Phân biệt "Lessons Learned" và "Best Practices"

Published on: August 21, 2023
Last updated: August 06, 2025 Xem trên toàn màn hình

Recommended for you

03 Nov 2022 BAU (Business-As-Usual) là gì? 1666
31 Jul 2024 [Học tiếng Anh] "Virtuous circle" và "Vicious cycle" là gì? 1321
01 Nov 2023 Lệnh thay đổi kỹ thuật (Engineering Change Order - ECO) là gì? 1319
03 Dec 2023 [Học tiếng Anh] Thành ngữ thú vị trong tiếng Anh (phần 2) 971
07 Mar 2024 [Học tiếng Anh] "Not even close" là gì? 946
26 Jan 2023 [Học tiếng Anh] Các cụm từ thú vị "ad-hoc", "quote unquote", "per se", "Status quo". 832
01 Nov 2021 Phân tích quy trình hiện tại (AS-IS) là gì? 798
14 Dec 2023 "Garbage in, garbage out" là gì? 786
11 May 2021 Khác nhau giữa Padding và Buffer trong quản lý rủi ro dự án 769
03 Jul 2024 [Học tiếng Anh] "North star" - Tại sao người Anh/Mỹ hay đề cập "ngôi sao phương bắc" trong các câu chuyện hàng ngày? 644
04 Feb 2024 [Học tiếng Anh] "Second guess" là gì? 638
05 Jan 2024 Value-Added Distributors (VAD) là gì? 636
01 Aug 2024 Giải mã các thành ngữ về "may mắn" và "rủi ro" trong tiếng Anh 627
09 Jan 2024 Domain Knowledge là gì? Ưu và nhược điểm? 575
19 Oct 2022 Thành ngữ tiếng Anh thú vị hàng ngày ở công sở 555
01 Mar 2021 Ý nghĩa và bài học rút ra từ truyện thầy bói xem voi 512
04 Jul 2022 Steve Jobs đến với Đạo phật như thế nào? 509
07 Aug 2023 Fubar là gì? 505
01 Dec 2022 Business Critical là gì? 496
01 Apr 2023 Bí quyết đàm phán tạo ra giá trị từ câu chuyện Chia Cam 485
02 Sep 2023 [Học tiếng Anh] "One-trick pony" - ngựa con một mánh 481
12 Apr 2023 Phương pháp 6 chiếc mũ tư duy là gì? Vận dụng trong điều hành cuộc họp hiệu quả 471
28 Dec 2023 "Watered-down version" và "Stripped-down version" là gì? 470
28 Dec 2023 "Watered-down version" và "Stripped-down version" là gì? 470
01 Jan 2024 Tổng hợp 25 quy luật quan trọng trong quản lý dự án 469
12 Mar 2024 [Học tiếng Anh] "What’s the difference between distributors and resellers? " - Phân biệt nhà phân phối với nhà bán lại? 461
01 Jan 2024 Phân tích tổ hợp (Cohort Analysis) là gì? 440
01 Nov 2022 Like for like là gì 437
02 Jan 2024 Domain Engineering là gì? 407
01 Aug 2024 [Học tiếng Anh] "Hack" được hiểu như thế nào trong từng ngữ cảnh? 394
01 Dec 2022 "Strike a balance" nghĩa là gì? 392
11 Sep 2024 Mindset, skillset, toolset là gì? 384
07 Aug 2019 Câu chuyện thanh gỗ ngắn và bài học kinh doanh cho Doanh nghiệp 378
23 Jun 2024 Người trí tuệ không tranh cãi ĐÚNG/SAI 364
21 Jan 2022 SSO (Single Sign On) là gì? Bạn đã hiểu đúng và đẩy đủ vè chìa khóa thông minh SSO? 364
08 Dec 2023 Resource Leveling là gì? 359
05 Sep 2023 Học tiếng Anh: Hiểu thế nào vè cụm từ "like for like" (L4L)? 357
01 Aug 2021 Hiện tượng Gold plating (mạ vàng) là gì? Tại sao có ảnh hưởng quyết định đến chất lượng dự án? 328
06 Feb 2024 [Học tiếng Anh] Thành ngữ "Too many cooks spoil the broth" / Quá nhiều đầu bếp làm hỏng nước dùng 324
01 Feb 2023 [Học tiếng Anh] Phần mềm và nhạc rock có mối liên hệ như thế nào? 313
22 Nov 2023 Phân biệt tư duy hệ thống khác với tư duy thiết kế 312
08 Dec 2022 Phân biệt Cookbook, In a nutshell và Dummies 311
18 Jul 2023 [Học tiếng Anh] Tiếp cận bất khả tri "agnostic approach" là gì? 306
03 Apr 2024 [Học tiếng Anh] "Swiss army knife" là gì? 294
11 Dec 2022 Sustaining Engineering là gì? 275
07 Dec 2022 Lean Software Development là gì? 266
