Phân biệt Quality Assurance và Quality Assistance – Cần hiểu đúng để xây dựng phần mềm chất lượng
Last updated: August 06, 2025 Xem trên toàn màn hình



- 04 Jan 2023
Phát triển phần mềm linh hoạt theo mô hình Big Bang 585
- 18 May 2021
Cây cầu hiện đại vô dụng nhất thế giới và câu chuyện cái kết của thay đổi yêu cầu 515
- 04 Jul 2022
Steve Jobs đến với Đạo phật như thế nào? 450
- 03 Mar 2020
Giả định (Assumption ) là gì? Tại sao giả định rất quan trọng với dự án? 424
- 09 Dec 2021
Sơ đồ chuỗi giá trị (Value Stream Mapping - VSM) là gì? 411
- 03 May 2022
Mô hình Hybrid Agile là gì? 409
- 03 Feb 2020
Chất lượng là gì? Đẳng cấp là gì? Cùng tìm hiểu toàn diện từ góc nhìn chuyên gia. 406
- 14 Jun 2021
8 loại lãng phí doanh nghiệp phải tìm cách loại bỏ 381
- 18 Mar 2021
Kỹ thuật ước lượng dự án phần mềm linh hoạt dựa vào Story Point - phương pháp T-Shirt Sizing 379
- 01 Aug 2019
5 nguyên lý khởi nghiệp tinh gọn rút ra từ thực tế 360
- 30 Jul 2021
14 Nguyên Tắc Quản Lý Của Deming Là Gì? 339
- 02 Aug 2023
Tổng hợp một số project tham khảo khi xây dựng các ứng dụng theo mô hình Microservices 328
- 17 Mar 2020
Mô hình “Service Gaps Model” quản lý và cải thiện chất lượng dịch vụ 312
- 20 Jul 2021
Quản lý và đánh giá công việc theo quy trình TIGO SmartWork 311
- 02 Aug 2021
Product Owner làm gì trước khi bắt đầu sprint đầu tiên của dự án (Sprint Zero)? 306
- 01 Aug 2023
Phân tích yêu cầu phần mềm sẽ nhìn vào thực trạng (AS-IS) hay tương lai (TO-BE)? 292
- 12 May 2020
Quy trình sản xuất Tinh Gọn và áp dụng mô hình 5S của Nhật Bản 273
- 28 Jun 2024
Tại sao các kỹ sư IT giỏi nhất lại là những người theo thuyết bất khả tri về công nghệ (technology agnostics)? 255
- 14 Apr 2019
Product Backlog là gì? Các đặc điểm cơ bản của một Product Backlog 233
- 02 Mar 2018
Tại sao ví Scrum như dòng điện xoay chiều? 232
- 18 Jun 2021
Cost of Quality - Chi phí cho chất lượng sản phẩm là gì? 220
- 14 Dec 2021
Kano Model Analysis là gì? 199
- 08 Jan 2022
Yêu cầu thay đổi (Change Request) là gì? Làm thế nào để kiểm soát Change Request? 190
- 10 Aug 2019
Tại sao tôi chọn công thức "Work Smart" mà không phải "Work Hard"? 182
- 12 Sep 2021
Túi càn khôn của lập trình viên Agile cần trang bị những gì? 180
- 10 May 2021
Phát triển Phần mềm Tinh gọn (Lean Software Development) 175
- 08 Feb 2021
Quy trình nâng cấp phần mềm quản trị doanh nghiệp TIGO ERP 162
- 24 Mar 2019
Scrum giống như bà mẹ chồng, giúp bạn nhìn ra các lỗi sai 154
- 14 Dec 2022
Phương pháp kiểm tra Fagan Inspection là gì? 152
- 21 Apr 2020
Bảo trì phần mềm là gì? Phân biệt các loại bảo trì 139
- 28 Jul 2021
Checklist là gì? Tầm quan trọng của checklist trong công việc 121
- 10 Aug 2020
Bạn có biết quy tắc thất bại nhanh: Fail early, fail often, fail cheap, but always fail forward 90
- 22 Jul 2020
Quản lý dự án phần mềm trong thực tế và câu chuyện thành công của InfoSys 86
- 24 Apr 2025
Chính sách sở hữu đất đai của Trung Quốc: Động lực thúc đẩy người dân làm việc chăm chỉ và hiệu quả 69
- 23 Feb 2023
"Tinh Gọn" là gì? "Tinh Gọn" có thực sự chỉ là cách dịch từ "Lean"? 66
- 04 Feb 2022
Phân biệt lập trình viên (programmer) và kỹ sư phần mềm (software engineer) 57
- 11 Mar 2025
Thiên hướng Hành động (Bias for Action) và Thiên hướng Quy trình (Bias for Process) tác động tiêu cực tới "đổi mới và sáng tạo" như thế nào? 49
- 29 Aug 2023
Phân biệt Accountable và Responsible? 36
- 19 Mar 2023
Post-mortem và Retrospective: Khác biệt là gì? 28
- 16 Apr 2025
Lãnh đạo linh hoạt: Hành động (Bias for Action) hay không hành động (Non-Action)? 25
- 09 Jul 2025
False Dilemma và Valid Dilemma: Hai "đường biên" trong chiến lược Quản trị chất lượng và Kiểm thử phần mềm 12
Trong phát triển phần mềm, hai khái niệm Quality Assurance (QA) và Quality Assistance (cũng viết tắt là QA) đều đóng vai trò quan trọng. Tuy nhiên, chúng đại diện cho hai cách tiếp cận rất khác nhau trong việc đảm bảo chất lượng.
