 160
- 28 Jul 2021 Checklist là gì? Tầm quan trọng của checklist trong công việc 153
- 23 Feb 2023 "Tinh Gọn" là gì? "Tinh Gọn" có thực sự chỉ là cách dịch từ "Lean"? 105
- 10 Aug 2020 Bạn có biết quy tắc thất bại nhanh: Fail early, fail often, fail cheap, but always fail forward 102
- 08 Aug 2024 Phân biệt mô hình MLP với mô hình BVP 100
- 29 Aug 2023 Phân biệt Accountable và Responsible? 97
- 16 May 2025 Phân biệt Statement Of Work (SOW) và Project Scope Statement 95
- 22 Jul 2020 Quản lý dự án phần mềm trong thực tế và câu chuyện thành công của InfoSys 93
- 04 Feb 2022 Phân biệt lập trình viên (programmer) và kỹ sư phần mềm (software engineer) 89
- 13 Apr 2025 Phân biệt MLP (Minimum Lovable Product) và State-of-the-art Product 78
- 11 Mar 2025 Thiên hướng Hành động (Bias for Action) và Thiên hướng Quy trình (Bias for Process) tác động tiêu cực tới "đổi mới và sáng tạo" như thế nào? 55
- 16 Apr 2025 Lãnh đạo linh hoạt: Hành động (Bias for Action) hay không hành động (Non-Action)? 34
- 19 Sep 2025 Agile vs. Ego: Làm Gì Khi Một Thành Viên Trong Nhóm Nổi Loạn 34
- 05 Aug 2025 "Nói láo" khác với "nói dối" như thế nào? 33
- 13 Aug 2025 OODA và PDCA: Mô hình nào tốt hơn? 30
- 15 Aug 2025 Dự án phần mềm bị trì hoãn và vấn đề "akrasia" 29
- 01 Jun 2025 PMP Cheat Sheet: 25 Cặp Thuật Ngữ Dễ Nhầm Lẫn 26
- 09 Jul 2025 False Dilemma và Valid Dilemma: Hai "đường biên" trong chiến lược Quản trị chất lượng và Kiểm thử phần mềm 22
Trong phát triển phần mềm, hai khái niệm Quality Assurance (QA) và Quality Assistance (cũng viết tắt là QA) đều đóng vai trò quan trọng. Tuy nhiên, chúng đại diện cho hai cách tiếp cận rất khác nhau trong việc đảm bảo chất lượng.
Quality Assurance (QA) – Đảm bảo chất lượng theo cách truyền thống
Mục tiêu chính của QA là xác nhận rằng sản phẩm sau khi phát triển đáp ứng đầy đủ các yêu cầu và tiêu chuẩn kỹ thuật đã đặt ra.
- Cách tiếp cận: Dựa trên quy trình chặt chẽ, có các tiêu chuẩn và thủ tục kiểm thử được xác định sẵn.
- Vai trò: Kiểm thử sản phẩm, tìm lỗi (bug), báo cáo kết quả và phối hợp với nhóm phát triển để sửa lỗi.
- Thời điểm: Chủ yếu diễn ra sau khi tính năng đã được phát triển xong.
- Ví dụ: Nhóm QA thực hiện kiểm thử một tính năng mới, phát hiện lỗi và gửi lại cho nhóm dev xử lý.
Quality Assistance – Hỗ trợ chất lượng theo tinh thần Agile
Quality Assistance là một chuyển dịch tư duy: từ việc “phát hiện lỗi sau khi đã có sản phẩm” sang “ngăn ngừa lỗi ngay từ đầu”.
- Mục tiêu: Tích hợp chất lượng vào toàn bộ chu trình phát triển phần mềm, thay vì chỉ kiểm thử sau cùng.
- Cách tiếp cận: Agile, cộng tác và chủ động, đề cao trách nhiệm chất lượng thuộc về toàn đội phát triển, không chỉ riêng nhóm QA.
- Vai trò: Hướng dẫn nhóm phát triển về chiến lược kiểm thử, thiết kế môi trường kiểm thử, thúc đẩy phát triển theo hướng kiểm thử (TDD – Test-Driven Development).
- Thời điểm: Xuyên suốt toàn bộ vòng đời phát triển phần mềm.