02 Nov 2023 "State-of-the-art product" là gì? 264
03 Apr 2023 The Cold Start Problem and Network Effect /Khởi đầu nguội và hiệu ứng mạng 264
22 Mar 2023 Bootstrapping là gì? 264
01 May 2024 [Học tiếng Anh] "Boil the Ocean" - Tại sao nói "đun sôi đại dương" là việc làm lãng phí? 262
01 Dec 2023 Microsoft Power Apps là gì? 259
24 Feb 2023 [Học tiếng Anh] Cross-cutting skills - Kỹ năng xuyên suốt 250
04 Nov 2023 [Học tiếng Anh] The "chicken and egg" problem/situation 247
06 Dec 2023 Loại phần mềm "fire-and-forget" là gì? 243
19 Mar 2023 Post-mortem và Retrospective: Khác biệt là gì? 243
06 Dec 2023 Practice khác với routine như thế nào? 234
05 Apr 2023 [Học tiếng Anh] The Prisoner's Dilemma in Software Development 222
01 Aug 2023 [Học tiếng Anh] "To be very hip" - Rất là sành điệu 218
19 Jan 2023 [Học tiếng Anh] DevOps: The IT Tale of the Tortoise and Hare (Chuyện thỏ và rùa trong thực tế) 217
05 Mar 2024 [Học tiếng Anh] "Go with caveats" là gì? 214
05 Mar 2024 [Học tiếng Anh] "Go with caveats" là gì? 214
08 Aug 2023 Mất kiểm soát phạm vi dự án (Scope Creep) và hiệu ứng quả cầu tuyết (snowball) 211
12 Jan 2024 Tư duy hệ thống trong Quản Lý Dự Án diễn ra như thế nào? 195
11 Sep 2022 Từ truyện “Thầy bói xem voi” tới quản trị bằng Tư Duy Hệ Thống 193
24 Mar 2023 Mô hình kinh doanh Open-Core là gì? 181
24 Apr 2025 Chính sách sở hữu đất đai của Trung Quốc: Động lực thúc đẩy người dân làm việc chăm chỉ và hiệu quả 173
05 Dec 2022 Hỏi 5 lần (5 WHYs) – Kỹ thuật "đào" tận gốc cốt lõi vấn đề 145
09 Dec 2023 Phần mềm Best-of-class là gì? 140
01 Nov 2021 Knowldge Base là gì? 139
03 Feb 2023 [Học tiếng Anh] "Virtual certainty" là gì? 137
01 Nov 2022 Tiếng Anh hàng ngày trong quản lý dự án / Daily English 133
28 Feb 2025 “Học giỏi” hay “giỏi học”? 113
09 Dec 2024 10 nghịch lý quản trị khiến tổ chức mãi loay hoay 108
01 Jan 2023 Master your strengths, outsource your weaknesses 103
10 Aug 2020 Bạn có biết quy tắc thất bại nhanh: Fail early, fail often, fail cheap, but always fail forward 101
08 Aug 2024 Phân biệt mô hình MLP với mô hình BVP 91
16 May 2025 Phân biệt Statement Of Work (SOW) và Project Scope Statement 91
29 Aug 2023 Phân biệt Accountable và Responsible? 87
04 Feb 2022 Phân biệt lập trình viên (programmer) và kỹ sư phần mềm (software engineer) 84
07 Mar 2023 Google Maps: Bài Học Tỷ Đô Từ Một Ứng Dụng Miễn Phí 75
13 Apr 2025 Phân biệt MLP (Minimum Lovable Product) và State-of-the-art Product 74
19 Jul 2023 3 cấp độ của thất bại và bí quyết "cái khó ló cái khôn" 73
02 Aug 2022 BVP (Billable Viable Product) là gì? 71
01 Nov 2022 MVF (Minimum Viable Features): Tối ưu tính năng trong giới hạn nguồn lực 53
11 Mar 2025 Thiên hướng Hành động (Bias for Action) và Thiên hướng Quy trình (Bias for Process) tác động tiêu cực tới "đổi mới và sáng tạo" như thế nào? 53
02 May 2025 Vì sao học giỏi mà vẫn nghèo, học dốt lại thành đạt trong cuộc sống? 52
16 Apr 2025 Lãnh đạo linh hoạt: Hành động (Bias for Action) hay không hành động (Non-Action)? 30
05 Aug 2025 "Nói láo" khác với "nói dối" như thế nào? 30
08 Sep 2025 Tâm Lý Phản Kháng (Reactance): Vì Sao Càng Cấm, Người Ta Càng Muốn Làm? 30
15 Aug 2025 Dự án phần mềm bị trì hoãn và vấn đề "akrasia" 27
13 Aug 2025 OODA và PDCA: Mô hình nào tốt hơn? 24
16 Aug 2025 Hoài nghi khoa học với 20 thuật ngữ bi quan về hiệu quả của Scrum 23
01 Jun 2025 PMP Cheat Sheet: 25 Cặp Thuật Ngữ Dễ Nhầm Lẫn 22