Quality Assurance (QA) – Đảm bảo chất lượng theo cách truyền thống
Mục tiêu chính của QA là xác nhận rằng sản phẩm sau khi phát triển đáp ứng đầy đủ các yêu cầu và tiêu chuẩn kỹ thuật đã đặt ra.
- Cách tiếp cận: Dựa trên quy trình chặt chẽ, có các tiêu chuẩn và thủ tục kiểm thử được xác định sẵn.
- Vai trò: Kiểm thử sản phẩm, tìm lỗi (bug), báo cáo kết quả và phối hợp với nhóm phát triển để sửa lỗi.
- Thời điểm: Chủ yếu diễn ra sau khi tính năng đã được phát triển xong.
- Ví dụ: Nhóm QA thực hiện kiểm thử một tính năng mới, phát hiện lỗi và gửi lại cho nhóm dev xử lý.
Quality Assistance – Hỗ trợ chất lượng theo tinh thần Agile
Quality Assistance là một chuyển dịch tư duy: từ việc “phát hiện lỗi sau khi đã có sản phẩm” sang “ngăn ngừa lỗi ngay từ đầu”.
- Mục tiêu: Tích hợp chất lượng vào toàn bộ chu trình phát triển phần mềm, thay vì chỉ kiểm thử sau cùng.
- Cách tiếp cận: Agile, cộng tác và chủ động, đề cao trách nhiệm chất lượng thuộc về toàn đội phát triển, không chỉ riêng nhóm QA.
- Vai trò: Hướng dẫn nhóm phát triển về chiến lược kiểm thử, thiết kế môi trường kiểm thử, thúc đẩy phát triển theo hướng kiểm thử (TDD – Test-Driven Development).
- Thời điểm: Xuyên suốt toàn bộ vòng đời phát triển phần mềm.
- Ví dụ: Kỹ sư QA tham gia từ đầu dự án, hỗ trợ dev viết test case tốt hơn, đưa ra công cụ kiểm thử phù hợp và giúp nhóm phòng ngừa lỗi sớm.
Quality Assistance được áp dụng mạnh trong môi trường Agile, DevOps, CI/CD, đi đôi với phương châm:
So sánh tổng quan Quality Assurance và Quality Assistance
Tiêu chí | Quality Assurance (Truyền thống) | Quality Assistance (Hiện đại) |
---|---|---|
Trọng tâm | Kiểm thử và phát hiện lỗi sau phát triển | Ngăn ngừa lỗi, xây dựng chất lượng từ đầu |
Cách tiếp cận | Dựa vào quy trình, thủ tục cố định | Linh hoạt, cộng tác, theo hướng Agile |
Vai trò | Người kiểm thử, tìm lỗi, xác nhận chất lượng | Người hỗ trợ, cố vấn, giải quyết vấn đề từ gốc |
Thời điểm | Sau khi phát triển tính năng | Trong suốt vòng đời phát triển |
Mục tiêu cuối cùng | Đảm bảo sản phẩm đạt yêu cầu | Giúp nhóm phát triển sản phẩm chất lượng một cách hiệu quả |
Một câu hỏi đặt ra: Cả 2 vị trí QA nói trên đều có vai trò thấp hơn QC (Quality Control)?
Quality Control (Kiểm soát chất lượng) là hoạt động kiểm tra sản phẩm đầu ra để phát hiện và loại bỏ lỗi. Khác với QA là một hệ thống đảm bảo quy trình, QC tập trung vào sản phẩm cuối cùng. Đây là bước kiểm thử, đánh giá và xác minh sản phẩm có đạt yêu cầu hay không.
- QA = Đảm bảo quy trình đúng ngay từ đầu.
- QC = Kiểm tra chất lượng đầu ra.
Kết luận: Hướng đến Lean Transformation và Agilean
Quality Assistance không chỉ là một vai trò mới, mà là một triết lý chuyển đổi toàn diện trong quản lý chất lượng phần mềm.
Khi doanh nghiệp hướng đến Lean Transformation – tinh gọn mọi quy trình, giảm thiểu lãng phí, tăng tốc thời gian đưa sản phẩm ra thị trường – thì việc xây dựng chất lượng từ đầu là yếu tố then chốt.
Kết hợp với triết lý Agilean (Agile + Lean), kiểm thử không còn là công đoạn sau cùng, mà trở thành một dòng chảy liên tục trong toàn bộ chu kỳ phát triển. Chất lượng không còn là nhiệm vụ của một bộ phận – nó trở thành trách nhiệm chung của cả tổ chức.
Nguyễn Thị Kiều
TIGO Consulting