- Ví dụ: Kỹ sư QA tham gia từ đầu dự án, hỗ trợ dev viết test case tốt hơn, đưa ra công cụ kiểm thử phù hợp và giúp nhóm phòng ngừa lỗi sớm.
Quality Assistance được áp dụng mạnh trong môi trường Agile, DevOps, CI/CD, đi đôi với phương châm:
“Build Quality In – not Test Quality Out.”
So sánh tổng quan Quality Assurance và Quality Assistance
| Tiêu chí | Quality Assurance (Truyền thống) | Quality Assistance (Hiện đại) |
|---|---|---|
| Trọng tâm | Kiểm thử và phát hiện lỗi sau phát triển | Ngăn ngừa lỗi, xây dựng chất lượng từ đầu |
| Cách tiếp cận | Dựa vào quy trình, thủ tục cố định | Linh hoạt, cộng tác, theo hướng Agile |
| Vai trò | Người kiểm thử, tìm lỗi, xác nhận chất lượng | Người hỗ trợ, cố vấn, giải quyết vấn đề từ gốc |
| Thời điểm | Sau khi phát triển tính năng | Trong suốt vòng đời phát triển |
| Mục tiêu cuối cùng | Đảm bảo sản phẩm đạt yêu cầu | Giúp nhóm phát triển sản phẩm chất lượng một cách hiệu quả |
Một câu hỏi đặt ra: Cả 2 vị trí QA nói trên đều có vai trò thấp hơn QC (Quality Control)?
🛡️Quality Control (QC) là gì?
Quality Control (Kiểm soát chất lượng) là hoạt động kiểm tra sản phẩm đầu ra để phát hiện và loại bỏ lỗi. Khác với QA là một hệ thống đảm bảo quy trình, QC tập trung vào sản phẩm cuối cùng. Đây là bước kiểm thử, đánh giá và xác minh sản phẩm có đạt yêu cầu hay không.
- QA = Đảm bảo quy trình đúng ngay từ đầu.
- QC = Kiểm tra chất lượng đầu ra.
Kết luận: Hướng đến Lean Transformation và Agilean
Quality Assistance không chỉ là một vai trò mới, mà là một triết lý chuyển đổi toàn diện trong quản lý chất lượng phần mềm.
Khi doanh nghiệp hướng đến Lean Transformation – tinh gọn mọi quy trình, giảm thiểu lãng phí, tăng tốc thời gian đưa sản phẩm ra thị trường – thì việc xây dựng chất lượng từ đầu là yếu tố then chốt.
Kết hợp với triết lý Agilean (Agile + Lean), kiểm thử không còn là công đoạn sau cùng, mà trở thành một dòng chảy liên tục trong toàn bộ chu kỳ phát triển. Chất lượng không còn là nhiệm vụ của một bộ phận – nó trở thành trách nhiệm chung của cả tổ chức.
Nguyễn Thị Kiều
TIGO Consulting
[{"displaySettingInfo":"[{\"isFullLayout\":false,\"layoutWidthRatio\":\"\",\"showBlogMetadata\":true,\"showAds\":true,\"showQuickNoticeBar\":true,\"includeSuggestedAndRelatedBlogs\":true,\"enableLazyLoad\":true,\"quoteStyle\":\"1\",\"bigHeadingFontStyle\":\"1\",\"postPictureFrameStyle\":\"1\",\"isFaqLayout\":false,\"isIncludedCaption\":false,\"faqLayoutTheme\":\"1\",\"isSliderLayout\":false}]"},{"articleSourceInfo":"[{\"sourceName\":\"\",\"sourceValue\":\"\"}]"},{"privacyInfo":"[{\"isOutsideVietnam\":false}]"},{"tocInfo":"[{\"isEnabledTOC\":true,\"isAutoNumbering\":false,\"isShowKeyHeadingWithIcon\":false}]"},{"termSettingInfo":"[{\"showTermsOnPage\":true,\"displaySequentialTermNumber\":true}]"}]
Nguồn
{content}
Khám phá thêm các chủ đề sau
Đọc thêm: Hướng dẫn hợp tác viết bài (guest blogging)
Các chủ đề được quan tâm nhiều nhất
CHIA SẺ BÀI VIẾT
Link copied!
Mới cập nhật