Lessons Learned (Bài học kinh nghiệm)

Định nghĩa: Là những bài học rút ra sau khi dự án hoặc công việc đã hoàn thành (post-morterm) hoặc sau mỗi sprint (agile restrospecive), thường đến từ những thành công, thất bại hoặc tình huống bất ngờ.

Mục tiêu: Tránh lặp lại sai lầm hoặc tận dụng điều đã làm tốt cho các dự án sau.

Đặc điểm:

Mang tính phản hồi, hậu nghiệm (retrospective), hậu kiểm (post-inspection, post-audit).
Có thể là điều nên làm hoặc không nên làm.
Gắn với một bối cảnh cụ thể, không phải lúc nào cũng áp dụng được cho mọi dự án.

Ví dụ:

Trong dự án X, việc không đánh giá rủi ro ngay từ đầu đã khiến tiến độ bị trễ.
→ Lesson learned: Luôn thực hiện đánh giá rủi ro ở giai đoạn khởi động.

Best Practices (Thông lệ tốt nhất, tập quán tốt nhất)

Định nghĩa: Là những phương pháp, quy trình hoặc kỹ thuật đã được kiểm chứng là hiệu quả nhất, được khuyến nghị áp dụng trước khi thực hiện dự án.

Best Practices đôi khi được dịch là "thực hành tốt nhất", "lời khuyên hay"... tùy theo ngữ cảnh mà tác giả muốn truyền đạt.

Mục tiêu: Giúp đảm bảo chất lượng, hiệu suất và tránh sai sót bằng cách áp dụng những gì đã được nhiều người làm tốt.

Đặc điểm:

Mang tính định hướng, tiên nghiệm (proactive).
Mang tính tiêu chuẩn hóa, có thể áp dụng lặp lại.
Không gắn với một dự án cụ thể, có thể là tài sản (asset) chung của phòng quản lý dự án (PMO).

Ví dụ:

Luôn tổ chức họp kick-off có đầy đủ stakeholder vào đầu mỗi dự án.
⇒ Best practice: Tổ chức họp kick-off sớm để đồng bộ mục tiêu.

So sánh nhanh

Tiêu chí	Lessons Learned	Best Practices
Thời điểm	Sau khi hoàn thành công việc	Trước hoặc trong khi triển khai
Tính chất	Phản hồi từ thực tế	Định hướng chuẩn mực
Tính phổ quát	Gắn với tình huống cụ thể	Có thể áp dụng rộng rãi
Tác dụng chính	Cải tiến sau dự án	Ngăn ngừa sai sót từ đầu
Có thể là gì?	Thành công hoặc thất bại	Chỉ những gì nên làm

Hoàng Hà

TIGO CONSULTING

A A A A

[{"displaySettingInfo":"[{\"isFullLayout\":false,\"layoutWidthRatio\":\"\",\"showBlogMetadata\":true,\"showAds\":true,\"showQuickNoticeBar\":true,\"includeSuggestedAndRelatedBlogs\":true,\"enableLazyLoad\":true,\"quoteStyle\":\"1\",\"bigHeadingFontStyle\":\"1\",\"postPictureFrameStyle\":\"1\",\"isFaqLayout\":false,\"isIncludedCaption\":false,\"faqLayoutTheme\":\"1\",\"isSliderLayout\":false}]"},{"articleSourceInfo":"[{\"sourceName\":\"\",\"sourceValue\":\"\"}]"},{"privacyInfo":"[{\"isOutsideVietnam\":false}]"},{"tocInfo":"[{\"isEnabledTOC\":true,\"isAutoNumbering\":false,\"isShowKeyHeadingWithIcon\":false}]"},{"termSettingInfo":"[{\"showTermsOnPage\":true,\"displaySequentialTermNumber\":true}]"}]

Nguồn

{content}